Құқық және экономика негіздері мұғалімі. Құқық және экономика негіздері мұғалімнің кәсіби, компоненттілігі мен тұлғасы

Құқықжәнеэкономиканегіздеріпәнініңмұғалімі- жасұрпақтыоқытументәрбиелеудегіжетекшімамандықтардыңбірі.Құқықжәнеэкономиканегіздеріненбілімберудіңбарысындаоқушылардыңдүниетанымыменкөзқарастаржүйесінқалыптастырутікелей кәсіптік міндетіболғандықтанда құқықжәнеэкономиканегіздеріненмүғаліммамандығынажоғарыталаптарқойылады. Мұғалімніңтұлғасы , оныңролі менмаңызытуралыпікірлер көп. СолардыңарасындаК.Д. Ушинскийдің “Тікелей жеке ықпалсызмінезгесіңетіншынайытәрбиежоқ. Тектұлғағанатұлғаны дамуыменқалыптасуынаықпал жасайды”,-деген пікіріерекше. Сан-саналыпедагогикалық қызметтемұғалімніңжекетұлғалыққасиеттерініңатқаратынролініңмаңызызор. Кеңестікбілімберужүйесіндемұғалімқызметінкәсіптіктұрғыда жетілдірубағытындакөптегензерттеулер жүргізілетінболатын. Әйтседе, таптық-партиялықидеология...

Құқық және экономика негіздерін оқыту процесіндегі оқушылардың тәрбиеленуі

 Кез-келгенқоғамдақауымдасып өмірсүруережелерін сақтауқоғамдық тәртіптіұстаудыңеңмаңыздышартыболыптабылады.Түрліелдердебұлережелердіңжергілікітіжағдайларға,дәстүрлерменсалттарғатәуелдіөзіндікерекешеліктеріболады. Бірақолардыңортақжағыкөпболуынабайланыстытілбілмегенкүнніңөзіндеәртүрліұлтөкілдерінің бірін-бірітүсінуінемүмкіндікбереді. Шындығынакелгендемұныңөзіадамдарәлемініңжануарларәлеміненөзгешілігінбілдіретінбелгілердіңқатарынажатадыжәнеолелеулі сыртқыбелгі. Алсыртқыбелгілергеқарап, қоғамтуралыпікірайтуқиын. Бейбітшілік, Еңбек, Бостандық, Теңдік, Туысқандық,Бақыт- бүкіладамзаттыңежелден арманеткенасылмұраттары. Еңәділетті, ең дұрыскүресосыасылмұраттардыңсалтанатқұруыжолындаболады. Бұлморальдықталаптар адамсанасындаөмірсүреді, мұныңқайнаркөзікөп. Шәкірттердіңсаналытәртібі,байымдымінезі туралытүсінігін қалыптастыру,...

Құқық және экономика негіздерін оқыту процесіндегі оқушылардың бақылау жүйесі, шеберлік білімдерін бағалау

Оқытупроцесініңмаңызды компоненттерінің бірі-бақылау,бағақоюжәнеесепкеалу. Бұлұғымдардыңәрқайсысыныңөзіншемәніжәнеерекшелігібар. Олароқутәрбие процесін мұғалімніңдұрысұйымдас-тыру басшылығынабайланысты. Бақылау- бұл педагогикалықбасшылықтың жәнеоқушылардыңтанымдықіс- әрекетін меңгерудіңфункциясы. Бақылаусызжекеадамның дамуыменқалыптасуынбасқаруғаболмайды. Бақылаудыңпсихология-лықпедагогикалықмәніоқушыларға деркезіндекөмеккөрсету. Сабақтыңбарлықкезеңдерінде бақылаудың мазмұныоқушыларды іс- әрекетінеынталандыружәнеолардыңбелсенділігіндамытутиіс. Бақылаупроцесінде оқушылардыңалғанбілімдіигеруіжәнебаяндыетуібойыншаоқужұмысыныңсапасытуралытолық хабаралуалуөтеқажет.Осығанбайланыстыбақылаудыңбірнешетүрлерінатауғаболады....

