Соттың заңды күшіне енген үкімнің, қаулысының күші жойылуы жіне іс бойынша жаңадан ашылғанмән-жайларға байланыстыіс жүргізу қайта басталуы мүмкін. Жаңадан ашылған мән-жайларға байланысты қылмыстық іс бойынша іс жүргізудіқайта бастаудың негіздері:
- соттың заңды күшіне енген үкімінде анықталған жәбірленушінің немесе куәгердің айғақтарының сарапшы қорытындысының көрінеу жалғандығы, сондай-ақ заңсыз немесе негізсіз үкім не қаулы шығаруға әкепсоққан заңсыз немесе негізсіз үкім не қаулы шығаруға әкеп соққан заттай айғақтардың, тергеу және сот әрекеттері хаттамаларының және өзге де құжаттардың жалғандығы немесе аударманың көрінуі бұрыс жасалуы;
- соттың заңды күшіне енген үкімінде анықталған судьялардың осы істі қарау кезінде жасаған, қылмыстық іс-әрекеттері;
- соттың заңды күшіне енген үкімінде анықталған анықтаушының, тергеушінің немесепрокурордың заңсыз және негізсіз үкім, қаулы шығаруға әкеп соққан қылмыстық іс-әрекеттері;
- ҚІЖҚ-ң 474-бабында көзделген тәртіппен тексеру немесе тергеу арқылы анықталған және прокурордың қорытындысында баяндалған,үкімшығару кезіндесотқа беймәлімболған өзге де мн-жайлар сотталушының айыпсыздығы туралы немесеоның ауырлық дәрежесіжөнінен өзісотталғаннан гөріөзге қылмыстықжасағаны туралы не ақталған адамның немесе өзіне қатысты іс-тоқтатылған адамның айыптылығын өз алдына немесе бұрын анықталғанмән-жайлар мен бірге айғақтайтын ұйғарымдар болып табылады.
ҚІЖК-ң 471-бабының ІІ-бөлігінің 1-3- тармақтарындааталған мән-жайлар үкіммен қатар соттың, прокурордың, тергеушінің немесе анықтаушының мерзімінің ескеруіне орай рақымшылық немесе кешірім жасау актісінің нәтижесінде, айыпталушының қайтысболуына немесе қылмыстық жауаптылыққа тартужасына жетпегендігіне байланысты қылмыстық істіқысқарту туралықаулысы арқылы анықталуы мүмкін.
Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша:
- айыптьау үкімі;
- ақтау үкімі;
- соттың мемлекеттік немесе жеке айыпталушының тиісті өтінішінсіз шығарған істі қысқарту туралы шешімі қайта қаралуы мүмкін.
Айыптау үкімін қайтаданашылған мән-жайларғабайланысты сотталушының пайдасына қайта қарауешқандай мерзіммен шектелмейді. Сотталушының қайтыс болуы ақтау (актысында)мақсатындажаңадан ашылған мән-жайларға байланысты іс жүргізудіқайта бастауғакедергі болып табылмайды. Ақтау үкімін,істі тоқтату туралы қаулыны қайта қарау, сондай-ақ жазаның жұмыстағы сесебі бойыншанемесе сотталушыға анағұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдану қажеттігі бойыншаайыптау үкімін қайта қарауға қылмыстық жауаптылыққа тартудың ҚР Қылмыстық Кодекстің 69-бабында белгіленген мерзімнің ескеруі ішінде ана және жаңа мән-жайлардың ашылған күннен бастап бір жылдан кешіктірілмейжол беріледі.
Жаңамән-жайлардың ашылған күні болып: ҚІЖК-ң 471-бабының ІІ-бөлігінің 1-3-тармақтарындакөзделген жағдайлардажалған айғақтар беруге, жалған дәлелдер ұсынуға, теріс аударма жасауғанемесе істі тексерунемесе қарау барысындажасалған қылмыстық істері үшән кінәліадамдарға қатыстыүкімнің (қаулының) заңды күшіне енген; ҚІЖК-ң 471-бабының ІІ-бөлігінің 4-тармағындакөзделген жағдайдажаңадан ашылғанмән-жайларға байланысты іс жүргізуді қайта бастау қажеттігі туралы қорытындыға прокурордың қол қойғанкүні есептеледі.
Жаңадан ашылған мән-жайларға орай іс жүргізудіқозғау құқығы прокурорға тиесілі. Азаматтардың өтініштері, ұйымдардың лауазымды адамдарынаның хабарламалары, сондай-ақ басқа қылмыстық істердітергеу және қарау барысындаалынған деректержаңадан ашылған мән-жайларға орай іс жүргізуді қозғауға себеп болады.
Егер келіп түскен өтініштенемесе хабарламада ҚІЖК-ң 471-бабының ІІ-бөлігінің 1-3-тармақтарындакөрсетілген мән-жайларғабайланыстышығарылған сот үкімінің бар екендігіне сілтеме болса, прокурор өзінің қаулысыменжаңадан ашылған мән-жайларға орай іс жүргізуді қозғайды, тиісті тексеружүргізеді, үкімнің көшірмесі мен оның заңды күшіне енгені туралы соттың анықтамасын талап етеді.
Егер өтініште немесе хабарламада ҚІЖК-ң 460-бабының ІІ-бөлігінің 4-тармағындааталған өзге де мән-жайлар көрсетілсе, прокурор өз құзіретінің шегінде жаңаданашылған мән-жайғаорыай іс жүргізудіқозғау туралықаулы шағарады және алдын-ала тергеу органына тергеуді жүргізу туралы тапсырма береді. Жаңадан ашылған мән-жайларды мұндай тергеу кезінде ҚІЖК-ң ережелері сақтала отырып жауап алу, тексеру, сараптама жасау, сұрыптап алу және өзге де тергеу іс-әрекеттері жүргізілуі мүмкін.