Қонституциялық құқық – ҚРқұқықжүйесісалаларыныңбірі.Олөзініңішкі тұтастығыменсипатталатынқұқықтықнормаларжүйесінбілдіреді және басқақұқықжүйесініңнормаларынанерекшеленеді.Ішкітұтастықконституциялықнормалардағықоғамдыққатынастардыңерекшеліктеріменбелгіленетін,соларарқылыреттелетінжалпыбелгілердіңболатындығынбілдіреді.Конституциялыққұқықнормаларменреттелетінқоғамдыққатынастароныңпәнінқұрайды. Конституциялыққұқықпәнініңөзіндікерекшеліктерібар.Конституциялыққұқықнормаларыменреттелетінқоғамдыққатынастармемлекетжәнеқоғамқұрылымыныңнегізінқұрайдыжәнемемлекеттікбиліктіңжүзегеасуыментікелейбайланыстыжүргізіледі. Конституциялыққұқықпәнінтүсіндірудіңтеориялық,сондай-ақпрактикалықмәні бар.Онсызконституциялыққұқықтыңнормаларыменинституттарынатәнмәніндұрыстүсінугеболмайды,олардыңқұқықтықреттеудегімәніменролінашыпкөрсету,құқықтықжүйедегіорнынанықтаумүмкін.Емес.Конституциялыққұқықпәнінбілмейіншеоныңнормаларынқолданусаласындаанықтаумүмкін емес.Өйткені,нақтықұқықтықәрекеттердіталдаукезінде,еңалдыменқайсаланыңнормасынқолдану қажеттігінанықтапалукерек.Алолүшін,реттеудіңнысаныболыптабылатынқоғамдыққатынастарсипатынбелгілеуқажет. Конституциялық құқық, тұтас алғанда құқықтың реттеу әдістері деп аталатын белгілі бір әсідер мен әдістердің көмегімен...

ЖаңаҚылмыстықкодекстіңқабылдауынабайланыстыбұрынғы кодексбойыншақылмысболыпкелгенкейбірқұрамдар:жераударылғанорыннан,еңбекпен емдеунемесееңбекпен тәрбиелеупрофилакторийінненқашыпкету(бұрынғыКодекстің198-бабы), еңбекпентүзеумекемелерінде,тергеуизоляторында,тәрбиееңбекпрофилакторийлеріндеотырғанадамдарғатыйымсалынғанзаттарзаңсызберу(ескіКодекстің 199-бабының 3-тармағы)қылмыс қатарынан мүлдемшығарылды. Жаңа Қылмыстықосытауарындасоттөрелігініңтиімдіжүзегеасырылуынқамтамасызететінкөптегенжаңанормаларбар (343,345,348,356,365-баптар). ЖаңаҚылмыстықкодекстесоттөрелігіне қарсықылмыстардыңанықтамасыберілген. Қылмыстыққұқықтеориясыбойыншасоттөрелігінежәне жазалардыңорындалутәртібінеқарсықылмыстардеп-осы міндеттеріжүзегеасыратын органдарменлауазымды адамдардың,жекелегеназаматтардыңбірқалыпты,заңдықызметінеқолсұғатынқасақанаіс-әрекеттердіайтамыз. Қылмыстыңтоптықобьектісі- соттөрелігінжәнежазалардыңорындалуынқамтамасызететіноргандардың дұрыс қызметіболыптабылады. Обьективтікжағынанбұлтұрғыдағықылмысарәрекетнемесеәрекетсіздік арқылыжүзегеасырылады.Заңдылыққұрылысыжөніненбарлыққұрамдар(текқанаҚК-тің357-бабындакөрсетілген-хатталғаннемесеиелікетугетыйымсалынғанне тәркілеугежататынмүліккеқатыстызаңсызәрекеттерқұрамынабасқасы) формальдық құрамғажатады. Осығанорайосытауардағықылмыстарнақтықылмысқұрамыдиспозициясындакөрсетілгенәрекетнемесеәрекетсіздіктердіістегенсәттенбастапаяқтталғандептанылады. Субьективтікжағынаналғандабұлтараудағықылмыстартектіәкелейқасақаналықпен...

