Қазақ тілі

Кітап суреті, оқулық

Сөйлемдегі оқшау сөздер

Сөйлемдегі ойға тікелей қатысты, бірақ ондағы мүшелермен грамматикалық байланысы жоқ, сөйлем мүшесі болмайтын сөздер о қ ш а у с ө з д е...
Кітап суреті, оқулық

Сөйлем мүшелері. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері

Сөйлем құрамында келіп, белгілі бір сұраққа жауап беретін сөзді не бір ұғымды білдіретін сөздерді сөйлем мүшесі дейміз. Мыс: Төрдегі үстелдің үстінде шам жанып тұр. Төрдегі...
Кітап суреті, оқулық

СИНТАКСИС СӨЗДЕРДІҢ БАЙЛАНЫСУ ТҮРЛЕРІ

СИНТАКСИС- грамматиканың морфология сияқты негізгі саласының бірі. Морфологияның қарастыратыны сөздердің грамматиткалық құрылысы, сөз таптарының мағынасы мен тұлғасы болса, синтаксис сөз тіркесін, сөйлемді және оның...
Кітап суреті, оқулық

Шылаулар

Шылаулар Толық мағыналы сөздерге тіркесіп, көмекшілік қызмет атқаратын сөздер шылауға жатады. Мыс: Сен ғана, сабақтан соң, оқу үшін дегенде ғана, үшін соң сөздері көмекшілік қызметте...
Кітап суреті, оқулық

Үстеулер

Үстеу іс-қимылдың, амал- әрекеттің, белгісін жай- күйін мекенін, мөлшерін, мезгілін білдіретін сөз табы. Мыс: бүнін төмен, жоғары, әрмен , бірталай т.б. Үстеулер қалай? қанша?...
Кітап суреті, оқулық

Етістік, оның түрлері

Етістік - заттың қимыл-әрекетін, қалпын білдіретін сөз табы. Мысалы:Мал жайылып жүр. Студенттероқиды. Самолет ұшады. Балық жүзеді. Тұлғасына қарайетістіктер негізгі және туынды болып екіге бөлінеді. Негізгі етістіктер...
Кітап суреті, оқулық

Сын есім, оның түрлері

Сын есім – заттың сындық белгісін білдіретін сөз табы. Сондықтан ол зат есімнің алдынан ешбір қосымшасыз келіп тіркесіп сөйлемде анықтауыш қызметін атқарады. Мысалы, асыл...
Кітап суреті, оқулық

Сөз тұлғасы

Қазақ тіліндегі сөздер тұлғасына қарай, 5 түрге бөлінеді: негізгі түбір, туынды түбір, біріккен түбір, қос сөз, қысқарған сөз. Негізгі түбір Негізгі түбір -- әрі қарай морфемаларға...
Кітап суреті, оқулық

Сөз және оның морфологиялық құрылымы

Сөз – белгілі бір ұғымның атауы. Сөздер белгілі бір дыбыстардың жиынтығынан тұрып, ол дыбыстар буын құрайды. Демек, сөздің ең кішкентай бөлігі – дыбыс, одан...
Кітап суреті, оқулық

Буын мен тасымал

Сөздегі дауысты дыбыстың қатысымен бөлініп айтылатын бөлшегі буын деп аталады ба-ла-лар, ә-ке, а-та, ат-ты. Қазақ тілінде үш түрлі буын ьар Ашық буын дауыссыздан басталып, дауыстығааяқталады, нетек...
Кітап суреті, оқулық

Фонетика туралы түсінік

Фонетика (гректің рһоnеtikos деген дыбыс ма,ынасынан шыққан.) тіл дыбыстарын зерттейді.Оның негізгі обьектісі - тіл дыбыстары. Фонетика дыбыс атауының бәрін зерттемейді, ол тек адам аузынан...
Кітап суреті, оқулық

Жеке дауыссыздарының қалыптасуы

орта ғасрлардың алғашқы кезеңіндегі жабалар тілінен мұндай фонема кездеспейді. 2.Қазақ тілінің фактілеріне қарағанда, ә фонемасы түркі тілдерінің әсерімен қаыптасты. Араб, парсы тілдерінің өзінде ғ,х, немесе...
Кітап суреті, оқулық

Қазақтың халық тілінің қалыптасу дәуіріндегі тілдік тарихи ескерткіштер

1.Осыған дейін де айтылғанда, «Диван» - ХІ ғасырдағы түркі тілдері лексикасының жиынтығы, соны топтастырып берген еңбек. Бүгінгі түркі халықтарының қайсысы да өз тілінің сол...
Кітап суреті, оқулық

Түркі тілдері лексикасының ерекшелігі

Қазіргі қазақ тілінде өлі түбір деп аталатын көптеген сөздер бар, яғни түбірдің бұынғы мағынасы ұмытылып, қандай сөзден, қалай жасалғандығы мәлімсіз. Мысалы, арбау деген сөзді...