Күміс және алтын. Жер қыртысында 1х10-5 және 5х10-7%. Күміс таза күйінде және минерал аргентит Аq2S күйінде ұшырайды. Алтын негізінен таза күйінде ұшырайды.
Күміс және алтын жұмсақ, пластикалық металлдар. Күміс ақ, алтын сары tAqб=9620С, tAuб=10640С, dAq=10,5г/см3, dAu=19,3г/см3
Күміс ең жақсы электр тогін өткізетін металл күміс және алтын химиялық тұрғыдан өте активтігі аз сол себептен қымбат баға металлдар қатарына жатады.
Аq +2HNO3 (концентрленген) =АqNO3 + NO2 +H2O
Алтын жалғыз патша арағында ғана ериді.
Аu+3HNO3 +3HCl =AuCl3 + 3NO2 +3 H2O
AqNO3 – суда жақсы ериді. Сілті әсер етілсе АqOH жоқ болғандығы себепті. Аq2O тұнбаға түседі.
2АqNO3 +2NaOH =Aq2O+2NaNO3 + H2O
АqNO3 + HCl =AqCl +HNO3
АqNO3+HBr =AqBr+HNO3
АqNO3 + HУr = AqУ =НNO3
Au2 O3 Au (OH)3 амфотер қосылыстар
Аu (OH)3 + KOH =K [Au (OH)4]
Аu (OH)3 + 4HCl =H [Au Cl4] + 3H2O
Бос жыныстардан алтын күмісті механикалық жолмен ажратады. Кедей тапшы рудалардан еркін алтын, күмісті химиялық жолмен ажратады.
Руда + NaCNO2
KCNауа
Аq +8NaCN + O2 +2 H2O =4Na [Aq (CN)2] +4NaOH
Aq2S +4 NaCN=2Na [Aq (CN)2] + Na2S
2Na [Aq (CN)2] +SnNa2 [Sn (CN)4] +2Aq
Na [Au (CN)2] +SnNa2 [Sn (CN)4] +2 Au
теле
Аu және Аq радиотехникалық бұйымдар контактарында, фотографияда (күміс) АqNO3 және АuCl3 күмістеуге, алтындауда қолданылады (бұйымдарды).