Қызметтік өкілеттітеріс (заңсыз) пайдалануқызметтікқылмыстардың неғұрлым кең тараған түрі.Ол көптеген жағдайларда лауазымды адамның қылмыстық әрекетінің бастамасы,басқа ауыр қылмыстар жасаудың тәсілі де болып табылады.Бұл қылмыстың мәні...

Қоғамдық қауіпсіздікдепадамдардыңқауіпсізөмірсүруін,бірқалыптықызметін,радиоактивтіматериалды залалсызпайдалану,қаруды, оқ-дәріні,жарылғышзаттардынемесежарылғышқондырғылардытиісіншежәнеқауіпсізпайдалану,сондай-ақ тау-кен немесе құрылыс жұмыстарынқауіпсізжүргізудіреттейтінқоғамдыққатынастарыныңжиынтығыболыптабылады.Бұлқоғамдыққауіпсіздіккеқарсықылмыстардыңтоптықобьектісі болыптабылады.Қоғамдыққауіпсіздіккеқарсықылмыстардыңтікелейобьектісіқоғамдыққауіпсіздіктіңжекелегенсалалары(адамөмірініңжәнеоныңқызметініңқауіпсіздікшарттары;ерекшеқауіпкөзіболыптабылатынзаттардыпайдалану,өлімменаяқталатынзардаптуғызуымүмкінжұмыстардыжүргізужәнет.б.)болыптабылады. Осытопқажататынкейбірқылмыстардыңқосымшатікелейобьектісіадамныңөмірі,денсаулығыболуымүмкін. Обьективтікжағынаналғандақоғамдыққауіпсіздіккежататынқылмыстардыңкөпшілігіәрекетарқылы ((ҚК-тің233 жәнебасқабаптары);алқайсыбіреулеріәрекетнемесеәрекетсіздіккүйде(мысалыҚК-тің245,246-баптары)жүзегеасырылады.Кейбірқылмысқұрамыныңнормаларыбланкеттікдиспозицияғанегізделген(ҚК-тің 245,246,251-баптары). Көптегенқылмыстарқұрамжағынанформальдық (ҚК-тің233,234,237-баптары т.б.), алқайсыбіреулеріматериалдыққұрамға(ҚК-тің 245,244-баптары)жатады. Қоғамның қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар Қоғамдыққауіпсіздіккежататынқылмыстардыңнақтытүрлері. Терроризм – қазіргідәуірдегі еңқауіптіқылмыстүріболыптабылады.Мұндайқылмыстаркөпжағдайлардаұлттықшектеншығыпхалықаралық...

