А.Бенуа, К.Сомов, Л.Бакст,Е.Лансере, М.Добужинскии шығармашылығы Ежелгі Орыс өнері 10-17 ғасырларды қамтиды. Көркем Академия тәрбиеленушілері ортағасырлық жанды бейне шығармаларын көшірумен шұғылданған.
Ең алғаш ежелгі орыс өнерін зерттеп бастаған – Ф.И. Буслаев. Ол әсіресе 19 ғасырдың 60-70 жылдары осы ғылыммен терең айналысты. Мамандығы бойынша тіл маманы болғандықтан, негізінен халық өнеріне көп көңіл бөлді.
Жанды бейне шығармлары жаңартылып отырғандықтан, Буслаев оларды көне түрінде көре алған жоқ. Көбінесе икондар түсі уақыт өте келе өзгеріп, жаңа бояулармен боялды.
Ежелгі орыс өнері шығыс славяндардың көркем мәдениетінен бастау алды. Ағаштан, саз балшықтанежелгі славяндар өздерінің үйлерін, қорғандарынтұрғызды. Өз құрылыстарының алған бөлігін геометриялық және өсімдік тектес оюлар бейнесінде ойып, әсемдеуге тырысты.
Славян шеберлері, әсіресе әшекей бұйымдарын жасауда шеберлік танытты. Алқа, сырға, тұмаршаларды металл өңдеудің күрделі техникасын қолдана отырып, әр түрлі өрнектермен әшекейледі.
996 жылы алғашқы тас храм тұрғызылды. Владимир князі өз табысының оннан бір бөлігін шіркеу қорына беріп отырғандықтан, оны десятина деп атады.
Киев Русінде үш славян халықтары – орыс, украин, беларустардың өнері бірлесіп дамыды.
Киев храмдарында Византиядан әкелінген және жергілікті жерде дүниеге келгеникондар болды. Қолжазбалардан икон жазатын шеберханалардың болғанын білуге болады. Тіпті Алимпий атты алғашқы икон жазушы суретшінің де есімі бізге белгілі.
Ал, Киев Русіндегі қолданбалы өнер өзінің әр түрлілігімен, жоғары техникалық шеберлігімен, көркем талғамының жетілгендігімен ерекшленеді.
12 ғасырдың басында Новогород республикаға айналып, өнердің дамуына өз үлесін қосты. 12ғ. Екінші жартысында Новогородтың сәулеті жаңа қырынан көріне бастады.
Моңғол-татар шапқыншылығы сәулет өнерінің гүлденуін кенеттен тоқтатты. 1237-1240 жылдары болған Моңғол шапқыншылығы орыс халқының мәдениетіне едәуір шығын әкелді. Өнер шығармалары өртеніп, қиратылып, тоналып қана қоймай, осы шығармалардың шеберлерін тұтқынға әкетті немесе өлтірді.
Бірақ та Новогород 14 бірінші жартысында экономиканың дамуына байланысты өз мәдениетін көтерді.
15 ғасырда новогородтық храмдардың көлемі кішірейіп, 12 ғасыр сәулетінде көрініс тапқан архаизм пайда болды. Олар – Илья, Петр және Павл шіркеулері.
14ғ. Новогородтағы монументті жанды бейненің гүлденуі Византиядан келген суретші Феофан Грекпен байланысты. 1378 жылы Феофан Спас Приображения шіркеуін көркемдеді.
Өнердің дамуына көп үлес қосқандардың бірі – Андрей Рублев. Ол икон және шіркеулерге роспись жазуда ерекше орын алды.
III Иван тұсында Мәскеу құрылысы кеңінен дамыды. 1475-1479 жылдары Мәскеу Кремліндегі Успен соборы салынды. Оның құрылысында итальяндық сәулетші Аристотель Фиораванти шақырылды.
15ғ. Аяғы – 16 ғ. Басындағы жанды бейне дамуы тамаша суретші Дионисия есімімен байланысты.
17 ғасырда ағаштан жасалған сәулеттің даму кезеңі болды.
17 ғасырдың екінші жартысындағы икон жазудың шебері Симон Ушаков
«Кескіндеме- өнер падишасы»деген даналық пікіріңн еріксіз еске аласыз.14-16 ғасырларда ұлы орыс халқының мәдениетінің тарихы басталды. Батыс елдермен қарым –қатынас кеңейіп қалалар гүлденіп ірі мәдени орталыққа айналды. Мәскеудегі кремлді жаңғырту ісі қайтадан қолға алынды. Реалистің өнердің қалыптасуына өнер теоретигі 17 ғ. суретшісі С.Ф.Ушаковтың мерейі үстем болды,ол кісі орыстың портреттік кескіндесмесінің негізін қалаушы болды. 17ғ. бірінші жартысында Константинов Огурцов салған Мәскеу креміліндегі атақты терем сарайы сол кездегі азаматтық қүрылыстың ішіндегі ең ірісі болса ал Никитинкадағы Тройца ішркеуі ізденістен туған сүикімід әшекейліктің сөлі болып саналады. 17ғасырда миниатюра графика гүлдеді, солардың ішінде орыстың зергерлік және қолданбалы өнерінің шоқтығы биік болды. 13-14 ғасырларда орыс мәдениетінің орталығы Новгород қаласы болды.кескіндемелік және сәулетшілік ескерткіштермен өзін ұлы мәртебелі Новгород деп атаған. Мұндағы орыс халқының рухы сіңген өнер дүниелерінің бірі қасиетті