1 Қазақстан Республикасының құқықты қорғау органдары пәнін реттеитін заңдар – бұл нормативті актілер жиынтығы бола отырып мұнда барлық құқықтар салалары нормалары болып Сот Прокуратура ; Адвокатура және т.б. құқықты қорғау органдарының іс-әрекетін құрылымын реттеитін заңдар болып табылады Барлық нормативті актілер заңдарға және құқықтық актілер болып екіге бөлінеді Заңдар жоғарғы үкімет органдары арқылы қабылданады және ең жоғарғы құқықтық күшке ие болады Заңдар сонымен мемлекеттік нормативті актілер топтамында өте жоғары сатыда тұрады
Қазақстан Республикасының Конституциясы (негізгі заңы) мемлекетіміз бойынша заң системаларының ішінде ең күштісі болып табылады Қазақстан Республикасының Конституциясы заңдардың даму және құқықтар саласы боиынша қабылданатын заңдар бойынша да құқықтық база болып табылады Конституцияның көптеген баптарында Қазақстан Республикасының құқықты қорғау оргындары іс-әрекеті құрлымы туралы мәселелер айқын көрсетілген.Осы Канституцияда Сот,Прократура ж. т. б. құқықты қорғау оргындары туралы Конституциялық принциптер қызыметінің ерекшеліктері жазылып бекітілген. Жоғарыда айтылғандай Канституция жалпы барлық заңдар үшін құқықтық база болып осы негізінде барлық құқықты қорғау оргындары өз қызметтерін атқарады сонымен барлық нармативті актілер системасын мунда құқықтық қорғау оргындарының жұмысын реттеитін нармативті актілерді де екіге бөлеміз
1) Заңдар2)Құқықтық актілер
Міне осы жағдайларға байлансты және қайсы мемілекеттің орган жағынан шығарылуына байланысты бір ретке келтіруге тура келеді.
Міне осындай заң таптарының көпшілігінің өзі Қазақстан Республикасының құқықты қорғау оргындарының көптеген мемлекеттіқжәне мемілекеттік емес мекемелер мен лауазымды адамдармен тығыз байланыста
болатындығын көрсетеді. Барлық шығарылған актілердің маңызына қарай мынадай топтарға бөлуге болады.
— Жалпы мінезге сай.
— Сот тар және сот төрелігі.
— Сот іс-әрекеті құрылым жәнеЮстиция органы .
— Прокурорлық бақылау және Прокуратура органы туралы.
— Қылмыстық тергеу және осы қылмысты ашуды ұйымдастыру .
— Құқықтық жәрдем көрсету.
Бірінші топтағы актілергеөз мазмұнына сай құқықты қорғау органдарының негізгі мәні олардың іс-әрекетін ашып көрсетілген, құрылымын функцияларын анықтаитын заңдарды жатқызуымызға болады.
Біз жоғарыда аитып көрсеткендей бұл топта ерекше көзге тұсеті акт бұл.
Қазақстан Республикасының Конституциясы болып табылады.Қ.Р. Конституциясында мемлекет және қоғам өмірінің негізгі өзекті мәселелері.
шешімдері анық.көрсетілген
11.бөлімінде (адам және азамат)
15 . бөлімінде(сот және сот әділігі) туралы айтылады.
Сот және сот әділдігі заңдар тобына жататын 2 топтағы актілерге мынадай заң нормалары кіреді.
— Қазақстан Республикасының Президенті жарлығымен қабылданған 20 декабрьде 1995 жылғы Соттар және судьялар мәртебесі туралы заң.
— Осы заңға 1 июль 1998 жылғы енгізілген өзгерістер мен толықтырулар.
— Қазақстан Республикасының 7 июль 1992 жылы қабылданған. Сот приставтары туралы заңдар.