БұрынғыҚКмемлекеттікнемесемемлекеттік емескәсіпорындардың, ұйымдардыңмекемелердіңқызметмүдделерінеқарсықылмыстарүшінбірдейжауаптылықбелгіленіп,оларлауазымдықылмыстардегенарнаулытараудакөрсетілгенеді.ЖаңаҚКжобасынталқылаужәнеонықабылдаукезеңіндеқоғамымызда орыналғанорасанәлеуметтік-экономикалық,саясиөзгерістердіңталабынасайкелетінжаңақылмыстықзаңқабылдауқажеттілігітуындады.Осығанораймемлекетікөкіметбилігінеқарсықылмыстаржекетарауға,коммерциялықжәнеөзгеұйымдардағықызметмүдделерінеқарсықылмыстарөзіншежекетарауғабөлінеді.Осылайбөлінугенегізболғанбастыбелгілер:Біріншіденқылмыстықобьектісінебайланысты. Коммерциялықжәнеөзге(мемлекеттікемес)ұйымдардағықызметмүдделерінеқарсықылмыстаросыұйымдардыңзаңдымүдделерінедұрысқызметінеғанақол сұғады.Мұндай ұйымдардаістелетінқоғамғақауіптііс-әрекеттерешуақыттадамемлекеттікұйымдардыңмүдделерінеқолсұқпайды.Екіншіденкоммерциялықжәнеөзгеұйымдардыңқызметмүдделерінеқарсықылмыстардыңсубьектісініңерекшілігінде.Заңғасәйкесменшікнысанынақарамастанкоммерциялықұйымда,сондай-ақмемлекеттікорган,жергіліктібасқаруорганы болыптабылмайтынкоммерциялық емесұйымдардатұрақты,уақытшанеарнаулыөкілеттікбойыншаұйымдық - өкімдікнемесеәкімшілік-шаруашылықміндеттеріатқарадыадамосытұрғыдағықылмыстыңсубьектісіболыптабылады. Обьективтікжағынанбұлтараудағықылмыстарәрекетнемесеәрекетсіздікарқылы кінәлінің коммерциялықнемесеөзгедеұйымдардыңсеніптапсырғанөкілеттіктерінтеріспайдалануыарқылыжүзегеасырылады.Яғниқылмыстыққиянатосыұйымдардыңшеңберіндежүзегеасырылады.Субьективтікжағынанбұлқылмыстаркөбінесекінәніңекінысаныарқылыжүзегеасырылады.Ендіосытараудаәрбірқұрамғажеке-жекетоқталыпөтейік. Коммерциялық және өзге деұйымдардыңқызметмүдделеріне қарсы қылмыстардың түрлері Коммерциялықжәнеөзгеұйымдардағықызметмүдделерінеқарсықылмыстардыңнақтықұрамдары. Өкілеттіктердіасырапайдалану(228-бап). ҚР-даіскеасырылыпжатқаннарықтыққатынастарбелгілі бірталаптарғасайжүзегеасырылады.Нарықтыққатынастардағымұндайталаптарғанарыққақатысушылардықұқықтықережелерменқамтамасызету,оларғашешімқабылдауғаеріктілікберу,оның нәтижесіүшінжауаптылықбелгілеужатады.Мұныңмысалыкоммерциялықжәнеөзгеұйымдардағықызметмүдделерінеқарсықылмыстарүшін,оныңішіндеөкілеттіктердіасырапайдаланғаныүшін қылмыстықжауаптылықбелгілеуболыптабылады. ҚК228-...

ҚКЖалпыбөлімінің2-бабында қылмыстық құқыққорғауобьектілерініңқатарынатұңғыш рет бейбітшілікпен адамзаттыңқауіпсіздігі мүддесіқосылыпотыр.ОсығанорайҚКЕрекше бөліміндебейбітшілікпенадамзаттыңқауіпсіздігінеқарсықылмыстарға жекетарау берілген.Мұндайқылмыстархалықаралыққылмыстарғажатады. Мұндайқылмыстар үшінжауаптылықтыңнегізгіқайнаркөзіХалықаралықәскери трибуналЖарғысы(Нюрнберг, 1948)болыптабылады.ОсыЖарғыдабейбітшілік пен адамзаттыңқауіпсіздігінеқарсықылмыстардыңжауаптылығыныңнегіздеріжәнеолардыңтүрлері: 1)бейбітшіліккеқарсықылмыстар; 2) соғыс қылмыстары; 3)адамзатқақарсықылмыстарнақты көрсетілген. ХалықаралықКонвенция1948жылыгеноцидті,1974жылыапартеидті халықаралық қылмыстардепжариялады. БҰҰ-ның1991 жылғы43 сессиясыбейбітшілікпен адамзатқақарсықылмыстарКодексініңжобасын...

Қазақстан Республикасының1 – бабындаең қымбат қазынаадам және адманың өмірі,құқықтары мен бостандықтарыдепбелгіленген. Қазақстан Республикасы Констиуцияға сәйкес құқықтары менбостандықтарытанылады және оларға кепілдік беріледі. Адам құқықтары мен...

