Индияхалқытәуелсіздігіжолындаталайондағанжылдарбойыкүресіжүргізді.БұлкүрестіИндияныңұлттықконгресі-ұлттықбуржуазияның1885жылықұрылған партиясыжәнежұмысшытабының1933жылықұрылғанкоммунистікпартиясыбасқарады.ИндияныңұлттықконгресіИндияньщұлт-азаттыққозғалысының көрнекті қайраткері МахатмаГандидіңпрограммасынбасшылыққаалды.Бұлпрограмма отаршылдарғақарсыкүрестінқажырлы,бірақкүшжұмсалмайтынбейбітамалдарынқарастырады.Бірақгандизмдіжақтаушылархалықтыңжауынгерлікбелсендіқимылдарыныңықпалыменпрактикажүзінде»күшжұмсамау»принциптерінентайып,ағылшынезгісінеқарсықызукүрескеқосылып,өздерібұқаралыққозғалыстыбасқаружолынатүсті.ГандидіңжәнеИндияньщұлттықтәуелсіздігіменазаттығыжолындағыкүрестеДжавахарларНерусияқтыкөрнектікүрескерініңорасанзордаңқыосыменшықты.
ЕкіншідүниежүзіліксоғыстанкейінИндияныңтәуелсіздігіжолындағыкүресіқалынбұқаранықамтыды.1945жылыКалькуттадаісжұмысшыларменағылшынполициясыарасындабаррикадалықұрыстарғадейінбарды.Англияғақарсықыркөрсетулербасқақалалардадаболды.Шаруаларқозғалысыкүшейді.1946жылыфевральдаИндиядасоғысфлотытеңізшілерініңкөтерілісібұрқететүсті.
ХалыққозғалысыағылшынәскерлерінИндияданалыпкетугеАнглияныңлейбористікүкіметіөзірекенін1947жылыиюньдсмәлімдеуінемәжбүретті.БірақИндияекідоминйонгаИиния(немесеИндиялықодақ)пенПакистанболыпбәлшектенді.Бүлбелшектеудінибелгітүрғысымен(Индияныңқұрамындаиндустар,Пакистанқұрамындамұсылмандар)жүргізілді.
Индияүкіметіөңделетінжеркөлемінұлғайтужөніндебірқатаршаруаларқолданыпкеледі.Бұлүшінбатпақтардықұрғатужәнеқуанжерлердісулантыружөніндежұмыстаржүргізілуде.Көптегендеревнялардашаруалардыңкүшіменжәнеүкіметтіңкөмегіменканалдар,плотиналарқазылып,жолдарсалыныпжатыр.Индияүкіметімемлекеттіктәжрибекорсетуформаларынқұруда,бұлфермаларшаруаларарасындаөндірістіңалдыңғықатарлыәдістерінтаратуда,үкіметтіңжүргізгеншараларыдәндіжәнебасқададақылдарөнімінарттыруғаәсеретті.
Индияүкіметіұлттықөнеркесіптіөркендетугедеорасанзоркөңілболуде.Біріншібесжылдықжоспарбойыншамемлекеттікбірсыпыракәсіпорындары(паровоззаводы,кемежасайтынверфь,теміржолвогондарынжасайтынзаводжәнебасқаларысалынды.Елдіңхалықшаруашылығындаүлкенмаңызыбарбірқатарсужәнеэлектрстанцияларсалуқұрылысыбасталды.СоветмамандарыныңбасшылығыменжәнеолардыңжобасыбойыншаБхилаидасалыныпжатқанөтеіріметаллургиязаводыжаңаИндияньщалыпқұрылысыболыптабылады.Олжылына1,3млн.тоннағадейін(яғни1955жылыбүкілИндиядақаншақорытылғанболса,соншаболатбереді.
1956жылыапрельденбастапИндияекіншібесжылдыққажүзегеасыруғакірісті,бұлжоспарнегізіненауырөнеркәсіптідамытуғакөңілаударыпотыр.
