Нуклеин қышқылдарының алмасуы

Асқазанда /ұлтабарда/ пепсин және тұз қышқылының әсерімен нуклеопротеидтердің көпшілігі нуклеин қышқылдарына және қарапайым белоктарға ыдырайды.

Нуклеин қышқылдарының ыдыралған өнімдері ащы ішіекте мононуклеотидтер, нуклеозидтер, пентозалар, пурин және пиримидин негіздері, фосфор қышқылы / оның эфирлері және тұздары/ түрінде сіңіріледі.

Тканьдер клеткасында нуклеин қышқылдары нуклеаза ферментінің әсерімен ыдырайды. Нуклеаза нуклеин қышқылдарының молекуласындағы байланыстарды біртіндеп бір ізділікпен үзеді :

Адениндезаминаза және гуаниндезаминаза ферменттері аденинді гипоксантин мен аммиакқа сумен әрекеттесу /гидролиз/ арқылы ыдыратады.

Гипоксантин және ксантин ксантиноксидаза ферментінің ықпалымен несеп қышқылына тотығады.

Пиримидин негіздерінің жануарлар тканьдеріндегі және кейбір микробтардағы ыдырауы урацилдың айналуы мысалында анықталған. Нуклеин қышқылдарының биологиялық түзілуі негізгі 3 сатыдан тұрады :

а/ Пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтердің түзілуі;

ә/ Нуклеотидтердің фосфорлануынан трифосфаттардың пайда болуы;

б/ Трифосфаттардың, ДНК –матрицасы болған жағдайда, нуклеин қышқылдарының молекуласына полимеризациялануы.

Пиримидиндік нуклеотидтерді құрайтын ең негізгі бастапқы затқа 5- монфосфат жатады. Ол урацилден, пентозадан және фосфаттан түзіледі. Нуклеин қышқылдарының / полинуклеотидтердің/ түзілуі пентозофосфор эфирлік байланыстары арқылы көптеген мононуклеотид қалдықтарының бір – бірімен қосылуынан болады.

«ДНК – «түртпе» мононуклеотидтерді орналастыру үшін «штамп» немесе «матрица» қызметін атқарады, ал одан жаңа ДНК –нің тізбегі түзіледі деп есептейді.