Қылмыстықзаңесідұрысемескүйдеқоғамғақауіптіісәрекеттер жасағаннемесемұндайісәрекеттердіесідұрыскүйдежасаған,бірақсотүкімішыққанғадейіннемесежазасынөтегенкездеөзәрекеттеріжөніндеөзінеесепберунемесеөзәрекетінбасқарумүмкіндігіненайыратынпсихикалықауруменауырған,сондай-ақдұрыстығынжоққа шығармайтынпсихикасыныңбұзылуынанзардапшеккенадамдарғамедициналықсипаттағымәжбүрлеушараларынқолданудыбелгілейді. Көрсетілгенадамдаржөніндегі медициналық сипаттағымәжбүрлеушараларынқолданғандасотолардың жаңадан қоғамға қауіптііс-әрекеттердіжасаудансақтандыруы,ондай азаматтардыңжекебасынқорғаудажәнедұрысемдеудіжүзегеасырумақсатынкөздейді,психикалықауруғадушарболғанадамдарғажаза тағайындауізгілікжәнеәлеуметтікәділеттікпринциптеріне қайшы келеді.Сондықтандаесідұрысемесадамдарқылмысістесе,оларқылмыстықжауаптылықтанбосатылады. Қылмысты маскүнемділікпен,нашақорлықпеннемесеуытқұмарлықпенауыратынадамдаржасағанреттесотдәрігерліккомиссиясыныңқорытындысыбойынша ондайадамдарғажазаменқатереріксіземдеушараларынқолданаалады. Медициналықсипаттағы мәжбүрлеу шараларытексотарқылы мемлекеттікшараретінде тағайындалады.Мұндайшараныжазадепсанауғаболмайды,өйткенімұндажазағатәнбелгі-түзеубелгісіжоқ.Керісіншемұндайемдеушараларынқолдануқұқықбұзушыныңмүддесінесайкеледі.Бұлшартсотүкіміменемес,сотқаулысыбойынша тағайындалады.Сондықтандамұндайшаратағайындалғанадамдарсотталғанадамқатарына жатқызылмайды,оғанқолданылғаншараолардыемдеуге,олардыңтарапынанқоғамғақауіптіісәрекеттердің қайталанбауына жасалғансақтандыру,олардыңқұқыққорғайтынмүддесін қорғауболыптабылады.Соныменмедициналықсипаттағымәжбүрлеушараларыжазаданонықолданудыңнегізіменмақсаты,мазмұныжәнезаңдылықзардабыбойыншаажыратылады. Медициналықсипаттағышаралардықолданудазаңдылық,ізгілік,адам құқықтары...

