Мырыш және оның қосылыстарының химиясы

ІІ қосымша топшада орналасқан. Сыртқы электрон қабықтары (n-1) S2, p6, d10, nS2.

Химиялық байланыстар пайда етуде жалғыз сыртқы қабат электрондары қатнасқаны үшін ZnCd және Нq +2 т.д. көрсетеді (сынап +1 – ді де)

Мырыш. Жер қыртысында мырыштың массалық үлесі 5х10-3%. Қосылыстар құрамында ғана кездеседі. ZnS, ZnCO3. Күміс түсті ақ металл tб=419,50С. Электр тогін, жылулықты жақсы өткізеді. Ауада оксид немесе, карбонат пленкасын пайда етіп металлдық жалтырауқтықты жоғалтады.

Химиялық қасиеттері. Актив металл

Қыздырғанда металл еместермен реакцияға түседі.

2Zn + O2 =2ZnO

Сұйық және концентрленген қышқылдарда және сілтілерде (амфотер) ериді

Zn+ 2HCl =Cl2 + H2

4Zn + 10HNO3 (сұйық) =4Zn (NO3)2 +NH4 NO3+H2O

Zn+2 NaOH +2H2O =Na2 [Zn (OH)4] +H2

Қосылыстарында +2 т.д көрсетеді.

ZnO –ақ, суда ерімейді. ZnO және Zn (OH)2 амфотер қосылыстар.

ZnO +2НСl =ZnCl2 + H2O

ZnO +2 KOH + H2OK2 [Zn (OH)4]

Zn (OH)2 +4NH4OH[Zn (NH3)4] (OH)2 + H2O

Zn (OH)2 +6NH3[Zn (NH3)6] (OH)2

Алынуы

2ZnS +3O2 =2ZnO +2SO2

ZnCO3= ZnO +CO2

ZnO + C =Zn + CO

Таза мырыш металлын алу үшін мырышты күкірт қышқылында ерітіп электролиздеп алады.

Қолданылуы. Балқытпалар алуда : латунь (мыспен балқытпа), неизильбер (мыс және никельмен балқытпа). Машиналар жасауда, электрод алуда металдарды коррозиядан қорғау үшін оларды қаптауда ZnO бояу өндірісінде, және жарым өткізгіштер алуда

ZnCl2 флюс компоненті сипатында металдарды дәнекерлеуде. Ағаштарды шәруден сақтайды, Ол сіңірілсе ZnSO4 электролиздерде электролит есебінде, микротыңайтқыш сипатында.