Қазақ тілі

Кітап суреті, оқулық

Сөйлем ішінде келетін тыныс белгілері

сөйлем ішінде келетін тыныс белгілерінің қолданылуы мен орналасуын білу. Үтір сөйлемнің мағыналық және синтаксистік ерекшеліктеріне байланысты бірде ажыратушы, бірде бөлуші қызмет атқарады. Мысалы:...
Кітап суреті, оқулық

Сөйлем соңына қойылатын тыныс белгілері

сөйлем соңына қойылатын тыныс белгілерін танып-білу. Сөйлем соңына қойылатын тыныс белгілерінің бірі – н ү к т е . Нүкте сөйлеуге қатысты бір сөйлемді...
Кітап суреті, оқулық

Бөгде сөз, оның түрлері

бөгде сөз, оның түрлерін, жасалу жолдарының ерекшелігі жайлы мәлімет алу. Сөйлеуші не жазушы адам өз сөзінің ішінде басқа біреудің сөзін өзгертпей сол күйінде өзгертсе,...
Кітап суреті, оқулық

Аралас құрмалас сөйлем

аралас құрмалас сөйлем туралы мәлімет алу. Құрмалас сөйлем құрамына енген жай сөйлемдер жоғарыда айтылғандай өз ара әрдайым не бірыңғай салалас, не болмаса сабақтаса байланысып...
Кітап суреті, оқулық

Жалғаулықты, жалғаулықсыз салалас құрмалас сөйлемдер

Жалғаулықты, жалғаулықсыз салалас құрмалас сөйлемдерден мәлімет жинау. Құрмалас сөйлемдер өздерін құрайтын сыңарларымен ерекшеленеді. Жай сөйлемді талдау барысында сөз тіркестеріне, сөйлем мүшелеріне, яғни оны құрайтын...
Кітап суреті, оқулық

Құрмалас сөйлем туралы түсінік

Құрмалас сөйлем туралы түсініктеме-мәлімет алу. Қазақ тіл білімінде синтаксистің нысаны ретінде сөз тіркесі мен сөйлем қатысты деп есептеледі. Сөйлем жай сөйлем синтаксисі және құрмалас...
Кітап суреті, оқулық

Жай сөйлемдегі құрылымдық типтері

жай сөйлемнің құрылымдық түрлерінен мәлімет беру. Жақты сөйлем Тұрлаулы мүшелері белгілі жақта қиысқан, үнемі бастауышы бар, бірақ ол кейде арнайы айтылмай-ақ, баяндауыш арқылы табылатын сөйлемдіж...
Кітап суреті, оқулық

Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі

сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін, бір-бірімен байланысын меңгеру. Сөйлем мүшелерінің қазақ тілінде өз грамматикалық сипатына қарай орналасу тәртібі бар. Ол орын тәртібі төмендегідей болып келеді....
Кітап суреті, оқулық

Жай сөйлемнің оқшау сөздер арқылы күрделенуі

жай сөйлемнің оқшау сөздер арқылы күрделену жолдарынан мәлімет беру. Сөйлем арқылы айтылатын ойға қатысты сөздер өз ара мағыналық және грамматикалық байланыс негізінде тұрлаулы және...
Кітап суреті, оқулық

Пысықтауыштың сөйлемдегі қызметі

пысықтауыштың сөйлемдегі қызметінен мәлімет беру. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелерінің бірі – пысықтауыш. Ол анықтауыш сияқты, басқа сөздің әйтеуір бір сапасының, ерекше белгілерін білдіру үшін жұмсалатын...
Кітап суреті, оқулық

Анықтауыш

анықтауыштың жасалу жолдарынан мәлімет алу. Анықтауыш сөйлемдегі зат есімнен не зат есім орнына жұмсалған басқа есімдерден болған мүшелерді түрлі жағынан сипаттап тұрады. Сөйлемде бастауыш, толықтауыш...
Кітап суреті, оқулық

Бастауыш пен баяндауыштың қиысуы

бастауыш пен баяндауыштың қиысуынан мәлімет беру. Қиысу – синтаксистік байланыстың жиі ұшырайтын бір түрі. Ол сабақтаса байланысқан сөздердің бағыныңқысының басыңқы сөздерге икемделе олардың грамматикалық...
Кітап суреті, оқулық

Сөйлемде баяндауыштың қызметі

баяндауыштың жасалу жолдары туралы мәлімет беру. Қай сөздің болса да сөйлемде баяндауыш қызметінде тұруы сол сөйлемдегі субъектілік, предикаттық қатынастан көрінеді. Предикативтік іс-әрекетті, сапаны білдіретін...
Кітап суреті, оқулық

Бастауыш және оның қызметі

бастауышқа берілген анықтамадан, оның жасалуынан мәлімет алу. Бастауыштың мағынасы баяндауыштың морфологиялық құрамындағы тұлғалар арқылы белгілі болып дербес тұра береді. Бастауышқа да түрлі-түрлі анықтама беріліп...