Нитроқосылыстардың тотықсыздануы асыл емес металдардың әсерінен каталитикалық гидрлеу электролиздік тағы басқа да әдістер арқылы жүзеге асырылады.(көбінесе қышқыл ерітіндіде)
Металдардың әсерінен немесе каталитикалық гидрлеу арқылы тотықсыздану механизмі карбонилді қосылыстардың тотықсыздану механизмімен бірдей.
Нитроқосылыс ең алдымен нитрозоқосылысқа дейін тотықсызданады —
Нитрозоқосылыс осы бағытпен орын басқан гидроксиламинге айналады. Өзінің жоғарырақ «карбонильдік активтілігі » салдарынан нитрозо қосылыс нитроқосылысқа қарағанда жылдамырақ гидрленеді, сондықтан ереже ретінде, нитрозоқосылысты тотықсызданған сәтінде ұстау мүмкін емес.
металдардың әсерінен қышқыл ортада тотықсызданғанда соңғы өнім біріншілік амин болып табылады.
Нейтрал немесе әлсіз қышқыл ортада ,мысалы нитроқосылыс аммоний хлоридінің сулы ерітіндісінде мырыш тозаңымен әрекеттескенде гидроксиламин туындысының тотықсыздануының баяу жүретіні сонша оны реакциялық ортадан бөліп алуға болады.
Ароматты нитроқосылыстарды сілтілік ортада тотықсыздандырғанда, шешуші мәнге басқа реакция ие болады. Бос арилгидроксиламиннің жоғары нуклеофильдік қасиеті бар ,сондықтан ол арилнитрозо туындымен жеңіл әрекеттеседі.Бұл түрлену Шифф пегіздерінің түзілумен ұқсас болады, сөйтіп азооксиқосылыстардың түзілуіне әкеледі, ол одан әрі азо- және гидразоқосылыстардың түзілуіне әкеледі.Төменде ароматты нитроқосылыстардың әртүрлі жағдайларда тотықсыздануының жалпы схемасы көрсетілген
Ароматты нитроқосылыстардың тотықсыздануының барлық аралық қосылыстары , нитрозобензол мен тұрақты азобензолдан басқалары күшті қышқылдар әсерінен қайта топтаса алады.
Бұл кезде фенилгидроксиламин о-аминофенол, азоксибензол — я-оксиазобензол, ал гидразобензол — бензидинге айналады
Ароматты нитроқосылыстар каталитикалық тотықсыздануы жұмсақ өтеді және біріншілік амин түзілуіне әкеледі.
Молекулалық сутек орнына гидразинді де пайдаланса болады; гидразин бұл кезде азотқа дейін дегидраттанады.
Гидразинмен тотықсыздандыру өзінің таңдамалылығымен ерекшеленеді, бұл кезде карбонилді топтар мазаланбайды.
Аминофенол (родинал) және оның туындылары фотографияда
проявитель ретінде қолданылады..
Бешан бойынша тұз қышқылдық ортадағы темірмен тотықсызданудың техникалық маңызы (арзан металл)бар.
Сапалық анализде тұз қышқылдық ортадағы қалайымен тотықсыздандырудың маңызы –бұл реакцияның жеңіл жүретіндігінде-
Егер тотықсыздануды сірке қышқылындағы мырышта жүргізсе бірден ацетилирденген аминдер түзіледі.
Нитроқосылыстарды тотықсыздандыру үшін сульфиды аммония и натрия, дитионит натрия да жарайды .Бұл тотықсыздандырғыштардың маңызы ерекше ,себебі олар полинитроқосылыстарды тотықсыздандыруда (мысалы динитроқосылыстарды нитроанилиндерге дейін) пайдаланылады.