Әлемдік мұхиттар
Дүние жүзілік мұхит ағыстары. Мұхит ағыстары желдің бетіне ықпал етуінен, ауырлық күшінің әрекетінен және толысу түзетін күштердің әрекетінен пайда болады. Туу себептеріне қарамастан ағыс...
Жер гидросферасының көлемі мен құрылымы жайлы жалпылама мәліметтер
Жер бетінде су көп. Ол 510 мил. км²-дің 361 мил. км²,яғынй бүкіл ауданның 71%-ін алып жатыр. Құрлықтың үлесіне 149 мил. км²(29%) ғана алып жатыр.
Жерде...
Ауа райы және климат
«Ауа райы» мен «климат» ұғымдарын бөле-жара қарауға болмайды, өйткені бұлардың екеуі де атмосфераның күйіне жатады.
Ауа райы дегеніміз осы сәттегі немесе қысқа уақыт аралығындағы, мысалы,...
Атмосфераның жалпылама айналымы
Атмосфера сипаты барлық жерде бірдей емес үздіксіз қозғалыста болып тұрады. Атмосфераның үш төменгі қабаты тропосфера, стратосфера және мезосфера – ауаның жалпы циркуляциясымен біріккен ауа...
Ауа массалары және атмосфералық шептер
Тропосфера ауасы барлық жерде бірдей емес, өйткені жер беті бойынша Күн жылуының таралуы біркелкі емес және беттің өзі де өте әркелкі болып келеді. Ауаның...
Атмосфералық қысым және жел
Жердің бетіндегі басым желдің зоналылығы қысымның зоналық бөлінуіне байланысты. Поляр ендіктеріндегі жоғарғы қысым облысынан және субтропиктерде ауа төменгі қысымды белдеулерге яғни экваторға және қоңыржай...
Атмосферадағы су
Жер атмосферасында 14000 км3 –дей су буы бар. Су атмосфераға негізінен Жер бетінен буланудың нәтижесінде барады. Ылғал атмосферада конденсацияланады,ауа ағындары мен тасымалданады және қайтадан...
Күн радиациясы және жылу режимі
Жер күн сәулелері тасқыны астында айналып тұрады. Оған күннің, шығарған бүкіл сәулесінің, екі миллиардтан бір бөлігі ғана келгенімен, мұның өзі жылына 1,36-1024 кал. құрайды.
Жыл...
Жер атмосферасы жайлы жалпы мәліметтер
Атмосфера – жердің ауа қабығы, жер қабықтарының ішіндегі ең сыртқысы. Ол біздің планетамыздың басқа қабықтарымен үздіксіз өзара әрекеттесіп тұрады және оған үнемі Космостың әсері,...
Жер планетасы-физикалық географияның зерттеу нысаны
Планеталар.Күн системасының тоғыз үлкен планеталары мына тәртіппен орналасқан: Меркурий,Шолпан, Ай мен Жер, Марс, Юпитер, Сатурн,Уран, Нептун, Плутон. Планеталар орбита аралығы Күннен алыстаған сайын ұлғая...
Антарктиданың табиғаты
Зерттеушілердің қатал климат жағдайындағы теңдессіз еңбектері нәтижесінде Антарктиданың ғылымға белгісіз көптеген құпиялары ашылды. Антарктида материгін қалың мұз жамылғысымен қосып, Мұзды Антарктида деп атайды. Жаппай...
Антарктида. Материк табиғатындағы ерекшеліктер. Географиялық орны. Ашылу және зерттелу тарихы
Жер көлемі және шельфтер – 13975 км2.
Аралдар ауданы – 90000 км2.
Мұздықтық шельф ауданы – 930000 км2.
Ең солтүстік нүктесі –Антарктика түбегі (63° 14° о.е., 57°...
Тынық мұхит және Мұхит аралдары
Тынық мұхит - дүние жүзіндегі ең үлкен және ежелгі мұхит. Тынық мұхит тек үлкендігімен ғана емес, мұхит табанындағы жер қыртысының өте күрделі болуымен,...
Аустралияның табиғат зоналары. Аустралия Одағы
Аустралияның табиғат зоналары орналасуы жағынан оңтүстік жарты шардың басқа материктерімен ұқсас болып келеді. Бірақ зоналар алып жатқан ауданы мен тіршілік дүниесінің құрамы жөнінен үлкен...