Дюрер творчествосы Алъбрехт Дюрер (1471-1528) бұлар өмір сүрген кезең Германия тари хында елеулі кезеңдерді бастан кешірді.Ол қолөнер,өнеркәсіп, сауда-саттық істермен аты шыққан Нюренберг қаласында дүниеге келді.Алъбрехт әке өсиеттерін бұлжытпай орындап ол әсіресе сурет,графика, өнеріне ерекше назар аударады.Дюрер салған суреттер “Автопортрет””Әке портреті”
“Адасқан ұл”т.б.болды.Ол портрет жанрының шебері еді. Лукас Кранах (1472-1553)Солтүстік Франкониядағы Кронах деген шағын қалашықта өмір сүрді. Портре жанрымен шұғылданды, және кескіндеме саласында пейзажбен көп шұғылданды. Германияда қайта өрлеу дәуірі Италиядағыдай ұлы өзгеріс, ескінің бәрінен шынайы тазару процесін келмеді. Онда орта ғасырдағыдай ой- өріс, сана –сезімі әлі күшті сақталды.
Сәулет өнерінде готикалық әсер күшті болды. Оның бір айғағы – фасадтары көшеге қараған инедей үшкір шпилдердің көптігі.Бірақта ел билеушілері ең ақсүйектердің әсем сарайлары Ренесанс әдісі құрылысқа бет бұрды.Осындай баяу дамыған өзінде Германияда Қайта өрлеу өзіндік белгі із қалдырды. әсіресе неміс сұңғатының бұрын-соңды болмаған биікке көтерілді Бірақ та сұңғаттың бұл ағымы көпке ұзамады, оның өмірі қысқа болды.Небәрі жиырма отыз жылға созылды. 15 ғасырдың аяғы мен 16 ғасырдың басында елде жүргізілген діни –«Сенімді тазалау»реформациясы және ішкі тап күресі, шаруалар күресі Германияда жағдайды шиеленістіріп өркендеп келе жатқан тамаша Ренесан с өнері біржолата құртты. Германияда қайта өрлеу дәуірі сұңғаты Италия суретшілері сұңғаты өзіндік ерекшелігі болды. Италия сұңғатында өмірге деген құлшыныс қуаныш сезімі басым болса неміс өнерінде қайғы-мұң , қатаңдық ,өшпенділік сезімдер белең алып жатты.Неміс сұңғатын тілге тиек етіп алсақ ең бірінші еске түсетінні –Матияз Грюнвалъд.»1470-1528) Бұл суретшінің аты да жұмыстары да жүздеген жылдар бойы айтылмай келді, халық көзінен тысқары сақталды. Бұл шығармалары күшті драматизмге толы, ашық шындықты жеріне жеркізе білген,әсерлі суретші болды.Ең атақты жұмыстарының бірі – «Колмара»»Франк»
Қаласындағы Изейнгеиск алътарындағы туындылары.Соның бірі –майлы бояуумен жазылған биіктігі үш метрлік ағаш атанған Хайса пайғамбардың бейнесі.Суретші көп қиналған жан түршігерлік азаптауды басынан өткізген қансыраған пайғамбар бейнесін керемет әсерлі бере білген.
2.Өнердің аристократиялық, демократиялық сипаты. Қолтумадағы қара қошқыл фонт-аспан қайғылы уақиғаны одан әрмен қоюландыра түседі. Осы дәуірдегі ұлы суретшінің бірі әлем өнер ілімінде өзіндік жол салған ғұлама ғалым, график Алъбрехт Дюрер (1471-1528) Ол бұрын-соңды болмаған қайталанбас график суретші болды. Ғалыс суретші алғаш рет сурет салудың ілімін толық қанды етіп, жазды.Алғаш рет бас салудың ықшам , дұрыс әдістемесәін сызып ойлап тапты. Тағы бір тамаша суретшінің бірі Лукас Кранах тың үлкені болды. 1472-1559)
Бұл суретші көбінесе портреттер мен үлкен қолтумалар алътардағы жазумен айналысты. Оның қолтумаларының негізгі арқауы діни аңыздағы қиял ғажайып құбылыстар.Оюлары көбінесе ашық жарқын түсті болып келеді, жұмыстарындағы тағы бір ерекшелік әсіресе адам бейнесін жазғанда кейіпкердің бастарын домалақтау етіп, көздерін ұзыншақ қыли қиықтау етіп алады.Осы ерешелігімен ақ Лукас жұмыстарын тез тануға болады.
