Адамда темпераменттің әртүрлі типтерінің белгілі бір пайыздық мөлшері болатынын анықтау. Бүл темпераменттік мөлшерді білу жетекшіге өзіндік бақылауды жэне өздеріне баға беруді тиімді атқаруға мүмкіндік туғызады, жұмыстың тиімді тэсілдерін, түрлерін жэне эдістерін дұрыс таңдауға, өз іс эрекетінде сауатты жүргізуге, адамдармен жақсы қарым қатынас орнатуға көмектеседі.
Орындау тәртібі: Темперамент формуласын анықтау әдістемесі тест арқылы берілген таблицаны «паспсорт» ретінде толтыру кажет.
Темперамент типтерінің төрт топқа (А1,А2,АЗ,А4,)бөліп көрсетіп, әр типтің өзіндік балгілері мен қасиеттері көрсетілген.Әр топта көрсетілген қасиеттің қаисысы сізге жақын болса, соған «+»белгісін қойып шығыңыз. Сонымен, сіз:
А1
- Ұшқалақсыз, әбігершілсіз.
- Ұстамсыз, ашуланшақ.
- Шыдамсыз
- Өткір, адамдармен қатынаста тік мінездісіз
- Батыл және бастамашылсыз
- Бір беткейсіз
7.Пікірталаста тапқырсыз
- Ұмытылыспен жұмыс істейсіз
- Тәуекелге бейімсіз
Кекшіл емессіз
11 .Сөзіңіз тез, қызба, дауыс ырғағы ретсіз
12.¥шқалақ, тез қызбаланғыш
ІЗ.Агрессивті сотқарсыз
14.Кемшіліктерге төзімдісіз
15.Мәнерлі мимикаға иесіз
16.Тез және шешімді қимылға қабілеттісіз
17.Жаңалыққа ұмтылғымсыз
18.Шалт жэне кенетген қозғалатын адамсыз
19.Қойылған мақсатқа жетуде табандысыз
2О.Көңіл күйдің тез ауысуына бейімсіз-онда сіз таза холериксіз.
А2
- Көңілді және ақжарқынсыз
- Қуатты және іскерсіз
- Істі соңына дейін жеткізбейсіз
- Өзінді биік бағалауға бей»мсіз
5 . Жаңаны тез ұғып алуға бейімсіз
- Мүдделермен бейімділікте тұрақсызсыз
- Сәтсіздіктер мен жаманшылықтарды жеңіл қабылдайсыз
- Әртүрлі жағдайларға тез беиімделесіз
- Іске қызығып кірісесіз
- Егер іс қызықтырмаса, тез суып қаласыз
- Жаңа жұмысқа тез кірісіп кетесіз , бір жұмыстан екіншісіне тез ауыса
аласыз - Күнделікті жұмыстың бірыңғайлылығы тез шаршатады .
13.Көпшілсіз ,ықыластысыз, жаңа адамдар арасында қысылмайсыз .
- Қыимылмен ымдап отырып қатты, тез, анық сөйлеи аласыз
15.Шыдамсыз жәнееңбекке қабілеттісіз
- Кенеттен болатын жағдайларда өзіңізді үстай білесіз
17.Барлық кезде сергек күйдесіз.
- ¥йқыға тез кетіпдез оянасыз
- Шешім қабылдарда көбінесе жинақы емессіз, асығыссыз
2О.Кеиде салғырт өмір сүруге беиімсіз — онда сіз, әрине сангвиниксіз.
АЗ
- Сіз байыпты, сабырлысыз
- Істе жүйелі және байсалдысыз
- Парасаттысыз
- Күте білесіз
- Тұйықсыз және бостан -босқа мылжыңдағанды ұнатпайсыз
- Қатты эмотциямен емес, байсалды және бірқалыпты сөйлеисіз.
- ¥стамсыз әрі шыдамсыз .
- Бастаған істі аяғына деиін жеткізесіз
- Күшіңізді босқа жұмсамайсыз
Ю.Өмірде тэртіпті, жұмыста жүйелі ұстанасыз.
Қарқынды жеңіл тежеисіз .
12.Мадактаумен мен даттауға көп көңіл бөлмеисіз
ІЗ.Ашушаң емессіз .Қонақтарға кішіпеиілділік бІлдіресіз
Н.Мүдделеріңізбен қатынастарыңызға тұрактысыз
15.Жұмысқа және бір істен екінші іске жәй кірісесіз
іб.Адамдармен қатынаста бір қалыптысыз
17.Барлығындаүқыптылықпен тәртіпті ұнатасыз.
18.Жаңа жағдайға қинала беиімделесіз
19.Үстамдысыз
2О.Жәй қимылдайсыз , босаңсыз -онда сіз флегматиксіз.
А4
1 .Сіз ұяңсыз, ұялшақсыз.
2.Тосын жағдайда абыржып қаласыз.
З.Бейтаныстармен байланыс орнатуға қиналасыз.
4.Өз күшіңізге сенбейсіз.
- Жалғыздықты жеңіл көтересіз.
- Сәтсіздікке абдырап қаласыз жэне ұнжырғаңыз түсіп кетеді.
- Ұяңсыз, тұйықсыз.
8.Әлсіз дауыспен сөйлейсіз. - Адам мінезіне амалсыз бейімделесіз.
10.Өте сезімталсыз.
11.Мақтау мен даттауды тез қабылдайсыз.
- Өзіңізге және өзгелерге үлкен талап қоясыз.
- Күмәндануға бейімдісіз.
- Әсершілсіз.
- Өте ренжігішсіз.
- Тұйықсыз, көпшіл емессіз, өзгелермен өз ойыңызды бөліспейсіз.
- Белсенді емессіз және әлсізсіз, жасқаншақсыз.
- Армандауға бейімсіз.
- Өзгелерге жол бергішсіз.
- Басқалардың көмектесуімен ниеттес болғанын қалайсыз-онда сіз
меланхоликсіз.
- Нәтижелерді өңдеу.
Егерде «паспортта» көрсетілген темперамент типтерінің әр тобынан жинаған «+» белгіңіз 16-20 аралығында болса, онда осы темперамент типтерінің белгілері сізде айқын көрініп тұр. Егерде берген жауаптарыңыз 11-15 аралығында болса, онда бұл темперамент типі сізге біршама жақын болып келеді. Егер берген жауаптарыңыз 6-10 аралығында болса, онда бұл тип белгілері сізде мүлдем аз мөлшерде екенін көрсетеді.
Әрбір топтағы ( А1А2АЗА4) «+» деп берілген жауаптардың жалпы санын шыгару керек. Содан соң темперамент сипатының пайыздық қатынасы пнықталады, яғни темперамент формуласы:
Т=Гх — •100%!+ Гс—•100%1+ Гф—•100%] +(м — .100×1
V А;^АУ V А у^А)
Мұндағы: Т-темперамент, Х-холерик темпераменті, С-сагвиник темпераменті, Ф-флегматик темпераменті, М- меланхолик темпераменті, А1А2АЗА4 әр типтегі «+» саны А-жалпы барлық типтегі полюстер саны.
Есептеп шыққан соң, мысалы, темперамент формуласы мынадай болуы мүмкін:
Т=35%х + 30%С+14% Ф + 21% М.
Олай болса, онда темпераментіңіздің 35% ~і сангвиник, 14%-і флегматик, 21%-і мсланхолик болып табылады.