20 декабрь 1995 жылы қабылданған Соттар және судьялардың мәртебесі туралы заңда
— Соттар туралы; сот жүйесі туралы сот іс-әрекетінің негізгі принциптері туралы; әскери соттар туралы, жоғарғы сот туралы және судьялардың мәртебесі туралы айтылады. Осы заңның 1 бабында Қазақстан Республикасында сот әділеттігі тек сот арқылы шешіледі делінген. Сот адамдардың құқықтары мен еркіндіктерін қорғаиды, және мемлекеттік органдардың құқықтарын қорғайды, мекемелер мен ұйымдар Конститутция заңдарды бұлжытпай орындауды және тағы басқа заңдарды орындауы қамтамасыз етеді делінген. Соттар өз іс-әрекетін Қазақстан Республикасының атынан жұргізеді. Тек Конституцияға және тағы басқа заңдарға ғана бағынатындығы туралы айтылған. Осы заңның 2-бабында Қазақстан Республикасының сот жүйесі туралы аитылған. Мұнда Қазақстан Республикасының сот жүйесін жоғарғы сот; жергілікті соттар облыстық соттар және оған теңестірілген Алматы қалалық соты; әскери соттар құрайды делінген Басқа ешқандай орган немесе лауазымды адам өз міндетіне сот жұмысын алуы мүмкін емес.
Осы заңның 4 бабында Қазақстан Республикасының сот іс-әрекетінің негізгі принциптері туралы айтылған. Қазақстан Республикасының сот жұмысы мынадай заңды принциптер негізінде жүргізіледі соттардың ешкімге бағынышты емес, екендігі тек заңға ғана бағыну принципі; сот және заң алдындағы барлығын бірдей екендігі, тараптардың тепе-теңдігі істердің анық сотта қаралуы принциптері.
Осы заңның 5- бабында сотта қорғау құқығы болуы айтылады.
6-бабта Сот процесінің қай тілде жүргізілуі туралы айтылады. 7 -бабта сот процесінің ашық тәртіпте қаралуы. Бұл дегеніміз сот, процесі ашық сот тәртібімен қаралады делінген тек қана мемлекеттік құпия әскери құпия; комерциялық құпия болған жағдайларда ғана жабық түрде сот мәжіліс болуы мүмкін.Осы заңның 8 бабында сот іс-көрудегі сот құрамы туралы айтылса 1
инстанцияда сот қаралу жалғыз бір судья арқылы іске асырылады.Қылмыстық кодекстің баптарының санкциясында өлім жазасы көрсетілген қылмыстық істерді 3-судья болып көру міндеттелген. Осы заңның 9-бабында Сот мәжілісінде Прокурор және адвакаттар қатысады тараптардың сот алдында тепе-теңдігін қамтамасыз етілуі туралы айтылған.
Жалпы құқықты қорғау органдарының заңдарының үшінші тобына юстиция органдары системасы құрылымы материалдық ұйымдастыру юстиция рөльі оны басқару туралы заңдар кіреді.
- Қ.Р. Нотариат туралы заңы 14 июль19 97 жылы қабылданған.
- Юстиция Министірлігі туралы тәртіп 10 декабрь 1997 жылғы.
- Төртінші топқа Қазақстан Республикасының Президенті жарлығымен қабылданған Прокуратура туралы заңын жатқызамыз, бұл заң 21 декабрь 1995 жылы қабылданған. Бұл заңда Прокурорлық бақылау Прокуратура құзіреті, құрылымы, Прокуратура қызметкерлері статусы туралы айтылады.Осы заңның 1-ші бабында Қазақстан Республикасы Прокуратурасы – Президентке ғана бағынады делінген бұл мемлекеттік орган болып заңдардың; Президенттің жарлығын бақылауды жүзеге асыратын бірден-бір орган делінген. Бадан басқа Прокуратура оперативті іздестіру, тергеу органдарын да бақылап отырады. Конституцияға және басқа заңдарға қайшы келген кездерде өз наразылығы арқылы осы қайшы заңдарды бекер етеді. Соттарға қатысып мемлекет тарапынан заңдарға сай іс жүргізеді. Осы заңның 2 бабында Прокуратура өз іс-әрекетінде Конститутцияға осы жарлыққа; Жоғарғы прокуратура бүйрықтарына сүйенеді делінген.
Құқықты қорғау органдары заңдарының 5-бабында жататын актілерге.
— Ұлттық қауыпсіздік туралы заңы 21.12.1995 жылы қабылданған.
— Қ.Р. Президенті Ішкі Істер органдары туралы 21.121995 жылғы жарлығы.
— Кеден туралы 10.12. 1995
— Міндетті салық төлемдері туралы 24.04.1995.
— Қазақстан Республикасына оперативті іздестіру туралы заң
— Қ.І.Ж.К.1998 жылғы актілер кіреді.
Алтыншы топтағы актілер қатарына К.Р. Адвокаттар туралы заң 5.12.1992. жылы қабылданғанжатады