Жоспардамемлекетбасқаруғатиісжөнеменшіксекторыменқатарөнеркәсіптемемлекеттіксектордыңтездамуыбелгіленген.Индияүкіметініңшешімібойыншаөнеркәсіптіңмаңыздысалалары(соғыс,мұнай,көмір,қараметаллургия,ауырмашинажасауөнеркәсібі),теміржолжәнеавиациятранспорттытекмемлекетқолындаболуғатиіс.Өнеркәсіппентранспорттыңбасқасалаларындамемлекеттіккәсіпорындардажекеменшіккәсіпорындардаістейбереді.
1947жылы15108МаунтбеттенжоспарызаңкүшінеиеболмағаннанкейінҮндістанныңтәуелсіздігітуралызаңретіндебұрынғыотарорнынаекімемлекетқұрылды-ҮндіОдағыменПәкістан,Пәкістанекібөліктенқұрылды.Үндістанныңшығысқақарайорналасқан(қаз.Бангладеш)жәнеадамбатысқақарай,Индалқабындаекімемлекетеңбасынанбір-бірінеқарсытұрды,жәнеоныңнәтижесіндепенджабтыңөзінде1млнжуықадам қазатапты.Оғанқосаинвалидтергееркінтаңдауқұқынберген,оныңнәтижесіндеҮндістантерриториясыныңбірқатаркняздіктері(көпшілігімұсылмандар)-үнді халқының басымболғандықтанПәкістанғақосылутуралышешімқабылдады.
Сонымен,ҮндістанкняздіктеріПәкістанқұрамынакірді,СолтүстікКашмирменқоса,алоныңбірбөлігіПәкістанқұрамындақалыпкетті.
Елдебұрқеткеншовинисттік,ұлтшылдықбаскөтерулердібасуәрекеттенжасағанкейінГандиқайтысболды(1948жХиндуМахасабхадіниұлтшылтобыныңмүшесіөлтірді.Елдіңэкономикасынқайтақұрумәселесітуды.СебебіПакистанғабайауылшаруашылықаудандарқосылды.ОларҮндітоқымакәсіпорындарынамақтаберіпотыратынеді.
1.1949жылыҮндістанреспубликаболыпжарияланды.ЖаңаКонститцияқабылданды,ол1950жылыкүшейгенеді.ҮндістанРеспбликасыБританұлттардостастығыболыпқалды.Метрополияменәдеттегібайланыстарсақтады.Орталықпарламентпенштаттардыңзаңшығарушыжиналысынаалғашқысайлауда1951жылы(1952ж)орындардың¾бөлігінҮҮКалды,солуақыттанбастапелбасқаратынпартияүкіметіДж.Нерубасқарды.Жаңаүкіметтіңбасындаалғашқыреформасыаграрлықреформаболды.Оныңмақсатызаминдарделдалдарынжойыпжердіоныөңдеуменолконфискациялағанжерлеріүлкензаминдарделделдарғаақытөледі.Реформанәтижесіндеонжылдаарендаларсанықысқарды.70проценттен12және18процентдейінжәненүндішаруаларыныңбасымбөлігіжериеленушігеайналды.Соныменқатармемлекетқолдауыменкооперациядамыды,оныңмақсатыөсімқорлардыңықпалынәлсірету.60-70жылдар«жасылреволюциямен» байланыстыалдыңғықатарлыжаңаагротехникалықәдістерменауылшаруашылықпроцессінқайтақұрудымақсатетті.ОсыөсшаруаларарқасындаҮндістандемографияныңжоғарытемптерінеқарамастанөзазық-түлігінқажетінқамтамасызетуде, бірақелде кедейлеркөп.
Экономикадағымемлекетүлесішығысынбасқаелдерісияқтыөнеркәсіпқұрылысыарқасындаөсті(5жжоспар).Мемлекетқымбатбағдарламаларменпроекттердііскеасырды:металлургия,химия,ядролықжерлергеҮндістанжекекапиталистіксектордықолдауыөнеркәсіптедеауылшаруашылығындада.ҚазіргіҮндістанныңөзметаллургиясыбар(еңүлкензаводтарыКСРОкөмегіменсалынған),дамығанэнергетикалықбазасы,жанжақтыөңдеуөнеркәсібі,қажеттіинфраструктурасыбар.Мемлекетсаясатыбарлықмүмкіндіктіқолданып,әртүрлі,жетіпинвестициясынқолданыпдаму.Мемлекеттіксектордың(ВНП-валовойнакпродукт)долиясы20процент
1950жКонституциябойыншаҮндістан-одақ,25штаттан-6одақтынтер-нқұраитынЕкопалаталықжалпыүндіпарламенті(халықтыңпалатаменштаттаркеңесі),алштаттардажоғарғыбилікзаңшығарушыжиналыста,атқарушыбилікжайлыүнділікминистрлерКеңесіДелидегі,басминистрбастағанштаткомитеті-штаттардыформальнопрезидентатқарушыбиліктіңбасыболыпсаналады.Алісжүзіндебилікпремьерқолындаболды.Сотбилігіорталықтадажергіліктіжерлердедеатқарушызаңшығарушылықбиліктенболініп,классикалықевропалықстандартқасаижұмысістеиді.
