Қазақстан орманы 26 млн гектар жерді қамтиды. Оның 11 млн. гектары тұтас ормандар. Бұл Англия, Италия, Норвегия, Франция мемлекетінің орманын қосып санағандағы көлемге тең. Қазақстан Республикасы 17 облыс орман, шаруашылық бақармасы, 141 орман шаруашылығы, 467 орманшылық, 20 орман мелиорациялық станциясы және 51 өндірістік бөлімшелер бар.
Қазақстанда Тянь-Шань тауында шыршалы, Алтайда қылқан жапырақты, Көкшетауда, Баянауылда, Қарқаралыда, Аманқарағайда қайың қарағайлы ормандар Батыс Қазақстанда емен, терек, Оңтүстік Қазақстанда жаңғақ, арша, ормандары кездеседі.
Орман жері — орман қорының ағаш өсіруге арналған жері. Орман — ол белгіленген тәртіппен шектелген аймақта өсетін және мемлекет меншігін құрайтын ағаш өсімдіктерінің жиынтығы. Оны анықтау үшін 3 жағдай негіз болады:
- Ағаштың орман үшін берілген жер аумағында табиғи өсіп тұруы;
- орман болып жетілмеген бірақ орман үшін берілген жердегі көшеттер немесе табиғи өсіп келе жатқан ағаш өскендерінің болуы;
- аталған орман мен өскіндердің тек қана мемлекет меншігінде болуы.
Орман ресурстары — орман сүректік және сүректік емес, өнімдегі қорының сондай-ақ оның табиғи пайдалы қасиетінің жиынтығы.
Орманның құқықтық ережелері – оның меншік иесінің ормандарды қорғау, сақтау, пайдалану және көлемін арттыру мақсатында, оның табиғи ортаға, мемлекетке, қоғамға, адамның денсаулығы мен өміріне атқаратын қызметінескере отырып, іске асыратын шаралардың жиынтығы.
Орман – мемлекет меншіші, сондықтан орман учаскелері тұрақты иелік етуге мемлекеттік орман шаруашылықтарына, кәсіпорындар, мекемелер мен ұйымдарға, сондай-ақ құқықтар мен ұлттық парктерге орман шаруашылығын жүргізу үшін бері леді.
- Орман пайдалану құқығы – орманды пайдалануды реттеуге бағытталған заңдық ережелердің жиынтығы. Орман ағаштарын және өнімдерін пайдалану құқық алған уақыттан бастап орман пайдаланушылар орман пайдалану құқығының субъектісі бола алады.
Орман қорының учаскелері арнайы рұқсат құжаттарының: лицензияның, ағаш кесу билетінің, ордердің, орман билетінің, ордердің, орман билетінің негізінде пайдалануға беріледі.
Орманның жай-күйіне, ұлғайтіп өсірілуіне, сақталуына, қорғалуына және пайдалануына, мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру тәртібін Қазақстан Үкіметі белгілейді.
Сүрекдің – екпе ағаштардың негізгі құрамы болатын ағаштардың жиынтығы.
Орманды, сондай-ақ ағаш өспеген, бірақ орман шаруашылығының қажеттеріне жер учаскелері орман қорының жері деп танылады.
Орман қорының жері мемлекеттік және жекеше орман қоры жерінен тұрады. Табиғи өскен орманы бар және мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен отырғызылған жасанды орманы бар жер, сондай-ақ орман шаруашылығын жүргізетін мемлекеттік ұйымдарға тұрақты жер пайдалануға берілген ормансыз жер мемлекеттік орман қорының жеріне жатады.
Жекеше орман қоры жеріне жеке және заңды мемлекеттік емес тұлғалар қаражаты есебінен отырғызылған және олардың жеке меншігіне берілген жасанды орманы бар жер жатады.
Орман қоры жеріндегі орман шаруашылығының қажеттеріне пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы алқаптары Қазақстан Республикасы орман заңдарына сәйкес ауыл шаруашылығы мақсаттары үшін жеке және заңды тұлғаларға берілуі мүмкін.
- Орман қорының жерін орман шаруашылығын жүргізумен байланысты емес мақсаттар үшін жердің басқа санаттарына ауыстыруды Қазақстан Республикасы Үкіметі жүзеге асырады.
Орман алқаптарын орман шаруашылығын жүргізумен байланысты емес мақсаттарға пайдалану үшін алып қоюдан немесе жеке және заңды тұлғалардың қызметінен болған әсердің нәтижесінде жер сапасының нашарлауынан туындаған орман шаруашылығы өндірісіндегі шығасы республикалық бюджет кірісіне өтелуге тиіс.
Орман шаруашылығы өндірісіндегі шығасыны өтеуді орман және ауыл шаруашылығын жүргізумен байланысты емес қажеттер үшін орман қоры жерінен жер учаскелері берілетін тұлғалар жүргізеді.
Орман алқаптарын орман және ауыл шаруашылығын жүргізумен байланысты емес мақсаттарда пайдалану үшін алып қоюдан туындаған орман шаруашылығы өндірісіндегі шығасыны өтеудің нормативтерін Қазақстан Республикасы Үкіметі белгілейді.
Орман даулары орманды беру, алу, пайдалану қорғау кезінде орман қатынастары субъект арасында пайда болады. Орман даулары сотта қаралуы -ағаштар мен бұталарды заңсыз кесу және зақымдау;
- өрт салу, отқа салақ қараудың салдарынан орманды құрту немесе зақымдау;
- өз бетінше пішен шабу және мал жаю;
- жабайы жемістерді, жаңғақтарды, саңырау құлақтарды, жидектерді және тағы басқа тыйым салынған немесе тек орман билеті бойынша ғана жол берілетін учаскелерде өз бетінше жинаған;
- орман үшін пайдалы жануарлар әлемін құртқан;
- орманда өрт қауіпсіздігі мен санитариялық ережелерді бұзу;
орман қорының уақытша берілген учаскелерін қайтару мерзімін бұзған немесе сарқынды сулармен, өнеркәсіптік, коммуналдық, тұрмыстық төгінділермен қалдықтарын және қоқыстарын зақымдау немесе ластау.