Кіші мектеп жасындағы оқушыларға жекелік тұрғыдан қарау әдістемесі

Кіші мектеп жасындағы оқушылар әле онша ұжымға бейімделмеген .Срндықтан әрқайсысының психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін білу жолдарын ұйрету.

Тұлғаның сезім мүшелері арқылы, санасына ықпал ете отыра,оның өмірлік ұстанымын,көзқарасынсенімін қалыптастыру.Ол үшін жасөспірімдерге жағымды мінез-құлық нормалары мен ережелерін түсіндіріп,адам,қоғамөмірінен тәжірибе,үлгі келтіре отыра;олардың жан-жақты әрекеттерін ұйымдастыру қажет.Себебі ,тұлғаны қалыптастыруда ең алдымен оның ішкі жан дүниесінің,санасының дамуы ерекше орын алады. Яғни біз олармен әңгіме,әңгімелесу,саяхатқа шығу ,т.б.арқылы іске асырамыз.Солардың ішінде ең көп қолданылатын-этикалық әңгімелер.Бұның негізі-қоғамдық моральмәселелері бойынша жүргізіледі.Этикалық әңгіменің мақсаты оқушыларды қоғамдық өмірде болып жатқан оқиғаларға,түрлі іс-әрекеттерге,жағдайларға баға беруге,соның негізінде өзін қоршаған әлеуметтік ортаға адамгершілік көзқарасын,қарым-қатынасын қалыптастыру.

Оқушылардың азаматтық,саясижәне адамгершілік міндеттерге тжауапкершілігін тәрбиелеу.

Әңгіме тақырыптық мақсатыайқын белгіленуі, мазмұны нақтылы фактілермен дәлелденуі,оқушылардың жас ерекшелігін ескеріп,қарапайым тілмен нақтылы өмірге қатысты мәселелер қозғалуы қажет.Әдістердің бұл түрі көбінесебастауыш сынып оқушылары және жеткіншек жастағы балалармен жүргізілді.

Әңгімелесу сынып ұжымының өмірі мен оқушылардың мүддесіне сай таапқырлықтарды талдау,оған олардың белсене араласуын,қойылған мәскелеге сын көзбен қарап, нақтылы қөорытындылар жасау қажеттілігінен туындайды. Сондықтан да бұл әдіс жалпы орта білім беру жүйесінің негізгі сатысында,яғни 5-9сынып оқушыларымен жүргізіледі.

Әңгімелесуді қолдану барысында тәрбиешілер тарапынан көңіл бөлетін жағдай мыналар:

-әңгіме тақырыбы қызықты,әрі проблемалық сипатта болуы;

-оқушылардың қойылғанмәселені талқылауға белсене араласуы;

-Оған сын көзбен қарап,нақтылы қорытындылар жасауы;

-Оқушылардың көңіл-күйілері көтеріңкі болуына жағдай туғызу;

-өзара түсінушіліктің болуы;

-олардың ойлары мен жауаптарына зейін қойып ,дұрыс баға беру;

-белсенді оқушыларды және дұрыс жауаптарын көтермелеп,қолдап отыру;

-кемшіліктері болса әдеппен түзету;

Педагогика баланың дамуына өте нәзік, күрделі диалектикалық процесе деп қарастырады. Даму процестерінің қозғаушы күштері ішкі қайшылық күресі. Даму процесінің сан өзгерістері сан өзгерістеріне ауысып отырады. Мысалы: баланың даму процесінде мынадай заңдылықтарды байқауға болады: Алғашқы кезеңде бала тілінің дамуы, оның түсіне білуіне және сөздік қорына байланысты. Сексеннен астам сөздерді меңгергеннен кейін баланың айналадағы адамдармен қарым –қатнасы кеңейіп, олардың сұрақтарымн сөздеріне түсіне бастайды. Баланың ойлау, сөйлеу, сезім сияқты психикалық процестерінде бірте-бірте өзгерістер пайда болады..

Оқушы мінез –құлқының жақсы ж ағына сүйену, әрине, оның мінез -құлқындағы кемшіліктер мен нашар жақтарын назардан тыс қалдыруға болатыныгн білдірмейді. Дегенмен, бұл кемшіліктерді тым бадырайтып, әр қадам сайын ескерте берудің жөні жоқ. Кемшіліктері көп ескерілетін балалар өздеріне түзелмейтін адам ретінде қарай бастайды.

Жеке адамға талап қою және құметтеу бірлігін сақтау дегеніміз-тәрбиеленушілерге шамалары келерліктей талап қоюды,олардың әлсіздіктері мен қыңыр қылықтарын мақұлдай бермеуді білдіреді.Сонымен бірге балаларға ақпейіл және қамқор қарым-қатынас,ойлы сүйіспеншілік көрсете білу керек.Орыстың тамаша революцияшыл демократы.Н.А.Добролюбов балалармен араласу өнерін ашып көрсете отырып,ең бастысы-баланың адамдық табиғатын құрметтеу деп жазды.

Жағымды қасиеттерді тауып,лны тәрбиелікықпал етудің сүйеніші ретінде пайдаланудың маңызы үлкен.