Жыландар отряды

Орта Азия жыландарының ішінде ең кіші жылан соқыр жылан есептелінеді. Ол сырт көрінісімен жаңбыр құртына ұқсайды. Басы кішкене болып, басында жішке қалқанша болып құйрығында кішкене найзасы бар. Оның құйрығынан басқа жыландардан оңай ажыратуға болады. Оның денесі мен құйрығыныңы ұзындығы тең келеді. Денесі балық қабыршағы сияқты теңгешелермен ақоршалған. Көздері басындағы қалқан астында жайғасқан. Ең күлкені 36 см – ге жетеді. Бізде ол жылан Каспий бойы Түркістан маңындаға аудандарда кездеседі. Ол тас арасында жердің қыртыс жарықтарында жасырынып жасайды. Ол жұмсақ топраққа құйцрығы арқылы қазып кіріп алады. Ол жатқанда жаңбыр құртына ұқсас, ал жауы болғанда жылан тәрізді басын көтеріп әрекет жасайды. Адам үшін зиянсыз ол шаға алмайды.

Құм бума жылан : Ол орта Азияда барлық жыландар нұсқасы есептелінеді. Оның басы жеңішке болып денесінен ажырамайды. Құйрығы келте, аузы кееңейеді басқа жыландарда солай болады. Орта Азия бума жыландары бәрі бір – біріне ұқсас келеді. Оларды ажырату қиын. Құм жыландарының бойы 61 см, құйрығы 6 – 10 см болады. Құм жыланы жер бетінде ғана құм немесе топырақ астында да еркін жүре алады ол құмға көміліп жатады. Тек басы шығып көзі басының үстінгі жағына жайласқанымен ол айналаны жақсы көреді. Олар Апрель, Май айларында қыс ұйқысынан ойанады. Олжасы жақындағанына аңдып жатады. Кейін өте жылдам атылып олжасын тістеп оны бірнеше шеңбермен қысып тастайды. Ол түлі кемірушілермен яғни кесіртке, таспақалармен қоректенеді. Олар балаларын тірі туады. Олардың балалары жұмыртқа ішінде толық жетілгеннен кейін ол жұмыртқалайды. Ол тез жұмыртқаларын сырқа шығарады .Олардың бойы 12,5 – 13,5 см болады. Бір жылан 10 – ға дейін жұмыртқалайды, бұл жылан адамға зиянсыз. Оның улы бездері жоқ. Ол түрлі кемірушілерді жойып пайдасы тиеді бірақта кесірткені құртумен зияны да тиеді . Орта Азияда ең көп тараған Шығыс бума жыланы. Оның ерекшелігі көзі екі жағында болады. Оның бойы 1 м-ге дейін барады. Ол жоғарысда айтылған жыланадарға ұқсас тіршілік етеді.