Геометрияның планиметрия бөлімі

Геометрия – геометрилық фигуралардың қасиеттері туралы ғылым. Геометрилық фигуралардың алуан түрлілік болып келуі. Кезкелген геометриялық фигуралардың бөлігі де геометриялық фигура болып табылады. Бірнеше геометриялық фигуралардың бірігіуіде геометриялық фигура болады.

Геометрия – геометриялық жазықтықтағы фигураларды зерттейтін бөлімі.

Нүктемен түзу жазықтықтағы негізгі геометриялық фигуралар болып табылады. Жазықтықтағы нүктелер мен түзулердің негізгі тиістілік қасиеттері : қандай түзуді алсақ та, ал түзуге тиіәсті нүктелер де, оған тиісті емес нүктелер де бар болады.

Кезкелген екі нүкте арқылы түзу жүргізуге болады және ол тек біреу ғанга болады.

Кесінді деп түзудің берілген екі нүктесінің арасында жатқан барлық нүтелермен тұратын бөлігін айтамыз.

Түзудегі үш нүктенің біреуі және тек қана біреуі қалған екеуінің арасында жатады.

Әрбір нүктенің нөлден үлкен бегілі бір ұзындығы болады.

Кесіндінің ұзындығы өзінің кезкелген нүктесімен бөлінген бөліктері ұзындықтарының қосындысына тең болады.

Үшбұрыш деп – бір түзуде жатпайтын үш нүктеден құралған және осы нүктелерді қосатын үш кесіндіден тұратын фигураны айтамыз.

Шеңбер деп берілген нүктеден бірдей қашықтықта жатқан жазықтықтың барлық нүктелерінен тұратын фигураны айтамыз.

Егер жай тұйықалған сынықтың көршілес буындары бір түзудің бойында жатса, онда ол көпбұрыш деп аталады.

Жазық көпбұрыш немесе көпбұрышты облыс деп көпбұрышпен шектелген жазықтықтың шекті бөлігін айтамыз.

Егер көпбұрыш оның кезкелген қабырғасын қамтитын түзуге қарағанда бір жарты жазықтықта жатса, оны дөңес көп бұрыш деп атайды. Дөңес көпбұрыштың барлық қабырғалары тепң болса және барлық бұрыштары тең болса , онда ол дұрыс көпбұрыш делінеді.

Анықтама. Егер екі бұрыштың бір қабырғасы ортақ болсын, ал қалған қабырғалары толықтауыш жарты түзулер болса, онда мұндай бұрыштар сыбайлас делінеді. Теорема. Сыбайлас бұрыштардың қосындысы 1800 тең.

Анықтама. Егер бір бұрыштың қабыроғалдары екінші бұрыштың қабырғаларынан толықтауыш жарты тү.зулер болып табылса, онда мұндай екі бұрыш вертикаль бұрыштар деп аталады.

Теорема. Вертикалдь бұрыштар тең болады.