Сөз бен дыбыс
Сөз дыбыстардан құралады. Солай десек те, дыбыс болған жердің бәрі сөз болып қалыптаса бермейді. Сөзді фонемалық дыбыстар ғана құрайтыны ғылыми еңбектерде айтылып жүр. Фонемалық...
Сөз – лексикалық бірлік
Сөз ұғымды білдіретіні ғылыми еңбектерде айтылып келеді. Сөзге берілген анықтамалар да сан алуан. Сөз – лексикалық өлшем, сөз –ұғымғаберілген атау, сөз – күрделі единица,...
Сөздің пайда болуы
. Тіл мен ойлау ертеден-ақ бір-бірімен тығыз байланысты болғаны ғылыми әдебиеттерде айтылып келеді.
Тілдің шығуы еңбекпен байланыстыра қарастырылады. Еңбек болмаса, сөйлеу тілі де болмас еді....
Сөздің түрлері мен нұсқалары (варианттары)
. Тілде сөздердің топтары мен түрлері (типтері) көп. Сөздердің типтерін ажырату, айқындау лексикологияның көбіне-көп қарастыратыны қандай сөздер екенін білу үшін қажет. Кез келген тілдегі...
Сөз және оның белгілері
Сөздің күрделі табиғатын ашып айқындау үшін, алдымен оның дыбыстық жағы мен мағыналық жағының ара қатысын және сөздің мағынасы мен ол арқылы білдірілетін ұғымның ара...
Дыбыстау мүшелерінің қызметі және орфоэпия
Тіл дыбыстарын және олардың артикуляциялық жағын түсіну үшін дыбыстау мүшелерімен олардың әрқайсысының қызметін жете білу керек. Дыбыстау мүшелерінің қатарына төмендегі мүшелерді жатқызуға болады: өкпе,...
Қазақ тіліндегі дыбыстардың акустикалық қызметі
Акустика – грек тілінің акустикос – “естілу” деген сөзінен жасалған термин. Дыбыстың жалпы теориясын физиканың акустика деп аталатын саласы зерттейді. Акустикалық тұрғыдан алғанда, дыбыс...
Қазақ тіліндегі езу дауыстылары, орфография
Қазақ тіліндегі дауысты дыбыстар жүйесінің басқа түркі тілдернідегі дыбыстар жүйесімен ортақ та ерекше де жағдайлары бар екендігі мәлім.
Күрделенген вибрациялық қимылдың нәтижесінен өзінің ырғағы, күші,...
Ерін дауыстыларының ерекшеліктері
Қазіргі қазақ тілінде 9 жалаң дауысты (монофтенг) дыбыс бар екендігі ғылыми еңбектерден мәлім. Атап айтқанда: а, е, ы, і, ә, о, ө, ү, ұ....
Қазақ тіліндегі дауысты дыбыстар және графика
Қазақ тілінің дыбыс жүйесі ертеден-ақ зерттеу объектісі бола бастағаны сонау Н.И.Ильминский, академик В.В.Радлов, проф. П.М. Меморанский еңбектерінен белгілі. Фонология туралы Л.Р.Зиндер, Л.В. Щербаның...
Дыбыстардың акустикалық және артикуляциялық ерекшеліктері
Қазақ тіліндегі вокализм туралы бірнеше зерттеу еңбектер жазылса да, дыбыстардың дауысты, акустикалық табиғаты осы күнге дейін шешілмей келе жатқан мәселелердің бірі деп қарайды академик...
Фонетикалық зерттеуде қолданылатын әдіс, дыбыс өзгерістері
Фонетикалық зерттеуде оның нысанын (объектісін) лабораториялық жолмен, түрлі құрал, аппараттар арқылы тексеретін эксперименталдық фонетика, тілдегі материалдарды екінші бір тілдің материалдарымен салыстыра тексеретін салыстырмалы фонетика,...
Дыбыс, әріп және фонема, дауыс ырғағы
Фонетика бойынша берілетін білімнің деңгейіне қойылатын талаптар:
- дыбыстардың фонемалық қасиетін білуі, сөздердің лексикалықмағынасы мен дыбыстардың өзара байланысын түсіну;
- Фонетикалық терминдерді дұрыс түсініп, оны орынды...
Фонетиканың салалары
Студенттердің міндетті түрде меңгеруге тиіс білім-біліктер төмендегідей:
Фонетиканың тіл дыбыстарын зерттейтін сала екенін білу;
Фонетикалық терминдерді дұрыс ажырата білу және оны орынды қолдану;
Дыбыс...