Рим империясы құлағаннан кейін Батыс Еуропада орта ғасыр дәуірі деген дәуір басталды.Бұл дәуір мың жыл шамасына созылды. Рим империясы құлағаннан кейін солтүстікте әр түрлі халықтар тайпалар империя жеріне қоныс аудара бастады.Әсіресе солтүстіктен герман тобындағы халықтар көптеп келіп, қоныстана бастады.Сол кезде олардың мәдени деңгейі римдіктерге қарағанда көп төмен еді.Сондықтан да оларды римдіктер варвары деп атады.Олар римдіктерден христиан дінін қабылдады.,осы күнге кіргенннен кейін қалған өнер көздері мәдени ошақтар құрып кетуден аман қалды. Тоналған қиратылған Батыс Еуропада бірнеше жабайы королъдігі пайда болды, соның ішіндегі күштісі франктер болды.
Оларда сол кезде феодалдық құрылыс етек жайған еді. Франктер мемлекетінде меровигтік және королигтік әулет кезеңі дәуіріндегі өнер солардың атымен аталды. Варварлардың атымен қол өнері күшті дамыды.Олар Еуропаға күшті дамыған тоқыма қол өнер әкелді.Көздің жауын алатын алуан түрлі ою-өрнек өте нәзік нақышты әсемдеу өнері күнделікті қолданатын ыдыс-аяқ заттарда басым болды.Тоқып жасаған заттарою-өрнек бірінн-бірі қайталамайтын әсем ырғақтардан тұрды.Бұл заттарда ғажайып ою-өрнекпен қоса түрлі аңның адамның таңғажайып бейнелері кескіндері бейнеленді.Осы кезеңде кітап безендіру де жақсы дамыды.Монастырларда монахтар «Библияны»және басқа да кітаптарды көшіріп көркемдеді.Мұндай кітап көркемдеуді «минатюра»деп атады.
Меровигтік дәуірде минатюрадағы адам жан-жануар бейнесі жалпылама жазықтық түрінде бейленді ал Каролинг дәуірінде әсіресе Ұлы Карл тұсында бейнелеу шыншылдыққа жақын табиғи кейіпке келтірді.Ұлы Карл өзі оқымаса да өнер мен ғылымға үлкен қамқорлық жасап отырды.Ұлы Карл тұсында франктер мемлекетінде Франция , Голландия, Белъгия Германияның бір бөлігі, Италия, Испания кірді. Осы тұста көбінесе тас шіркеулер тұрғызылды.Олар өте қарапайым ұсқынсыз болды.Бұл шіркеулер көбінесе римдік базилік жобасында тұрғызылды. Христиан дінінің күшеюінен мұнда да мүсін өнері онша дамымады. Ұлы Карл империясы ыдырағаннан кейін оның орнына үш мемелекет пайда болды. Олар Франция,Германия,Италия.Срол кезде Каролиг өнері жаңа ғасыр өнерінің дәуіріне аяқ басқан еді. Енді сол өнердің түрлі ағымдарына тоқталсақ.
16 ғасырда соңында Италияда жаңа ағым өмірге келді.Ол ағым «барокко»деп атады.Бұл өзгеше дегенде білдіреді.Тың ғажайып өзгешелігімен бас айналдыра шым-шытырық әшекейлерімен адам ойланғаннан асып түсетін безендірумен көрер енді таңдандырды. Бұл өнердің қызметін католиктік шіркеу иелерің мен ел билеушілер жақсы пайдаланды.Осы өнер арқылы олар өздерінің айбынды билігін күшін көрсетті.Барокко сәулет өнерінің туған отаны Рим болды.Бұл жаңа өнер ағымы шіркеу құрылысында кеңінен қолданылды.Соның бір айғағы Римдегі Санта-Сусана шіркеу ғимараты.Ғимарат екі фасадтан тұрады.16-17 ғасыр бүкіл италъян өнері өзінің барлық болмысы мен үйлесімділігін әсемдікті қанағатшыл өрілген ғой онда сезім ақыл мен логика жеңіп ең ұқсас шабытпен өзін сабасына түсірді.Осы орайда кемел алған адам идеалынан өзінің ең асқақ мұраттарына сүйеніп тапқан бүкіл дүние жүзілік тарихта ең ұлылардың бірінен саналатын суретші бар. Ол суретші Рафаэлъ.Портреттік живописътің аса үздік шығарма қатарына туған Кастилъоненің атақты портреті жатады.