Әрбіразаматтыңконституциялықборышықоғамдыққатынастардықылмыстықжолменкелтірілген зиянныңқорғау.Осыміндеттіжүзегеасырудыжекеадамғақоғамға,мемлекеткеқарсыбағытталғанісәрекеттерді деркезіндетыюдың,тойтарудыңмаңызыерекше.Қоғамғақауіптііс-әрекеттітойтаруда,оныңзияндылығынтыюда,солқауіптітөндіргенадамғаматериалдықморальдықжәнебасқадазиянкелтіруімүмкін. МұндайәрекеттерформальдықжағынаналғандаҚКЕрекшебөлімініңжекелегенбаптарындакөрсетілген қылмыс құрамынажатуымүмкін.Бірақтабұләрекеттер белгіліжағдайлардақылмысболыптабылмайды.Өйткені,мұндаәрекеттеқылмыстықматериалдықбелгісіболыптабылатын бастыбелгі – қоғамғақауіптілік жоқ.Керісінше,мұндайжағдайларда,қоғамдыққатынастарға зиянкелтіругебағытталғанқауіптіжою,тойтаруқоғамғабелгіліісәрекетдептанылады.Қолданылыпжүргенқылмыстықзаңбойыншабұларғақажеттіқорғану;аса(мәжбүрл)қажеттілік,қылмыскердіұстау,орынкәсібитәуекел,күштеунемесепсихикалықмәжбүрлеу,бұйрықтынемесеүкімдіорындауәрекеттеріжатады. Аталғанжағдайлардаістелгенәрекетнемесеәрекетсіздісырттайқылмысбелгілерінеұқсағанымен, олардықоғамғақауіптілікболмағандықтан,қылмысқатарынажатпайды. Қажеттіқорғану. Қылмыстықзаңғасәйкесбарлықадамдардың кәібинемесеөзгедеарнаулыдаярлығынажәнеқызметжағдайынақарамастантеңдәрежедеқажеттіқорғануғақұқығыбар.Бұлқұқықадамғатағайындайды.Текерекшежағдайлардағанасоткөрсетілгененгөрінеғұрлымжеңілірекжазатағайындауғақұқылы. Екіншіден,мемлекеттіккүштеушарасыретіндегіқылмыстықжазанымемлектатынантекқанасоттағайындайды.Қылмыстықкодекстің38-бабында“жазадегеніміз соттыңүкімі бойыншатағайындалатынмемлекеттіңмәжбүрлеушарасы”делінген. Қылмыстықжазаменсалыстырғандабасқа дамемлекеттіккүштеушараларымемлекеттікоргандар немеселауазымдыоргандарарқылыжүзегеасырылады.Мысалы,қоғамдықтәртіпті бұзғанадамдыполициябастығыәкімшілікжауапқа,салалықинспекциясыныңлауазымдыадамысалықтанбұлтартпаушылардызаңдакөрсетілгенөзінеберілгенқұзіретшеңберіндеәкімшілікқұқықбұзушылардыжауапқатартады.Осыаталғаноргандардыңнемеселауазымдыадамдардыңбірде-біреуіқылмыстықжазақолдануғақұқылыемес.Қылмыстықжазанықолдану –текқанасоттыңқұзіреті. Үшіншіден, заңдакөрсетігентәртіппенсотталғанадамдыжазаданбосату,сондай-ақтағайындағанқылмыстықжазаныжеңілдетутағыдасотарқылыжүзегеасырылады.Текқанарақымшылық жәнекешірімберуактілерімен жазаданбосатунемесежараныжеңілдетуҚРКонституциясынасәйкесПарламентнемесереспубликаПрезидентіарқылыжүзегеасырылады,албасқажағдайлардабұлмәселелердішешутексоттыңміндетіболып табылады.Бұлдақылмыстықжазаныңбасқамемлекеттіккүшейшараларынанммәндіөзгешілігінкөрсетеді. Төртіншіден,қылмыстықжажзажариятүрдеашықтанашықтағайындалады. Яғни,қылмысадамныңкінәсінанықтауоғанжазатағайындаудыкөрсетедідептабу,қылмыстықжазаныңнақтытүріменкөлемін...

