Жалғау
Жалғау – жалғанған сөзін екінші бір сөзбен қарым- қатынасқа түсіріп, оларды өзара байланыстырып, жалғастырып және жалғанған сөзіне азын-аулақ үстеме мағына беріп тұратын грамматикалық тұлға....
Туынды түбір мен түбірлес сөздер
Туынды түбір – белгілі бір жұрнақтар арқылы негізгі түбірлерден өніп өрбіген сөздерді айтамыз.Мысалы: Бұр, күй, біл, би, бас, аз, қыс сияқты түбір сөздерге –ғы,...
Қосымша
Тыңдаушыларға қосымша жалғанғаннан кейін сөз мағынасының өзгеру мен түрленуі және сөздердің байланысуы туралы білім беру.
Сабақтың мазмұны: Туынды түбір сөздер қазақ, орыс тілдерінде кең қолданылады....
Синонимдер
Синоним – айтылуы әр түрлі, бірақ мағыналары бір-біріне жақын сөздер. Синонимдер кем дегенде,екі сөзден болады. Одан да көп сөзден болуы мүмкін. Мысалы: сабырлы,байсалды,төзімді,ұстамды,салмақты.
1.Екі сөздің...
Сөздің көп мағыналылығы мен омонім
Омоним деген термин гректің – біркелкі, бірдей, «онума» - ат, атау деген сөзінен алынған. Омоним – дыбысталуы бірдей, бірақ мағыналары әр түрлі сөздер. Мысалы:...
Сөз мағынасы
Әрбір сөз белгілі бір ұғымды білдіреді.Сөз бен ұғым тығыз байланысты, бірақ сөз бен ұғым бір-бірімен тепе-тең емес, өйткені сөз – тілдік категория. Ал ұғым...
Кәсіби сөздер
Кәсіби сөз – белгілі бір кәсіпке,шаруашылыққа,өнерге байланысты қолданылатын және негізінен сол кәсіппен айланысатындарға ғана түсінікті сөз. Мысалы, көнек, қауға, жылым, күнжара, ау, атыз, шиіт,...
Диалект
Диалект деп тілдегі жалпы халықтық сипат амалын белгілі бір жерде ғана қолданылатын ерекшеліктердің жиынтығын айтамыз.Мысалы,сіріңке - кеуірт,күкірт, шырпы, ши, оттық, шақпақ; шылапшынлеген, жам, кірлен,...
Термин сөздер
Терминдер – белгілі бір ғылымның, техниканың, спорттың салаларына жататын сөздер.Терминдер бір ғана тура мағыналы сөз болып келеді.Терминдегі сөздердің басты қасиеті мынадай: а) ғылым мен...
Жаңа сөздер (Неологизмдер)
Неологизмдер – ғылым мен техниканың дамуына байланысты тілге ене бастаған жаңа сөздер. Мысалы: кеден, ұшақ, жарнама, делдал, зейнетақы, саябақ т.б.
Неологизм негізінен мына жолдармен жасалады:
Бұрыннан...
Көнерген сөздер
Көнерген сөздер –архайзмдер және историзмдер болып екіге бөлінеді. Архайзмдер - әр халықтың тұрмыс-тіршілігіне,дүниетанымына байланысты әр дәуірде өзгеріп, әр түрлі басқаша сөздермен ауысып отыратын, яғни...
Кірме сөздер
Кірме сөздерге басқа тілдерден әр түрлі себептермен енген сөздер жатады.Қазақ тілінде монғол,араб және иран, орыс тілінен енген сөздердің саны мол.Монғол тілінен сөз ену кезеңі...
Лексика туралы жалпы түсінік
Лексика көне гректің Lecikos (сөздік) деген сөзінен алынған. Лексика деген сөз -дүние жүзі халықтарына ортақ термин. Бұл термин – бір тілдегі барлық сөздердің жиынтығы...
Сөз тіркесі
Сөз тіркесі – мағыналық жақтан да, грамматикалық жақтан да өз ара байланыста, бірлікте болатын, толық мағыналы кемінде екі сөздің тіркесі.
Сөз тіркесі- кемінде екі дербес...