Кадмий және сынап. 5х10-5 % және 7х10-6 % мырышпен бірге ұшырайтын маңызды минералдары СdS CdCO3. Сынап жеке және киноварь НqS күйінде ұшырайды.
Екеуі де күміс түсті ақ металл. Сынап сұйық tб=-38,90С tбсd=3210C
Сынап көп металлдарды ерітіп (Zn, Sn,Na,Cu, Au) сұйық және қатты амальгамалар пайда етеді.
Сd – актив Нq- актив емес металл
1). Қыздырғанда металл еместермен әрекеттеседі.
2 Нq + O2=2 НqOCd + O2=CdCl2
2). Сd + H2SO4 =CdSO4 + H2
сұйық
Сd +2 H2SO4 = CdSO4+ SO2+2H2O
концентрленген
Ең маңызды қосылыстары
СdO Cd (OH)2 амфотер қосылыстар бірақ негіздік қасиеттері күштірек
Сd (OH)2 + 6NH3=[Cd (NH3)6] (OH)2
2Нq + O2=2HqO
2HqO4000C 2Hq + O2
Сынаптың гидроксидтері жоқ
Hq (NO3) +2NaOH =HqO +2NaNO3 H2O
HqCl2 – сулема суда еритін ақ кристалл зат әлсіз электролит
Сынап +1 т.д. көрсететін қосылыстар да түзеді. Оларда сынап катионы 2 атомнан тұрады. Нq22+. Ерітінділерде де осы катиондар болады. Металлды сұйық және концентрленген азот қышқылында еріткенде :
6Нq + 8HNO3 (сұйық) =3Нq2 (NO3)2 +2NO +4 H2O
HqCl2 +Hq=Hq2Cl2 каломель
Алынуы
СdO + H2 SO4=CdSO4 + H2O
CdSO4+Zn=ZnSO4 +Cd
HqS + O2=Hq + SO2
Кадмий және Нq қосылыстары улы.
Қолданылуы : балқытпа алуда Сd металдарда қорғаушы қаптау ретінде де қолданылады.
Сынап электрод есебінде. Люменисцент лампасы сынап буларымен толтырылады. Амальгамалары металлургияда кейбір металлдарды ажратып алу үшін қолданылады. (мысалы алтын). НqО бояу алуда қолданылады. Оның бояуы су кеме түптерін бояуда қолданылады. Балдырлар жабыспайды НqCl2 ауыл шаруашылығында ядохимикат есебінде қолданылады.