Қазақ тілі

Кітап суреті, оқулық

Жалғау

Жалғау – жалғанған сөзін екінші бір сөзбен қарым- қатынасқа түсіріп, оларды өзара байланыстырып, жалғастырып және жалғанған сөзіне азын-аулақ үстеме мағына беріп тұратын грамматикалық тұлға....
Кітап суреті, оқулық

Туынды түбір мен түбірлес сөздер

Туынды түбір – белгілі бір жұрнақтар арқылы негізгі түбірлерден өніп өрбіген сөздерді айтамыз.Мысалы: Бұр, күй, біл, би, бас, аз, қыс сияқты түбір сөздерге –ғы,...
Кітап суреті, оқулық

Қосымша

Тыңдаушыларға қосымша жалғанғаннан кейін сөз мағынасының өзгеру мен түрленуі және сөздердің байланысуы туралы білім беру. Сабақтың мазмұны: Туынды түбір сөздер қазақ, орыс тілдерінде кең қолданылады....
Кітап суреті, оқулық

Синонимдер

Синоним – айтылуы әр түрлі, бірақ мағыналары бір-біріне жақын сөздер. Синонимдер кем дегенде,екі сөзден болады. Одан да көп сөзден болуы мүмкін. Мысалы: сабырлы,байсалды,төзімді,ұстамды,салмақты. 1.Екі сөздің...
Кітап суреті, оқулық

Сөздің көп мағыналылығы мен омонім

Омоним деген термин гректің – біркелкі, бірдей, «онума» - ат, атау деген сөзінен алынған. Омоним – дыбысталуы бірдей, бірақ мағыналары әр түрлі сөздер. Мысалы:...
Кітап суреті, оқулық

Сөз мағынасы

Әрбір сөз белгілі бір ұғымды білдіреді.Сөз бен ұғым тығыз байланысты, бірақ сөз бен ұғым бір-бірімен тепе-тең емес, өйткені сөз – тілдік категория. Ал ұғым...
Кітап суреті, оқулық

Кәсіби сөздер

Кәсіби сөз – белгілі бір кәсіпке,шаруашылыққа,өнерге байланысты қолданылатын және негізінен сол кәсіппен айланысатындарға ғана түсінікті сөз. Мысалы, көнек, қауға, жылым, күнжара, ау, атыз, шиіт,...
Кітап суреті, оқулық

Диалект

Диалект деп тілдегі жалпы халықтық сипат амалын белгілі бір жерде ғана қолданылатын ерекшеліктердің жиынтығын айтамыз.Мысалы,сіріңке - кеуірт,күкірт, шырпы, ши, оттық, шақпақ; шылапшынлеген, жам, кірлен,...
Кітап суреті, оқулық

Термин сөздер

Терминдер – белгілі бір ғылымның, техниканың, спорттың салаларына жататын сөздер.Терминдер бір ғана тура мағыналы сөз болып келеді.Терминдегі сөздердің басты қасиеті мынадай: а) ғылым мен...
Кітап суреті, оқулық

Жаңа сөздер (Неологизмдер)

Неологизмдер – ғылым мен техниканың дамуына байланысты тілге ене бастаған жаңа сөздер. Мысалы: кеден, ұшақ, жарнама, делдал, зейнетақы, саябақ т.б. Неологизм негізінен мына жолдармен жасалады: Бұрыннан...
Кітап суреті, оқулық

Көнерген сөздер

Көнерген сөздер –архайзмдер және историзмдер болып екіге бөлінеді. Архайзмдер - әр халықтың тұрмыс-тіршілігіне,дүниетанымына байланысты әр дәуірде өзгеріп, әр түрлі басқаша сөздермен ауысып отыратын, яғни...
Кітап суреті, оқулық

Кірме сөздер

Кірме сөздерге басқа тілдерден әр түрлі себептермен енген сөздер жатады.Қазақ тілінде монғол,араб және иран, орыс тілінен енген сөздердің саны мол.Монғол тілінен сөз ену кезеңі...
Кітап суреті, оқулық

Лексика туралы жалпы түсінік

Лексика көне гректің Lecikos (сөздік) деген сөзінен алынған. Лексика деген сөз -дүние жүзі халықтарына ортақ термин. Бұл термин – бір тілдегі барлық сөздердің жиынтығы...
Кітап суреті, оқулық

Сөз тіркесі

Сөз тіркесі – мағыналық жақтан да, грамматикалық жақтан да өз ара байланыста, бірлікте болатын, толық мағыналы кемінде екі сөздің тіркесі. Сөз тіркесі- кемінде екі дербес...