Сөздердің еркін тіркесіне сыртай ұқсас, бірақ іштей яғни тілдік табиғаты жағынан оған қара-қарсы қойылатын оймақ ауыз, жүрек жұтқан, жүрегі тас төбесіне шығу, ат тонын ала қашу, ер қашты болу тәрізді тіркестер бар. Бұлар құрамы жағынан тұрақты болып келеді де, бүтіндей оралым бұрынан тіркескен дағдылы қалпын сақтайды, сыңарлары ешкімнің еркіне көнбей, “өзінен-өзі тіркесіп қалған” тәрізді болып ұғынылады. Мұндай тіркестер сөздердің еркін тіркесіне қарсы қойылып, сөздердің еріксіз тіркесі немесе фразеологиялық оралым деп аталады. Фразеологиялық оралымлдарды фразеология зерттейді. Кемінде екі сөздің тіркесуінен, мағынасы біртұтас, құрамы мен құралымы тұрақты, даяр қалпында қолданылатын тілдік единица әдетте фразеологиялық оралым деп аталады. Олардың қатарына мысалы, орыс тілінде глубокая осень, глубокая печаль, волчий аппетит, перимывать косточки және т.б. тұрақты сөз тіркестері, қазақ тілінде қас қаққанша, көзді ашыпжұмғанша, ит өлген жерде, мидай дала, су жүрек тәрізді тұрақты сөзтіркестері енеді. Бұл фразеологиялық оралымдардың әрқайсысы сөздердің бір-бірімен тіркесуіне тіркесе жұмылуынан жасалғанымен, мағынасы жағынан тұрақты единица ретінде ұғынылады. Фразеологиялық оралымға өте-мөте тән, басты белгі оның даяр қалпында жұмсалу белгісі.
Академик В.В.Виноградов фразеологияның единицаларды бүтіндей фразеологияның біртұтас мағынасы мен оны құрастырушы сынарлардың мағыналаының ара қатысы тұрғысынан фразеологиялық тұтастық, фразеологиялық бірлік деп үш түрге бөлді.
Ал орыс зерттеушісі Н.М.Шанский аталған классификация қолдай келіп, фразеологиялық оралымдардың төртінші түрі фразеологиялық сөйлемше деп есептейді. Енді фразеологиялық орыннң аталған түрлерінің әрқайсысына тоқталайық.
- Фразеологиялық тұтастық. Семантикалық жақтан бөлініп ажыратылмайтын, бір тұтас мағынасы сынарларының мағынасымен жуыспайтын фразеологиялық оралым фразеологиялық тұтас деп аталады. Мысалы, жүрек жалғау,жүрегінің түгі бар.
- Фразеологиялық бірлік. Фразеологиялық оралымдардың бұл түріде фразеологиялық тұтастық сияқты, семантикалық жақтан бөлінбейтін, біртұтас единица. Фразеологиялық бірліктің фразеологиялық тұтастықпен ерекшелігі мынада: фразеологиялық тұтастықтың бір бүтін мағынасы құрастырушы мағыналарының бүтіннің біртұтас келіріндімағынасына ұласуы нәтижесінде пайда болған. Мысалы: ауырдың үсті, жеңілдің астымен, ауыз жаласу, тілі қышу,тамырына балта шабу.
- Фразеологиялық оралымның бұл түрі ерікті мағынасындағы сөз бен фразеологиялық байлаулы мағынасындағы сөздің тіркесінен жасалып, өзінің даяр қалпында, тірескен күйінде жұмсалады фразеологикалық тізбектің қатарына орыс тіліндегіщекотливый вопрос, щекотливое положение, загадычный друг, трескучий мороз; ал қазақ тіліндегі мидай дала, асқар тау, шалқар көл, тас қаранғы. Фразеологиялық оралымның бұл түрі мағынасы ерікті сөздердің тіркесінен құралады, бірақ құрамы мен қолданылуы тұрақты болып келеді.