Сіз берген сюжеттерге мен суреттер салдым деп жазады оның ұстазы Кастилъонеге Егер көрермендер бәрі жарамсақтар болмаса ол суреттерім олардың бәріне ұнады бірақ менің өзімді қанағаттандырмайды.Себебі олар сізді қанағаттанудан ұқорқады. Рафаэлъ Санти жоғары құрметке ие
Рим папасы оны бұрын живописъші жетіп көрмеген биік тұғырға көтермек еді, тек мезгілсіз келген ажал ғана Рафаэлъдің кардинал болуына кедергі жасады.Бұл тіпті теория саласында ең үздік живописъші сол болуы мүмкін, сонымен қатар ақыл-парасатты деген адамдардың өздеріне іске асырылуы мүмкін емес болып көрінетін өте күрделі дүниені ойлап табу жүзеге асыратын аса дарынды архитектор.Ол рим қаласының бұрынғы тұлғасын қайтадан қалрпына келтіруге қабат-қабат қирандыны аршып,басылып қалған іргетасқа жете құрылыстың бәрін ертедегі авторлврдың сипаттамасы сай қалпына келуге ол папа лев пен барлық римдіктер .
Бірінші картинасының композициясында соның алдындағы ғасырдан қалған белгілер әлі де көп, мұндағы алыстан келген орта ғасырлық леп еседі.Архангелъдің қимылынан әлі де болса толық еркіндік сезілмейді.
Өнері жастық кезінде әрдайым ақылды аттап, шамадан тыс кетпеушілікке бағындырылады.Жанына батқандықтан ыңсырған құбыжықтың мойнына қатты тірелген архангелдің сол аяғымен төмен қараған көз қатты фигураның соншалықты серпінді қимылын тоқтата оянды.
- Италия бароккосы. Барокколық ағым негізін салушы Караччилер семъясы болды.Италияның барокко заманында ең әигілі сұңғат шебері Караваджо болды,толық аты Микеланджело да Караваджо. Суретші көбінесе жарық пен көлеңкені тылсым табиғатын зерттей келе оны өз еңбектерінде шеберлікпен пайдаланды.Оның белгілі жұмысының бірі «Корзинкамен жеміс-жидек ұстаған бала» Мұнда суретші қарапайым қызметші баланы бейнелеген.Туындыда жеміс-жидек өмірдегідей бейнеленген
Барокко заманында мүсін өнері дамып, сәулет өнерінің бөлінбес бір бөлігі болып қалыптасты.Әр түрлі мүсін бейнелері сарай бөлме ішін әсемдеуге үйдің фасадтарын көркемдеуге қолданылды.Живописътің ең алғашқы барокколық бағыты осы Италияда пайда болды.Италияның атақты сарайлары мен шіркеулері барокко стилъіндегі сұңғаттармен безендірілді.. Cіз әлем картасына қарасаңыз , Франция мен Голландия аралығында бір шеті сонау Солтүстік теңізімен шектескен шағын ғана ел жатыр,
Бұл-Фландрия: Халқы сондай қонақжай, әрі сауықшыл келетін бұл жер несімен әйгілі десең , ең алдымен Рубенс есімін мақтанышпен атайды . Сол бір шағын елдің шалқар байлығындай көрінетін әйгілі суретші 1577 жылы июль айында дүниеге келіп , күллі
Жастық шағын Антверпен қаласында өткізіпті. Латынша сауатын ашқан ол антикалық жазушылардың шығармаларының тұп нұсқасын оқуға мүмкіндік алады , көне мәдени мұралармен жете танысады .Ғылым, білім, өнер туындыларын зерек көңілге тоқи өскен .
Питер белгілі суретшілер, пейзаж шеберлері Тобиас Верхахт,
Адам ван Ноорт , Отто Вениус шеберханаларында ол төрт жыл тәлім алып, өзі мұрат еткен өнердің тылсым сырларына үңіледі.
«Көрсем , танысам, үйренсем «—бұл Рубенстің арманы еді. Оның сәті
1600 жылдары түседі. Ол Рим , Флоренция, Генуя , Мантуя сияқты қалаларды аралауға аттанады. Осы сапарында Қайта өрлеу дәуірінің
ғажайып мұраларымен, бұрын тек атын естіген Леонардо да Винчи,
Рафаэль, Микеланджело, Джорджоне, Тициан, Каррачи, Караваджо
Шығармаларымен танысады. Осылай үш жыл бойына көптеген елдерді аралап , өмір тәжирбесін байытқан П.Рубенс 1609 жылы Фландрияға қайтып оралды. Іске құлшына кіріскен Питер енді барлық творчестволық уақытын сурет өнеріне арнады.