Құқық және экономика негіздерін оқыту процесінің заңдылықтары және принциптері

Білімберусаласындаоқытупроцесінің мәніөтезор, өйткеніосыкездегі қоғамдық-өндірістікқатынастың дамуыоқытудың ғылыми- практикалық деңгейінебайланыстыа. Оқытупроцесінұйымдастырубарысында оқушыжәнеоқушыларұжымыбіржағынаноқытуобъектісі, екіншіжағынаноқытусубъектісі болады.Осығанорай,оқытупроцесінде мұғалімдермен балаларынтымақтастығы,олардыңшығармашылықеңбекетулерінезорсүйенішболады. Оқытупроцесінің өзінетәнкомпоненттерібар.Олароқытудыңмақсаты, формаларыменәдістері,соныменқатар нәтижесі. Бұлкомпоненттербір- біріментікелейбайланысты түрдеіскеасырылады,демек,педагогикалықпроцесс сонда ғанататымдынәтижебереді. Оқытудыңқоғамныңмұқтаждығынажәнежағдайына байланыстызаңдылығы. Мектепте бұлзаңдылықты іскеасыруеліміздіңәлеуметтік...

Құқық және экономика негіздерін оқу процесін-дегі оқушылардың дағды, шеберліктерінің қалыптасуы

Экономикажәнеқұқық негіздері бойыншаоқукешендері. Әдеттеоқуәдістемеліккешендерімен экономикажәнеқұқық негіздерініңәрбәркурсыноқытуғаарналғаноқу-әдістемелік әдебиеттер, көрнекіжәнебасқадаоқуқұралдарынатайды. Олар: - оқуқұралдары(оқуқұралдары, хрестоматия , оқукеітабы); әдістемелік әдебиеттер(әдістемелікқұралдар, кітаптар, мақалалар, ұсыныстар, тапсырмаларжинақтары); ғылыми, ғылыми-көпшілік жәнекөркемәдебиет (...

Экономика және құқық негіздерін оқыту әдістемесі курсының пәні міндеттер

Әдістемедегеніміз- методика. “Методика”сөзіежелгі грек тіліненаударғанда –“таным тәсілі”,”зерттеужолы” деген ұғымдардыбереді. Әдісдегеніміз-нақтыміндеттішешудің ,әлдебірмақсатқажетудіңтәсілі. Сонда,әдістемебұләдістержиынтығы,кешені. Экономикажәнеқұқықнегіздерін оқыту әдістемесі- Экономикажәнеқұқықнегіздеріноқытудыңміндеттері,мазмұныжәнеәдіс - тәсілдерітуралыпедагогикалықғылымдардыңбірсаласы. Олтиімділігіменсапасынарттырумақсатындаэкономикажәнеқұқықнегіздерін оқыту процесініңзаңдылығынзерттеужәнеоқып - үйренуге арналады....

ҚР мемлекеттік органдарының құқық шығармашылық қызметттері

Құқықшығармашылықмемлекеттіңжұмысыныңеңкүрделі,өте жауапкершіліктітүрі.Нормашығармашылыққоғамдағықарым-қатынасттарғатікелейықпалететіннегізгіжол,құқықамемлекеттіңкүшберетінқұрал.Құқық шығармашылық тек мемлекеттің жұмысы,мемлекеттіңқоғамның,жекеадамдардыңмүдде -мақсатыніскеасыратын,орындайтынбірден-бірайқындалғанжол.Басынданорматуралыой-пікіртабиғижолменқалыптасып,жаңақатынастардыреттеуге,басқаруға үлесқосабастайды.Бірте-біртеой-пікірнорманыңжобасынаайналады.Сөйтіпмемлекеттікорганныңқарауынаталқылауынатүседі. Құқықшығармашылықтыңүштүрібар: Тікелей мемлекеттікорганныңнормативтікактілердіқабылдауы,бекітуі,шығаруы: Өмірде көпжылдарбойықалыптасқанәлеуметтікнормалардықабылдап,бекіту. Нормаларды референдумарқылыбекіту.Нормашығармашылықтыңөзінетәнқағидалары:Әділеттік,демократизм,заңдылық,теңдік,достық,бостандық.Мінеосықағидалардұрысдамыса, мемлекеттің жақсыжұмысжасауыныңсипаттамасы.Бұлқағидалардыбұзуғажолбермеукерек. Президенттіңактілері. ҚРПрезидентібүкілаумағындаміндеттікүшібаржарлықтарменөкімдершығарады.ПрезиденттіңжарлықтарыКонституцияменРеспубликазаңдарыныңнегізіндежәнеолардыорындауүшіншығарылады.РеспубликаПрезидентініңжарлығымен РеспубликаПрезидентініңактісіншығарудаталапететінПрезиденттіңКонституциялықөкілеттігіжүзегеасырылады: Үкіметактілері.Нормативтікжүйедебұлактілерүшіншіорендатұрады, оларзаңдардыңжәне РеспублікаПрезидентіактілерініңнегізіндежәне солардыорындауүшіншығарылатынҮкіметтіңнормативтікактілеріжәнеқаулылары. Үкіметактілеріалқалықтүрдеоныңотырыстарында дауысберуарқылықабылданды,оғанПремьер- Министр қолқояды. Премьер –...

