Қазақ тілі

Кітап суреті, оқулық

Сын есімнің зат есімге айналуы

Егер қасында зат есім болса, мына сөздер әрі зат есім, әрі сын есім қызметінде жұмсалады: ақ, қара, көк, салқын, суық, жақын т.б.. Мысалы: Барса, тамда...
Кітап суреті, оқулық

Сын есімнің шырайлары

Заттың сыны мен сапасы үнемі бір дәрежеде бола бермейді. Мысалы, ақ, ақшыл, ақшылтым, ақтау, өте ақ немесе көк, көкшіл, көкшілтім көгілдір дегендерде ақ көк...
Кітап суреті, оқулық

Сын есімдер

Сын есім – заттың түсін, сапасын, белгісін, күйін, салмағын, көлемін, иісін т.б. қасиеттерін білдіретін сөздер. Қазақ тілінде сын есімдердің сұрақтары – қандай? қай? Бұл айтылғандар –...
Кітап суреті, оқулық

Көмекші есімдер

Жеке тұрып, дербес, толық мағынаға ие бола алмайтын және сөйлемде өз алдына мүше болу қасиеті де жоқ, біршама сөздер бар. Ондай сөздер алдындағы есімдердің...
Кітап суреті, оқулық

Зат есімнің сөйлемде атқаратын қызметі

Зат есім – сөз таптарының ішіндегі ең молы және басқа сөздердің негізгі ұйтқысы. Зат есім басқа сөздермен қарым-қатынасқа түсіп, сөйлемде сөйлем мүшелерінің бәрінің қызметін...
Кітап суреті, оқулық

Зат есімнің жалғаулары

Зат есімдерді басқа сөздермен өзара байланыстырып,қарым-қатынасқа келтіретін грамматикалық формалар жалғаулар деп аталады. Зат есімнің жалғаулары төрт түрлі: көптік жалғауы, тәуелдік жалғауы,септік жалғауы, жіктік жалғауы. Бұлардың...
Кітап суреті, оқулық

Зат есім

Сөйлемде кім? не? деген сұраққа жауап беріп тұратын сөздерді зат есім дейміз.Мысалы, студент, ана, әже деген сөздер кім? деген сұраққа жауап берсе, ал қалам,...
Кітап суреті, оқулық

Сөз таптары

Қазақ тіліндегі сөздерді таптастыру үшін, яғни, белгілі бір сөзді сөз табына жатқызу үшін үш түрлі принципта (белгіні) басшылыққа аламыз. Олар: мағыналық, грамматикалық (морфологиялық) белгілерімен...
Кітап суреті, оқулық

Тіркескен сөздер

: Тіркескен сөз – екі немесе көп сөздер тіркесіп келіп, бір ұғымды білдіретін күрделі сөздің түрі. Тіркескен сөздер 5 түрлі жолмен жасалады. 1.Күрделі зат есім.Мысалы, Алматы...
Кітап суреті, оқулық

Қысқарған сөздер

Кез келген сөз қысқартыла бермейді, тек күрделі атаулар қысқарады. Күрделі атауларды шартты түрде қысқарту арқылы жасалған сөздер қысқарған сөздер деп аталады. Орыс тілінде қысқарған сөздер...
Кітап суреті, оқулық

Біріккен сөздер

Біріккен сөз - екі я одан да көп сөздер бірігіп, бір ұғымды білдіретін және бір сұраққа жауап беретін сөз.Мысалы, тасбақа тас+бақа,Талдықорған Талды+қорған, орын +...
Кітап суреті, оқулық

Жіктік жалғау

Жіктік жалғауы – жалғанған сөз үнемі баяндауыш қызметінде жұмсалып, бастауышпен жақтық,шақтық жағынан қиыса байланысып келеді. Жіктік жалғауы баяндауыш қызметінде келетін барлық сөздерге де жалғанады....
Кітап суреті, оқулық

Септік жалғау

Септік жалғауы – көптік жалғауы сияқты сөзбен сөздің арасын байланыстырып, оларды өзара қарым-қатынасқа түсіреді. Септік жалғаулары арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылаулармен де, олардан...
Кітап суреті, оқулық

Тәуелдік жалғауы

Тәуелдік жалғау – сөзді қатынасқа түсіретін қосымшаның бір түрі. Тәуелдік жалғау заттың біреуге немесе бір нәрсеге тәуелді ( меншікті) екенін білдіреді. Тәуелденетін зат 3...