Ванадий, ниобий, тантал, дубний (105)
Сыртқы электрон қабаттары
V3d3 4S2Nв 4d45s1 Ta 5d36s2 қосылыстарында көрсететін т.д. +1-ден +5 ке дейін.
V жер қыртысында 0,015 %. Бірақ тарқалған (рассеянный) элемент. V – ға бай минерал жоқ. Титан, темір рудаларына жолдас күйде ұшырайды.
V – күміс күлгін металл d═5,96г/см3 tб═19200С
Химиялық қасиеттері.
Қарапайым жағдайда пассив
Қыздырғанда 4V+5O2═2V2O5
2V+5F2═2VF5
Бөлме t-да НҒ және патша арағында ериді.
Қыздырғанда
2V+10HNO3═V2O5 +10NO2 +5 H2O
Ең көп тарқалған, қосылыстарында +4 +5 т.д.
V2O5 – қызыл, улы қышқылдық оксид, бірақ әлсіз негіздік қасиетте көрсетеді.
V2O5 +2КОН ═2КVO3+ H2O
V2O5 +4KOH ═K4V2O7+2 H2O
V2O5 +6KOH ═ 2K3VO4 +3 H2O
Тотықтырушы қасиеті
V2O5 +6НCl (концентрленген) ═ 2 (VO) Cl2 +Cl2 +3 H2O
хлорид
ванадила
VO2 – амфотер
VO2 + H2SO4═(VO) SO4 + H2O
VO2 +2NaOH ═ Na2 V4 O9 + H2O
Ванидийді алу
V2 O5 +10Al ═ 6V+5Al2O3
Ваннадий балқытпаларға қосылады. Осы қосылған болат өте берік және серпімді болады. (Al + 2 –3% V) өте қатты балқытпа саналады. (Ni + V) химиялық төзімді.
V2 O5 арнайы шишаларды дайындауда
SO2SO3 каталитикалық тотықтыруда және күкірт
V2O5
қышқылын алуда қолданылады.