Қазақ тілі

Кітап суреті, оқулық

Үстеулердің мағыналық түрлері

Үстеулер қимыл, әрекеттің мезгілін, мөлшерін, мақсатын себептерін білдіруіне қарай мынандай сегіз түрге бөлінеді. 1) Мезгіл үстеулер. 2) Мекен үстеулер. 3) Мөлшер үстеулер. 4) Сын-бейне үстеулер....
Кітап суреті, оқулық

Үстеу

Үстеу – іс-әрекеттің белгісін білдіретін сөз табы. Сондықтан да үстеулер қолданылу барысында етістіктермен тіркесіп тұрады. Мысалы: Ол ерте келді. Ұшақ жоғары ұшты. Бұл сөйлемдердегі...
Кітап суреті, оқулық

Етістіктің рай түрлері

Етістіктің бұйрық райының модальді мағыналары – семантика жағынан да, грамматика жағынан да қарымы кең формалар. Бұл рай іске қосу, амалды істеуге қорғау салу, түрлі...
Кітап суреті, оқулық

Рай категориясы

Адам сөйлегенде белгілі бір жайт туралы толық хабар беріп қана қоймайды, соған қатысты өзінің көзқарасын, көңіл-күйін, ой құбылысын да қоса білдіріп отырады. Сөйлеушінің я...
Кітап суреті, оқулық

Есімше

Есімше - әрі етістік, әрі сын есім тәрізді түрленетін етістіктің ерекше түрі. Есімше сын есім сияқты көптеліп, септеліп, тәуелделіп қолданылады: оқыған көп біледі. Айтарыңды...
Кітап суреті, оқулық

Етістер олардың түрлері мен болымдылық және болымсыздық категориясы

Етіс категориясы деп амалдық субьекті мен обектіге қатысын , сондай-ақ керісінше субь ектімен обьектінің амалға қатысын білдіретін формалардың жүйесін атаймыз. Етістерді етістіктің өзгекатегорияларынан ерекшелендіріп тұратуын...
Кітап суреті, оқулық

Қалып етістіктері олардың сипаты мен қызметі

Адамзат атаулының қай- қайсысы болсын яжатқан я тұрған я жүрген я отырған жағдайда ұшырасады және олардың амал әрекеті сол аталған қалыптың бірінде жүзеге асады....
Кітап суреті, оқулық

Күрделі етістік

Қазақ тіл білімінде күрделі сөз проблемасы ертеден түрлі ғалымдардың зерттеу обьектісі болып келді. Күрделі сөздерді арнайы зерттеу түркологияда да қазақ тіл білімінде дебар. Күрделі сөзө...
Кітап суреті, оқулық

Есімдіктердің лексика-грамматикалық топтары

Лексика-семантикалық және грамматикалық өзгешеліктеріне байланысты өсімдіктер бірнеше топқа бөлінеді. Тілде, сөйлемде атқаратын қызметіне қарай өсімдіктерді мынадай жеті топқа жіктеу дәстүрі бар: жіктеу есімдіктері, сілтеу...
Кітап суреті, оқулық

Сан есімнің семантикалық-морфологиялық топтары

Сан есім болатын сөздер жалпы мағынада, әйтеуір, санды білдіргенімен, заттың сол сандық мөлшерін әр тұрғыдан сипаттайды. Айталық, біреулері есептік мағынада жұмсалса, екіншілері жинақтық ұғымда...
Кітап суреті, оқулық

Сын есімеің шырай категориясы

Сын есімнің шырайлары. Басқа түркі тілдеріндегі сияқты, қазақ тілінде де, шырай категориясы бар екенін және бұл категорияның сын есімді ерекшелейтін қасиет тіл мамандарының ешқайсысы...
Кітап суреті, оқулық

Сын есім лексика-грамматикалық сипаты

Заттың, нәрсенің белгісін, қасиетін білдіретін сөз табын сын есім деп атайды. Ақылды үйренуге құмар,ақымақ үйретуге құмар. Дерттімін деп дерттіге айтпа. Келтірілген мысалдардағы сын есімдер белгілі бір...
Кітап суреті, оқулық

Зат есімнің реңк мәнін тудыратын жұрнақтар

Лексикалық мағаналық жағынан жаңа сөз тудырмай сөздерге әр қилы эмоциялық әсер экспрецивті рең беретін қосымша семантрикалық мағаналар ғана жамайтын жұрнақтар бар. Олар зат есімнің...
Кітап суреті, оқулық

Жалпы грамматикалық категориялар

жалпы граматикалық мағынаны айтамыз. Мысалы:Құлпыртып ән салайық түрден түрге, Бастайық ілгері адым өрден өрге . деген сөйлемдердегі әр сөз белгілі морфологиялық форма арқылы...