Салыстырмалы фонетика
Қазіргі түркі тілдері өздерінің лексикалық құрамында, грамматикалық құрылысында жалпы түркілік тектестігін сақтай отырса да, фонетикалық өзгерістерге ұшырағандығы анық сезіледі. Сол фонетикалық құбылыстар арқылы...
Түркі тілдерінің жіктелуі
Біз салыстырып тексергелі отырған Қазақстан мен Орта Азия тілдері түркі тілдерінің әр түрлі группасына жатады. Қазақ, қарақалпақ, қырғыз тілдері — қыпшақ, өзбек, ұйғыр...
Түркі тілдерінің дамуы мен қалыптасу кезеңдері
Түркі халықтарының Отаны жер шарының екі материгі – Азия мен Европа. Дегенмен басым көпшілігі Азия болып саналады. Оған себеп – көпшілік түркілер осы...
Орта Азия түркі тілдерін салыстыра зерттеудің кейбір мәселелері
. Қазақстан мен Орта Азия халықтары ежелден бір-бірімен тығыз қарым-қатынаста болған. Ол үшін толық мүмкіншіліктерді табиғаттың өзі де жасаған сияқты. Бұлардың территориясы бір-бірімен іргелес,...
Түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы пәнінің зерттеу нысаны
1.Тіл дамуының маңызды шарттарының бірі – тілдерді оқыту мен қызмет аясын кеңейту бүгінгі заман талабынан туындап отыр. Түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы арнайы пән болып,...
Тілдердің морфологиялық классификациясы.
Құрылымдық ұқсастық бір негізден тараған туыстас тілдердің арасында ғана емес, сонымен бірге әр басқа негізден тараған тілдердің, яғни генеалогиялық жағынан басқа тілдердің арасында...
Тілдердің генеалогиялық классификациясы
Тілдердің генеологиялық классификациясы салыстырмалы – тарихи тіл білімінің деректері мен жетістіктеріне сүйене отырып, дүние жүзіндегі тілдерді олардың шығу тегінің бірлігіне, материалдық туыстастығына қарай...
Дүние жүзі тілдері және олардың жіктелуі
Дүние жүзінде үш мың шамасында тіл бар деп емептелінеді. Дүние жүзіндегі тілдердің санын дәлме-дәл көрсетудің қиындығы мынада: кейбір елдердегі тілдер мен диалектілер жеткілікті...
Сөйлем мен сөз тіркесі
Сөз тіркесі – мағыналық жақтан да, грамматикалық жақтан да өз ара байланыста, бірлікте болатын, толық мағыналы кемінде екі сөздің тіркесі. Сөз тіркесінің сыңарларының...
Сөз таптарының шығуы мен дамуы және олардың топтастырылуы
Бірсыпыры зерттеушілер тарихи тұрғыдан сөз таптарын сөйлем мүшелерімен байланыстырады. Бұл мәселе жайында акед. И. И. Мещанинов “Сөйлем мүшелері мен сөз таптары” деген салыстырмалы-типологиялық...
Грамматикалық тәсілдер меғн формалар және олардың мағыналары
Грамматиканың әрі өте маңызды, әрі күрделі мәселелерінің бірі – грамматикалық форма туралы мәселе. Грамматикалық форма туралы ұғым грамматикалық мағына және грамматикалық тәсіл туралы...
Сөз формасы.
Сөз әр түрлі тәсілдермен түрленіп, әлденеше формаға ие болады. Мысалы, қызылдау, қызылырақ, қызғылтым, қып-қызыл дегендер бір ғана қызыл деген сөздің аффиксация тәсілі (қызылдау,...
Сөз құрылысы
Сөздің морфологиялық құрылымына дұрыс талдау жасау үшін, ең алдымен сөздің құрылымына тікелей қатысы бар негізгі морфологиялық ұғымдарды алдын ала айқындап алу өте-мөте қажет....
Сөзжасам және грамматика
Бірақ бұл сөздер өз ара байланыспай, бір-бірімен тіркеспей, осы қалпында жеке дара тұрғанда, ойды білдіруге қабілетсіз. Бұл сөздер бір-бірімен тіркесіп, “ Тұз астың...