Мұхит ағыстары. Мұхиттар мен теңіздердің адам өміріндегі маңызы. Мұхит пен теңізді зерттеу және қорғау
Мұхит суының үздіксіз сапырлысып жататыны сендерге белгілі. Мұхиттардың кейбір жерлерінде айналасын қоршаган судан айрықша ерекшеленіп көрінетін зор ағыстар өтеді. Мұндай ағыстардың ені жүздеген, ұзындығы...
Мұхит суының температурасы мен тұздылығы. Мұхит суының қозғалысы
Мұхит суының температурасы. Су – жер бетіндегі жылу сыйымдылығы үлкен дене. Сондықтан да мұхитты «жылу қорының жинаушысы» деп аталады. Мұхит суы өте баяу жылынады...
Ауа райының элементтері мен құбылыстары
Атмосфераның жер бетіне таяу қабаты тропосфераның белгілі бір жердегі белгелі бір қысқа мерзімдік (тәулік, апта, ай) жай күйін ауа райы дейді.Атмосфера қысымы, температура, ылғалдылық...
Желдің элементтері мен құбылыстары
Жер бетіндегі ауа үздіксіз қозғалыста болады. Жылыған ауа жоғары көтеріліп, оның орнына салқын ауа темен түседі. Ауа бір жерден екінші жерге ауысып, салқын немесе...
Атмосфералық жауын-шашын
Бұлттан жер бетіне түсетін сұйық немесе қатты күйдегі ылғалды атмосфералық жауын-шашын немесе тек қана жауын - шашын дейді.
Жауын-шашынның түрлері: жаңбыр, қар, бұршақ, шық, қырау...
Тұман және бұлт
Жер бетінен көтерілген су буы салқындағанда онын құрамындағы су буының қайтадан сұйық күйге ауысатынын (конденсацияланатынын) байқадыңдар. Ауаның жер бетіне жақын қабатындағы су булары су...
Ауадағы су буы
Құйып өткен жаңбырдан кейін көшеге қақ тұрып қалғанын талай байқадыңдар. Үйлердің шатыры, ағаштың жапырағы мен діңі, көкорай шалғын – бәр суға малшынған. Бұлт сейіліп,...
Ауаның температурасы
Жербетіндегі жылудың негізгі көзі – Күн.Бірақ күн сәулелері ауадан кідіріссіз өтіп кетеді де,оны тікелей қыздырмайды.Күн сәулелері алдымен жер бетін қыздырады,содан кейін барып жылу ауаға...
Атмосфералық қысым
Көптеген тәжірибелердің нәтижесінде ауаның салмағы бар екендігі анықталған. Оған оңай көз жеткізуге болады.
Бүкіл ауа қабаты жер бетінің әр шаршы сантиметіріне 1 кг 33 г...
Атмосфераның құрамы және құрылысы
Жер шарын жан-жағынан а т м о с ф е р а деп аталатын ауа қабығы қоршап жатыр.
Ол - Жердің ең сыртқы қабығы.
Ауа дегеніміз...
Жер бетін шаруашылыққа пайдалану және қорғау
«Байлықтың атасы - еңбек, анасы - жер», - дейді қазақ халқы. Өсімдік, жан-жануар, адам - бәрі де жер бетінде өмір сүреді. Байлық атаулының бәрі...
Мұхит түбіндегі таулар мен жазықтар
Теңіз кемелері саяхатқа шыққалы бері адам мұхит түбі туралы білімнің қажеттілігін түсінді. Сондықтаи мұхит тереңдігін өлшеу көптен бері жүргізіліп келеді.
Бұрын ол ұшына салмақты зат...
Жазықтар. Жазықтардың пайда болуы және өзгеруі
Құрлықтың көп бөлігін жазықтар алып жатыр.
Жер бетінің аз тілімденген, тегіс немесе белесті болып келген кең алқабын ж а з ы қ деп атайды. Жазықтың...
Таулардың пайда болуы. Қатпарлы және қатпарлы-жақпарлы таулар. Таулардың өзгеруі
Кейде өзеннің тік жағасынан тау жыныстары қабаттарының горизонталь жатқанын, ал таулы жерде олардың иіліп кететінін керуге болады. Ондай иілістер тау жасалу қозғалысы кезінде жер...