Молекулалардың диссациясы деп сұйықтықтарда қатты денелердің еркін оң және теріс иондарының ажыралуына айтылады. Мысалы, MaCl кристалын дистилденген суға араластырсақ Na оң, Cl теріс ионға қоссақ, Н2 оң , соң теріс болып ажыралады.
Мұндай құйылған сұйықтыққа электролит деп аталады.
Электролиттегі электр тогы деп ондағы оң және теріс иондардың өзара қарама – қарсы бағыттағы тәртіпті қозғалыстарына айтылады.
Токтың жүзеге келу шарты.
- Электролиттің болуы.
- Оң және теріс электроттардың болуы.
- Оған тұтынушылық қосылуы.
Оң электротты анод делінеді, теріс электротты катод делінеді.
Оң иондар катодқа қарай тәртіпті жылжиды. Ал теріс иондар анодқа қарай тәртіпті қозғалып токты тасымалдайды. Сонда электрлиттердегі электр тогына оң және теріс иондар тасымалдайды.
Молекулалардың рекомбинациясы деп диссацацияға кері болған құбылысқа айтылып ажыралған иондардың қайта қосылуына айтылады.
Ток өту кезінде иондар тәртіпті түрде қозғалып өзіне сай электрондарға арта береді. Яғни минустар анодқа плюстер катодқа отырады.
Электролиттегі электр тогы үшін Ом заңы орындалады. Бірақ анық ішкі кедергісі температура артқан сайын келеді. Ал металдарда артады. Себебі: металдарда молекулалардың қозғалысы жылулықтан артып электрондардың өтуіне кедергі жасайды. Яғни ток күші кемейеді. Ал электрметті температуралық коэффициенті — минус таңбасымен жүреді. Сол үшін аккумуляторларымызды қызып кетуден сақтауымыз керек, қызып кеткенде ток күші артады.
Электролиз заңдары – электролизден электролиттерде ток өткен уақытта ондағы электроттар да заттардың ажыралуына айтылады. Бұл электрлерді Фарадей тапқан.
Фарадейдің бірінші заңы. Элекролиз уақытында ажыралып шыққан зат массасы сол заттың электрохимиялық эквиваленттен өтіп жатқан зарядтың көбейтіндісіне тең болады.
Заттың электрохимиялық эквивалентті
К – берілген заттың массасында қанша заряд бар екендігін білдіреді.
=10.
Фарадейдің II- заңы заттың электрохимиялық эквиваленті сол заттың маляр массасына тура Фарадей санымен немесе электон зарядының Авагадро тұрақтысына көбейтіндісімен заттың валенттілігіне кері пропорционал болады.
4 – валенттілік.
Фарадей саны нені көрсетеді . Ол электролиз уақытында 1 моль мөлшері 1-валентті зат ажыралып шығуы үшін өтуі керек болатын заряд мөлшерін көрсетеді. Олда тең F=96500Кл екен. F – Фарадей саны.
Фарадейдің біріккен саны – деп Фарадейдің 2- ші заңымен көбейтіндісіне айтылады.