Құқықтың типтері және қазіргі кезеңдегі негізгі құқықтық жүйелер

Құқықтыңзаңдытипологиясы,оныңтүсінігімемлекетжәнеқұқықтеориясыныңасакүрделікатегорияларынажатады. Құқықтыңзаңдытипологиясыныңерекшеліктеріқоғамныңэкономикалық формациясыныңсипатымен,мазмұныменанықталады.Заңдытипологияқоғаммен біргеүзіліссізобьективтік дамупроцесіндеболады. Бұлпроцестеқоғамныңмазмұныөзгерсе,соғансәйкесқұқықтыңзаңдытипологиясыдаөзгереді.Құқықтыңтүрлерінанықтау,типкежіктеуоныңдамупроцесіндұрыстүсінуүшінқажет. Қазіргізаманда құқықтыңмазмұнынанықтап,түргежіктеудіңекіжолыбар:формациялықжәнецивилизациялық. Кеңестікдәуірдееліміздеформациялықбағытты қолданып,құқықпенмемлекеттіңтипологиясынмарксистіктеорияныңпікірінесәйкестүсініпкелдік.Бұл теорияныңпікірібойыншақұқық пенмемлекеттің мазмұны,нысаны,түріқоғамныңэкономикалықбазисынабайланысты. Қоғамныңдиалектикалықдаму процесініңәр формациясында әр түрліэкономикалықбазисболады.Соғансәйкесмемлекетпенқұқықтыңмазмұныдаөзгеріпотырады – дептүсіндіредімарксизм.Құқықтыңзаңдытипологиясықоғамныңэкономикалықматериалдықбазисынасәйкеснормативтікактілердіңтаптықмазмұнынанықтап, олардыңатқаратынқызметтерініңбағытынбелгілеу. Марксистіктеорияныңқұлиелену,феодалдық,буржуазиялық(ХІХ ғасырдыңортасынадейін)формациядағықұқық пенмемлекеттіңмазмұнын,типін,түрінтүсіндірупікіріғылымитұрғыдандұрысАл,ХІХғасырдыңортасынанбастапқазіргікезеңгедейінгіқұқықпенмемлекеттіңтипологиясынтүсінугемарксистікпікірдіқолдануғаболмайды. Себебібұлкезеңдебуржуазиялыққұқықпенмемлекеттіңмазмұны,нысаны,типікүртөзгерді:либерал – демократиялықсаясижүйесіқалыптасты,адамдардыңбостандығы,құқықтарыжақсыдамиды.Өкінішкеқарай,мемлекетпен құқықтуралымарксистіктеориясоциалистікелдердедогмағаайналып,олардыңмазмұнын,типологиясынғылымитұрғыдандұрыстүсінугемүмкіншілікболмайды.Солсебептісоциалистікжүйедағдарысқаүшырап,көпшілігіжаңанарықтыэкономикалықжүйегекөшті. Марксистіктеорияныңбұлкемшіліктерінеқарапбеттімүлдемтерісбұруғаьолмайды.Адамқоғамыныңобьективтікдаму заңдарынтүсінуге,әсіресеөткенформациялардыңтарихынжан...

