Алгебралық операциялар және алгебралар

Анықтама. Бос емес Х – жиынындағы n — арлық алгебралық операція деп.f: х бейнелеуін айтады.

  • n =0 болғанда операцияны нөларлық
  • n = 1 болғанда унарлық
  • n = 2 болғанда бинарлық
  • n = 3 болған фернарлық деп. атайды.

n — саны операцияның рангсы –д ейді.

Анықтама. Бос емес Х жиынындағы бинарлықоперация деп. f : х бейнелеуін айтады.

Егер Х жиынының элементтерінің әрбір парын, осы жиынның бір ғана элементі сәйкестендірілсе, онда Х жиынында бинарлық алгебралық операція анықталған дейілінеді.

Анықтама. Х жиынындағы дербес алгебралық операция деп. Х * У декарттық көбейтіндісінің қандайда ішкі жиыны У – тің Х – қа бейнелеуін айтады.

Әрбір нақты операцияның өз белгісі бар, ол белгілер “+”, “-”, “х”, “:” таңбасымен белгіленеді.

Анықтама. Алгебралық операция берілген жиын алгебра деп. аталады.. Берілген алгебрада жиын және онда қарастырылатын алгебралық операциялар көрсетуге тиісті.

Анықтама. Егер Х жинын У жиынының өзара бір мәнді бейнелеу бар болса, және (Х х У)= (х) (у)орындалса, онда (Х; х) және (У; 0) алгебра изоморфтік деп. аталады.

Алгебралық операція қасиеттерінің маңыздылары ассоциативтік, коммутативтік, дистрибутивтік, қысқартымдылық болып табылады.

*Операциясы тек қана қысқартымдылы ғана емес комутативті де сондықтан

в * х = а Дан х * в = а келіп шығады. Сондықтан * операциясына кері нөл операциясын мынадай қасиеттерін айтуға болады.

  1. а о (в с) =аосов
  2. ао (в с ) = аовос
  3. а (вос) = (а в) с
  4. а (вос) = (аос) вос
  5. ао (вос)= (а с) ов
  6. ао (вос)= (аов) с
  7. а (аов) = в

Алгебраның кейбір типтері немесе әртүрлі алгебралық жүйелер бір немесе бірнеше алгебралық операція берілген жиын болып табылады.

Анықтама. Егер * операциясы ассосивті болса онда (А,*) комутативні жартылай группа деп. аталады.

Анықтама. Егер (А, +) комутативты жартылай группа әрі көбейту қосуға қатысты дистребутивті болса онда (А, + ) алгебрасы жартылай сақина деп. аталады.