Елдегісаясипроцесспартиялардыңбәсекелесіненегізделген.Жалпыүндітілі-ағылшын.Саилаушылардыңкөбшілігісауатсызбодандықтансимволдарүлкенрольатқарды.МысалыҮҮК символықасиеттісиырсуреті.
Коммунистіксолқанат(1965ж-екікомпартиякүшітең)жәнедіни–коммуналистікоң қанатыүсайлаушылардыңбасымбөлігіорталыққатопталады-ҮҮК,жәнеоғаноппазициалықтоптарүДжамото,партия1977-79желдіДжамоатопартиасыбасқарғанын саламалы, 40жалғашҮҮКбасқарыпкеледі.ОныНерудшхитеноныңқызыИГанди биледі, алолөсиеттелінгненкеиіноныңұлыРаджиГанди-алқазірР.Ганди өлтірілгеннен кеиінН.ДаоШтаттардыңдакөбшілігідеҮҮКөкілдерібилікетеді,кеи біреулеріндеғанажергіліктіұлттықтоптаркелесікоалициелер,алкеикездекоммунистер.
ҮндістанныңсыртқысаясипозитциясыАрмедаткүштердіңгносаясиорналасуменбаиланысты.ҚХРменконфронтармеда,жәнеоныңодақтасыПакистанменосыжағдаидаҮндістанКСРОментығызбаиланысорнатты.1986жДелидекларациасысеуілдібірқатарбеибітшілік,достық,туралыкелісімдержасайды.
- Үндістанныңішкіпроблемаларыныңеңбастысы-ұлттықдінисоғыстар.1947жылыбілугеқарамастанреспубликада85-90млнмусылманөмірсүрді.
Нңүлкенжәнеықпалдысиххқауымыболды.Үндімұсылманқақтығыстары,сиххтардыңсаясиавтономияөзіндіктәуелсізмемлекетүшінкүрес-елдіңүлкенпроблемалардыңбірі.Соныменқоса80ж.жсолтүстік–батысАссамда,т,іаудандардабангладежден келгенмигрантқашқындарпроблемасыжергіліктіхалықоларғақарсыжәнеоңтүстіктегіхалықтардыңсепералистікісқимылдарыжәнеелдіңпригималайауданындағытайпалардың.Екіншібірпроблема-демографиялықотаршылдықжүйеыдырағаннанкейін халқыекіесеөскен.(80-90жжелде800млнадам).Егертемптөменнемесеғасыр соңынатаманеңүлкенпроблемағааяқталды.
Үшінші–саясипроблемасыЗаңжүзіндекастағақарамастантеңдікжариаланған. Кастацазүндістандабұрынғыдаирольатқарды.Нормағакіргентеңсіздікелдің3-4(егер7,48бөлісіпболмаса)кеиінгіжағдайдаұстапотыр.Егеркасталықжүйеніңтежеуініфункциасыболмаса,Үндістандаэкстримизмніңөсуінеалыпкелді.
ИндуистікқасиеттіжерАйодхаьадаұлымоғолдарбұзғанхрамныңорнынамешітсалынған(бірнешеғасырбұрын)жақындаолмешіттірадикалдыүндістербұзыполмұсылмандардыңнаразылығынтуғызды.
Общинажәнекастақазіргіүндістандаәлікүнгедеиінсақталады,олардыңсақталуыүндістанүшінүлкенпроблемалардыңбірі.Елдіңсыртқысаясибилігіжоғары.