Президентті сайлау және оны лауазымынан кетіру тәртібі

ҚРПрезидентінсайлауКонституцияға(41-бап)жәнеПрезиденттің“Сайлаутуралы”Жарлығынасәйкесбелгіленген. ҚР КонституциясынасәйкесПрезидентболыпжалпығабірдей,тең жәнетөтесайлауқұқығынегізіндеРеспубликаныңкәмелеткетолғаназаматтарыжасырындауысберуарқылыжетіжылмерзімгесайлайды.Президентсайлауының баламалығынКонституциякөрсетпейді.БұлпринципПрезиденттің“Сайлаутуралы”заңкүшібарЖарлығындабекітіледі. КонституцияПрезиденттіккекандидаталдынақойылатыннегізгіталаптардыбелгілепберді.МемлекеттіңбасшысыжәнежоғарылауазымдытұлғаныңқызметінтиістідеңгейдеатқаруүшінПрезиденттіккекандидаткемелденгенжасқакелген,өмірлікмолтәжірибежинақтағанболуыкерек.Осыныескерекеле, ПрезиденттіккеҚРкемінде40 жасқатолғаназаматыныңсайланаалатындығыбелгіленді.КөптегенелдердеПрезиденттіккекандидатқажасшектеуіқойылмаған.Барыншакеңтарағаннормабойынша,Президенттікке35 жасқатолғандарсайланаалады.ПрезиденттіккетілекбілдіргендергеАҚШ-та,Мексикада,Австрияда,Венгрияда,Португалияда,Ирландиядаосындайжасшектеуіқойылған. ҚР1995 жылғыКонституциясыбойыншарұқсатетілетінеңжоғарыжасшегібелгіленгенболатын1998 жылыбұл шектеуалыныптасталды.Жастыңжоғарышегінбелгілеудіңбірғанасебебібареді;қабілетсіздігінеқарамастан,адамдардыңәбденқартайғаншабилікбасынанкетпейтінкеңестіккезеңтәжірибесінқайталаудансақтану. “Сайлау туралы” заң күші бар Жарлық Президент лауазымына үміткерге қойлатын тағы бір талапты ұсынады. Үміткер...

Қазақстан Республиткасындағы басқару нысаны

Қазақстанда республикалық басқару нысаны бекітілді. Парламенттік ұрылыс, мемлекеттік биліктің бірден- бір бастауы халық екендігі, мемоекеттік билікатің үш тарамаққа: заң шығарушылық, атқарушылық, сот билігіне бөлінуі;...

ҚР –ның конституциялық-құқықтық мәртебесі

Әлемдегібүкілілімбірпікірде:мемлекетсаясиинститутболыптабылады.Бірақмемлекеттіңмәніненсипаттамаберілгендемүлдемкереғарпікірайтылды.Марксизмілімібойынша,мемлекет – қоғамныңантогонистіктаптарғажіктелуініңкөрінісіжәнеолалпауыттардың(қанаушылардың)үстемдікетуініңқаруыдепесептеледі.Басқатұжырымдамамемлекеттітаптарменбайланыстырмайды,ол ортақмақсатты – “ортақигілік”жетістіктерінежетуді,мемлекетпенхалық,ұлт,әлеуметтіктоптардыңөзарақатынастарынорнықтыруды,реттеудікөздейдідейді.Егермемлекетұғымынатарихитұрғыданкелсек,ондааталған тұжырымдамаларбірін-бірітеріскешығармайды. ҚазіргіҚазақстан мемлекеті – ерекшетарихиоқиғалардыңжемісі.1971 жылғыҚазансоциалистікреволюциясынанкейінҚазақстанаумағындасаясиавтономия- Қазақавтономиялықсоциалистікреспубликасықұрылды.1936 жылыҚазақ АСР-ыҚазақодақтасреспубликасыболыпқайтақұрылды.Қазақодақтасреспубликасы1937жылғыКонституциябойыншажұмысшыларменшаруалардыңсоциалистікмемлекетдегенімізреспубликадағыбарлықұлттықжұмысшыларының,шаруаларыныңжәнеинтеллегенциясының, еңбекшілерініңеркінбілдіруші”депжазылады.Айтылғаннанкөрінгендей,ҚазқақстанКСРО -ныңқұрамындағымемлекет.ОданәріҚазақстанмемлекетініңтаптықмәнібаяндалды. Қазақстан – демократиялықмемлекет  ретіндегісипаттамасыҚРКонституциясыныңкөптегенбөлімдерініңмазмұнынантуындайды.Соныменбірге,формальдыдемократияның да,нақтыдемократияныңда,яғнимүмкіндігіжан-жақтыкепілдіктерменқамтамасызетілгендемократияныңдаболуымүмкін.Қазақстанмемлекетініңдемократиялықсипатыконституциялықпринциптерідебелгіленеді.Мемлекетбасшысының,Парламенттің,жергіліктіөкілеттіоргандардепутаттарыныңсайланбалылығымемлекеттіұйымдастырудыңнегізіболарлықпринциптерініңбіріболыптабылады.Демократиялықмемлекетқызметініңтағыбір негізболарлықпринциптерініңбірі-мемлекетөміріндегімаңыздымәселелердідемократиялықәдістерменшешу.Бұған,атапайтқанда,референдумөткізу,Парламенттедауысберутәртібіжатады. ҚазақстанмемлекетініңдемократиялығыКонституцияның,тұтасалғандахалықтың,әлеуметтікжәнеұлттықазшылықтыңмүдделерін,жекелегенадамдардыңзаңдымүдделерін қорғауғатілекбілдірген,ынталыжәнеқабілеттіөкілдерінөкілеттіоргандарғаұсынып,сайлауғамүмкіндік беретіндемократиялықнормалардыбелгілеуменкөрінеді. Қазақстанегемендімемлекет-Ұлттықжәне халықтықегемендіктіңорнығуымемлекетдемократиялығының...

Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарының арақатынасы және конституциялық заңдарының қалыптасу кезеңдері

Қазақстан Республикасының Конституциясында “қолданыстағы құқық”жалпытүсінік берілген және ол осы тектес актілерде өте сирек кездеседі. Оның айқын сипатталмауына байланысты “қолданыстағы құқық” ұғымына конституциялық түсініктеме беруге...

Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару мен өзін-өзі басқарудың конституциялық негіздері

“Қазақстан Республикасындағыжергіліктімемлекеттік басқару туралы” Заң жергілікті өкілді орган ұғымын береді. Жергілікті өкілді орган (мәслихат) облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар...

Қазақстан Республикасының саяси-партиялық жүйесі

Әлемдегібүкілілімбірпікірде:мемлекетсаясиинститутболыптабылады.Бірақмемлекеттіңмәнінесипаттамаберілгендемүлдемкереғарпікірайтылады.Марксизмілімібойынша, мемлекет - қоғамныңантогонистіктаптарғажіктелуініңкөрінісіжәнеолалпауыттардың(қанаушылардың)үстемдікетуінің қаруыдепесептеледі.Басқатұжырымдамамемлекеттітаптар менбайланыстырмайды,олортақмақсатты – “ортақигілік”жетістіктерінежетуді,мемлекетпенхалық,ұлт,әлеуметтіктоптардыңөзарақатынастарынорнықтыруды,реттеудікөздейдідейді.Егермемлекетұғымынатарихитұрғыданкелсек,ондааталған тұжырымдамаларбірін-бірітеріске шығармайды. ҚазіргіҚазақстанмемлекеті – еркшетарихи оқиғалардыңжемісі.1917 жылғыКонституциябойыншажұмысшыларменшаруалардыңсоциалистікмемлекетіболыпесептелді.ҚазақАСР-ның1978 жылғыКонституциясында“бүкілхалықтықсоциалистікмемлекетдегенімізреспубликадағыбарлықұлттыңжұмысшыларының,шаруаларыныңжәненителлегенциясының,еңбекшілерініңеркінбілдіруші”депжазылды.Айтылғаннанкөрінгендей,ҚазақстанКСРО-ныңқұрамындағымемлекет.ОданәріҚазақстанмемлекетініңтаптықмәнібайндалды. ҚР Конституциясыбойыншасаясибилікмемлекеткеберілген.Олсаясикөпқырлылықты тануаясындажүзегеасырылады.Мемлекеттіңқоғамдықбірлестіктердің,оныңішіндесаясипартиялардыңісінезаңсызараласуынажолберілмейді.Мемлекетсаяси жәнеөзгеқоғамдықинституттардыңқызметінеараласпауарқылы,олардыңқалыптыжұмысістеуінежағдайжасайды.СоныменбіргеКонституциядамемлекеттікоргандарғасаясижәнебасқақоғамдықинституттартарапынанболатынтерісәрекеттердің жолынкесуөкілеттігіберілген.Мемлекеттікоргандармемлекеттіңқауіпсіздігінбұзуға,әлеуметтік,нәсілдік,ұлттық,дінитектік-топтықжәнерулықалауыздықтықоздатуғабағытталғансаяси,сондай-ақжалпықылмыстықсипаттағықылмыстыәрекеттердіболдырмауытиіс. Қазақстан мемлекетіэкономикалыққызметтіде жүзегеасырады.Біріншіден,мемлекеткемемлекеттікменшікпенбіргежекеменшіктідеқорғаужүктеледі.Меншіктіңбарлықнысандарынкімніңтарапынанболсынзаңсызараласушылығынанқорғайотырып,мемлекетолардыпайдалану,кеңейтуүшінқолайлыжағдайжасайды.Жержәнеоныңқойнауы,өсімдіктерменжануарлардүниесі, басқа...