Адам және табиғат
Адамзат дамуының алғашқөы, табиғатқа тәуелді кезеңінде талай мыңдаған жылдар бойы жердегі халық саны баяу өсті. Біздің заманымыздың басында Жердегі адам саны 230 млн-ға әрең...
Атмосфера және географиялық қабық
1.Атмосфера Жердің ауа қабығы.
Атмосфера (грек.atmos-бу және sphaira-шар) –Жер шарының өзімен бірге айналатын және оның тәуліктік, жылдық айналымына қатысы бар газ қоспаларынан тұратын ауа қабаты....
Гидросфера
1.Гидросфера -Жердің су қабығы.Гидросфера Жер бетіндегі барлық химиялық түрдегі ,яғни сұйық, қатты, бу түріндегі суды алып жатыр.
Гидросфера –грекше “гидрос”- су, „сфера”-шар дегенді білдіреді. Жер...
Минералдар мен тау жыныстары
1.Минералдар дегеніміз физикалық немесе химиялық тұрғыдан дербестелген, яғни физикалық молекулалар құрайтын, жер қойнауларындағы химиялық әрекет өнімдері. Жер қыртысы сан түрлі тау жыныстарының жиынтығы деп...
Жердің ішкі құрылысы. Литосфера
1.Мантияның ішінде 100- 250 км тереңдікте құрлықта, 50- 400 км мұхиттар түбінде- ерітіп жіберетін дәрежеге жететіндей температура болған- астеносфера (грек- asthenes- әлсіз қабаты) орналасқан....
План және карта
1.Карта – математикалық заңдарға негізделе отырып (масштаб және проекция бойынша) жасалатын Жер шарының, Күн жүйесіндегі басқа ғаламшарлардың, аспан денелерінің және т.б. кішірейтіліп, әрі жинақталып,...
Жердің планета ретінде жалпы сипаттамасы
1.Жер Күн жүйесіне тиесілі планеталардың бірі екендігін,ол сол ғарыш денесінен дәйім айналып тұратындығын, яғни онымен тұрақты байланыста болатындығын, алайда өзінің даму барысы тек өзіне...
Жер және галактика
1.Әлем дүниесі көптеген космостық денелерден құралған, бір біріне тартылыс күші арқылы белгілі бір күрделі жүйені қалыптастырылған, ол жүйелерге : планеталар және олардың серіктері, Күн...
Жертану
1.Жертану немесе физикалық география (грекше фюзис – табиғат) табиғат денелері мен құбылыстарының Жер бетінде таралу заңдылықтарын зерттейді. Географияның бұл саласы табиғаттың құрамдас бөліктерінің (жер...
Сүт қоректілер класы
1.Жалпы сипаттама. Сүтқоректілер омыртқалы жануарлардың ішіндегі ең жоғарғы даму сатысында тұрған жануарлар. Олардың ерекшеліктері мынадай.
Оларда орталық нерв жүйесі жақсы дамыған. Оның ішіндегі жоғарғы...
Бауырымен жорғалаушылар класы
Хордалылар типіне жататын бауырымен жорғалаушылардың 8000 –нан астам түрлері белгілі. Бұл класқа жататын жануарлардың аяқтары қысқа немесе болмағандықтан, бауырын жерге тигізіп, жорғалап немесе ирелеңдеп...
Қос мекенділер класы
1.Құрлықта тіршілік етуші алғашкы омыртқалылар қосмекенділер болған. Олар пайда болғанға дейін жерде судың омыртқалылары — балықтар тіршілік еткен. Қазбадан табылған ертедегі балықтардың арасынан саусақ...
Хордалылар типі
.Омыртқалылар зоологиясын анығырақ айтқанда — хордалылар зоологиясы деп атайды. Басқа жануарлармен салыстырғанда хордалынардың үлкен маңызы бар. Бұлар ең жоғары ұйымдасқан күрделі құрылысты алуан түрлі...
Буынаяқтылар типі
1.Жалпы сипаттама. Буынаяқтылар типі жануарлардың ең көп түрлі болып келетін типі, мұндай алуан түрлілігі, олардың тіршілік жағдайларының түрліше болып келетіндігімен байланысты, жануарлар тіршілік ететін...