Қылмыстыққұқықжекеқұқықсаласыретіндеадамды,оныңқұқықтарыменбостандықтарынқоғамдықжәнемемлекеттіқылмыстық қолсұғушылықтанқорғауғабағытталғанқоғамдыққатынастардыреттейді. Мұндайреттеу 3-түрліжолменжүзегеасырылады.Оныңбіріншісі – қылмыстыққұқықнормасыарқылықоғамдыққатынастардыреттеуфункциясыболыптабылады.Олқылмысістеугебайланыстықылмыс жасағанадам мен(субьекті)менмемлекетарасындапайдаболады. Мұндайқұқықтық қатынасқақатысушылардыңәрқайсысыныңөзінетәнқұқықтарымен міндеттеріпайдаболады.Субьект қылмысістеугебайланыстықылмыстық жауапқажәнежазағатартылуғаміндеттіболса,екіншісубьектәділсоторгандары,(соттергеу,прокуратура)қылмысістегенадамдысолміндеттіорындауғакүшпенміндеттейді.Сонымен,қылмыстыққұқықтыңқатынастардыреттейтінбұлфункцияорыналғанқылмысоқиғасынабайланыстықылмыстықжауаптылықтыжәнежазанықолданунемесеқылмыстықжауаптылықтанжәнежазаданбосату сияқтымәселелердіжүзегеасырады. Екіншіден:қылмыстыққұқықнормасыарқылыжазаменқорқытып,тыйымсалынғаніс-әрекеттердіістеугесалынғанқоғамдыққатынастарреттеледі.Яғни,қылмыстық заңныңболуыжәнеоныбұзғанадамдарғақолданылатынжазаныңқылмыстыққұқықтыңнормаларындакөрінісалуыосыкөрсетілгенқұқықтықфункцияныңтолықжүзегеасырылуынамүмкіндіктуғызады. Үшіншіден:қылмыстыққұқыққылмыстықжолменқиянат келтірілгенолардыңадамқорғануғабайланыстықатынастарынреткекелтіреді. Мысалы:қажеттіқорғану,мәжбүрліқажетттілікнемесеқылмыскердіұстаудаәр-біразаматзаңдабелгіленгентәртіппенқорғануғақұқылы.Бұлмәселетекқылмыстыққұқықтықнормаарқылыреттеледі. Қылмыстыққұқықтуралысөзболғандаоның3-түрлімағынасынескеруімізқажет. Қылмыстыққұқық – бұлжалпықұқықжүйесініңнегізгібірсаласыжәнепәніболыптабылады.Осыұғымдардыңбәріненжиынтығықосылыпқылмыстыққұқықкурсыдегентүсініктібілдіреді.Қылмыстыққұқықпәніқұқықсаласыретіндеқарастырғандажалпықұқықтеориясынатәнбелгілердіңнегізгіпринциптердіңосықұқықсаласынатәнекендігінескеруқажет.Соныменбіргеқылмыстыққұқықөзініңерекшеліктерінбелгілейтінжәнеөзінжекеқұқықсаласыретіндеқарастыруғанегізболатынөзіндікмазмұны,өзгешілікбелгілеріменпринциптерібарқұқықсаласыболыптабылады.Құқықсаласыретіндеқылмыстыққұқықзаңшығарушыоргандарқабылдағанқылмыс пенжаза,қылмыстықжауаптылықтыңнегізі,жазажүйелерін,жазанытағайындаудыңтәртібіменшарттарын,сондай-аққылмыстықжауаптылықтанжәнежазаданбосатудыбелгілейтінзаңдылықнормаларыныңжиынтығыболыптабылады.Басқақұқықсалаларысияқтықұқыққұқықтың данегізгізаңдылықбазасы – ҚР К-болыптабылады.Қылмыстыққұқықыңережелеріменинституттарыныңмазмұнықолданылыпжүргенқылмыстықнормаларындаанықкөрсетілген.Қылмыстыққұқықнормаларымазмұнынақарай 2-түрліқызметтіжүзегеасырады:Олардыңбіріншісі – Қылмыстыққұқықтыңжалпыережелерін,принциптеріменинституттарынбелгілеуарқылынегізгіекіұғымқылмыспенжазаныанықтайды. Екіншіден...

ҚазақстанРеспубликасыКонституциясының27-бабында:некемен отбасы, анаменәкежәнебаламемлекеттіңқорғауындаболады . Балаларына қамқорлық жасаужәне олардытәрбиелеу атаананыңтабиғиқұқығыәріпарызы. Кәмелетке толған еңбеккеқабілеттібалалареңбеккежарамсызата –анасынақамқорлықжасауғаміндетті-3делінген.Бұлкөрсетілгенқағидалархалықаралыққұқықтыңосымәселелержөніндегінегізгіережелеріне сәйкестендірілген.Адамқұқығы жөніндегі1948жылғыЖалпығабірдейДекларацияда,Азаматтықжәнесаясиқұқықтартуралы1966 жылғыхалықаралық фактіде отбасықоғамыныңтабиғи негізгіұясыжәнеолмемлекетпенқоғамтарапынанқорғау құқығынаиедеп белгіленген.1989 жылы20-қарашада қабылданған“Балақұқытарыжөніндегі”конвенсиядадабалалардыңазаматтық жәнесаяси...

Бас бостандығынан ауыру жазасына отталған адамдардың қауіптілігін жорғары болуына байланысты, басқа жазаларға қарағанда түзеу мекемесінде қатал тәртіп қолданылады. Міне , осы жазаны өтеу кезіндегі...

Сотталғандарды топтастыру – бас бостандығынан айыру мекемелерінде топтарға бөліп және сол топтар негізінде бөліп ұстауды білдіреді. Топтастыру белгілері ретінде қылмыскерлердің және жасалған қылмыстың қоғамға...

Қылмыстық атқару құқығы дегеніміз- ҚР қылмыс қорғау кодексі қарастырылған жазаларды өтеу және атқару кезінде пайда болатын қоғамдық қатынастарды реттейтін заң нормаларының жүйесі болып табылады....