Көксерек әңгімесі — адам мен табиғат арасындағы байланысты көрсететін шығарма. Авторы — Мұхтар Әуезов. Бұл әңгіме 1974 жылы жазылған.
Реалистік әдебиет дәстүрі тудырған .мотивтерді шеберлік палитрасындағы сан алуан бояулар мүмкіндігін өз мұратына орай өнерпаздықпен жаңғырту арқылы жазылған жаңа тынысты шығарма. Автор шағын көлемге мол мағына сыйдырған. Бейнелеп отырған болмыстың қырсырын бажайлай таныған суреткер зады ежіктеуден, тамшы арқылы көл суретін, тас арқылы тау кескінін елестетуді эстетикалық мұрат тұтқан.Әңгімеде қасқыр, табиғат, адам мәселесі сөз болады, жаратылыстағы адам мен табиғат теңдігінің қатынас дәрежесі көрсетіледі. Адамдар табиғаттың өз заңдылығына қарсы шығып, қасқырлар мекенін ойрандап, оның күшігін енесінен айырып, ауыл тұтқыны етті. Бірақ, қасқыр есейген сайын бостандықты сағынады.
Ауыл тұрғындары Көксеректі жақтамайтұғын. Құрмаштың нағашысы қасқырды өлтіріп онын екі көзін ашқан күшігін өлтіріп бір ең кіші көзін ашпағаын ауылғы алып келеді . Құрмаш қасқырдың бөлтірігін асырап алады.
Қасқырдың бөлтірігін ауыл төбеттері күнде талайды. Бір жыл өтеді. Көксерек есейіп ер жетеді. Барлық төбеттерді талауға шамасы жетеді. Сол кезде ол өзіне кұшік кезінде тисіп тамағын тартып алатын итті талайды. Көксерек тамаққа тоймас талай қазандағы еттерді жеп кететін. Арықарай көксерек көкжал болады. Ол далаға кетеді. Ауылға қайтып оралмайды.
Ол бір ұрғашы қасқыр кездестіреді. Содан кейін екеуі бірге азық тауып өмір сұреді . Қатты боранда ол 7 аш қасқыр кездестіреді. Көксерек солармен бірге ауылдың бір күнде бір үйір жылқысын жеп кетеді. Қарындары ашқанда жылқығы ,қойга шабуылдайды. Ауыл адамдары қатты ашуланады. Бір күні Құрмаш атасы ауырып қалғанда боранда қой бағуға шығады. Сол кезде көксерек және 8 қасқыр сол қойларға шабуыл жасайды. Көксерек атпен оларға қарсыы шабады. Сол кезде Құрмаш аттан құлайды. Құрмашқа көксерек шабады.
Көксерек жықындағанда ол көксеректі оның бір құлағының астындағы еннен таниды. Көсөксерек дейді. Сол кезде көксерек онин басын бырақ асайды. Ауылда бір аңшы бір төббет итті асырайды. Ол ит қасқыр алатын ит екенін ауыл адамдары мойындайды .Ол бір қасқыр ұстайды. Өзі көкжалдай болады. Ол көксеректі іздеуге бірнеше адам болып шығады. Жанағы тайыншадай итті бірге алып шығады. Олар көксеректі бір сайдын жотасынан кездестіреді. Сол мезетте көкжалға арыстандай атылып , жолбарыстай бақырып үлкен төбет көксерекке тұра ұмтылады. Екеуі біраз арпалысады. Екеуінің күші тепетең болады. Екеуі бір бірімен тістесіп екеуінін ауыздары қарсып қалады. Сол кезде ит иесі мен ауыл тұрғыны келіп көксеректі бауыздап жібереді. Төбет ит сол кезде зорға демалады. Олар ауылға көксеректі алып келіп оны Құрмаштың апасына алып келеді.
Сол кезде апасы «Менің баламнын жазығы не деп айтады?». Апасы қайғыдан құса болады.