Ақын-жырауларда мифтік сипатта сақталға мүйіді тағылар
ХІХ ғасыр ақын жырауларының туындыларында мүйіздітағылардың орны ерекше. Мифтік сипаттары көп жағдайда ұмыт болғанына қарамастан олардың байырғы нобайын анықтауға болады. Махамбеттің «Мен тауда ойнаған...
Жылқы — кең қолданыстағы архетип
Халқымыз тарихынан, өмір тұрмысынан жылқыны жиі кездестіреміз. Аласапыран заманда да елге қорған, ерге қанат бола білген тұлпарлар көп жырланады. Мінсе - көлігі, жесе –...
Түйе культінің ақын-жырауларда берілуі
Жыраулар туындыларында түйе культі белсенді қолданылатын культтердің бірі. Ол ертегі, аңыз, мифтерде ана махаббатының шексіздігін («Бозінген»), түйенің пайда болуымен байланысты мифтер («Түйе көрсе жылқы...
Ақын-жыраулар поэзиясындағы ағаштың орны
ХІХ ғасыр ақын-жыраулары шығармаларында архетиптік ұғымдар өткен ғасырлардағыдай қалпында кездеседі. Ғаламдық ағаш аса маңызды культтердің бірі. Осы культітң сарқыншақтарын кез-келген ғасыр шығармаларынан табуға...
Жиделібайсын және халықтық таным
Жаугершлік заманда көшпелі қауымның көркем санасы еркн де кең, тыныштық заманды аңсайды:
Пұсырман болсаң кетіңіз
Сырдарияның суынан
Көлденең кесіп өтіңіз
Үш жыл малды ту сақтап
Жиделі-Байсын жетіңіз
Кісісі жүзге келіп...
Құс культінің жэыраулар туындыларындағы көрінісі
Құстардың жыраулар туындыларында алатын орны ерекше. Далалық көшпелі өркениетте өмір сүрген ата-бабамыз құстардың қыр-сырын, ерекше қасиеттерін жақсы білген. Соның бірі көкте де, суда да,...
Жырауларда кездесетін көкбөрі тотемі
Көкбөрі – ежелгі дәуірдегі көшпелілерде ерекше саналған аң. Аңыз бойынша түркі халықтарының пірі. Бөрінің фольклорлық образы Тәңірі діні заманынан тарайды. Тотемдік сенім ықлым дәуірдегі...
Ақын-жыраулар туындыларындағы жылқы архетипі
Қазақ халқы «Түбім – түрік, түлігім – жылқы» деп жылқы малының құндылығын бағалап, жеті қазынаның қатарына қосқан. Жылқы малы туралы қаншама аңыздар, жырлар туындаған....
Хандық дәуір поэзиясындағы ағаш культінің сипаты
ХҮ-ХҮІІІ ғасырларда ақын жыраулар поэзиясында архетиптер көптеп кездеседі. Соның бірі халық жадында хандық дәуір поэзиясынан ерекше орын алатын ағаш болып табылады. Өсіп тұрған ағаш...
Швейцариядағы Реформацияның алғы шарттары
Реформацияның Швейцарияда пайда болуына және оның түбегейлі нәтижеге жетуіне жергілікті жағдайлардың ықпалы айтарлықтай болды. Әлеуметтік-экономикалық жағынан баяу даму, патриархтық дәстүрлерді бүркемеленген бір топ дәулетті...
Швейцария кантондарының саяси құрылысы
Швейцария кантондарының саяси құрылысы олардың әлеуметтік-экономикалық бейнесіне сәйкестендіріліп жасалынды. Орман каптон-дарында марканың ыдырап, әскерге жалданушылықтың өрістеуі барысында қауымдар советтері барған сайын жер иелерінің билеуші...
ХУІ ғасырдағы Швейцария одағының құрылуы
Ормандық кантондар — Швиц, Ури, Уятервальден, Цуг және Люцерн — бұлардың қалың орман-тоғайлардың, адам жетпес таулы шыңдардың және биік тау шалғындардың аудандары еді. XVI...
Сәкен.Сейфуллиннің қызметі
Қазақ Кеңес әдебиетінің қалаушы жалынды ақын, айбынды күрескер, қоғам қайраткері Сәкен Сефуллиннің өмір жасы мен өнерпаздығына көз салғанда қазақ тарихының ұлы өзгерістерінің көп қырларын...
Халел.Досмұхамедовтың педагогикалық көзқарасы
Халқымыздың азаматтығы мен тәуелсіздігі жолында жанын пида еткен ардагер азаматтарының бірі – Халел Досмұхамедов Атырау облысы Қызылқоға ауданында дүниеге келген. Алдымен ауыл молдасынан хат...