Қазақстан Республикасы –дүниежүзілік қоғамдастықтың мүшесі

Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі Қазақстан хылқының еркін білдіре отырып, Адам қүқыларының жалпыға бірдей декларациясында, халықаралық қүқықтың жалпы жүрт таныған өзге де нормаларында баянды етілген жеке адамның қүқүлары мен бостандықтарының үстемдігін мойындай отырып, казақ үлтының озін-өзі билеу қүқын растай отырып, азаматтық қоғам және қүқылық мемлекет қүруға бел байлағандығын басшылыққа ала отырып, бейбітшіліксүйгіш сыртқы саясат жүргізе отырып, ядролық қаруды таратпау принципі мен қарусыздану процесіне адалдығын мәлімдей отырып, Қазақстан Республикасыньщ мемлекеттік тәуелсіздігін салтанатты түрде жариялайды.

11-бап.Жер және оның қойнауы, су, әуе кеңістігі, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, басқа да табиғи ресурстар, экономикалық және ғылыми-техникалық потенциал Қазақстан Республикасы мемлекеттік тәуелсіздігінің негізін , құрай отырып, тек қана соның меншігінде болады.

Қазақстан Республикасының тәуелсіз мемлекет мөртебесіне сай келетін жөне меншіктің алуан түрлілігіне, барлық формалардың тендігіне негізделетін дербес экономикалық жүйесі бар.

Қазақстан Республикасы басқа мемлекеттердің, олардың республика зандарына сәйкес территориясында шаруашьшық және өзге де қызметті жүзеге асыратын азаматтары мен үйымдарының мүліктік қүқыларын қорғауды қамтамасыз етеді.

12-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік үлттық банкісі бар, ол өзінің қаржы-кредит, ақша жүйелерін жасауға хақылы, республикасының салық және кеден жүйесін үйымдастырады.

Қазақстан Республикасы өзінің алтын қорын, алмас және валюта корларын қалыптастырады.

Қазақстан Республикасы — дүниежүзілік қоғамдастықтьщ мүшесі

13-бап. Қазақстан Республикасы халықаралық қүқтың субъектісі болып табылады, дипломатиялық және консулдық өкілдіктер алмасады, халықаралық үйымдарға, үжымдық қауіпсіздік жүйесіне кіруіне және олардың қызметіне қатысуына болады.

14-бап. Қазақстан Республикасы сыртқы экономикалық қызмет мәселелерін дербес шешеді.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігін қорғау

15-бап. Қазақстан Республикасы өзінің тәуелсіздігін қорғау жөне үлггық мемлекеттігін нығайту жөніңце шаралар қолда-нады.

Республиканың ажырағысыз қүқы болып табылатын мәселелерді шешуге араласудың қандайы болса да оның мемлекеттік тәуелсіздігіне қол сүғушылық деп бағаланады.

16-бап. Қазақстан Республикасы өз төуелсіздігі мен территориялық түтастығын қорғау мақсатында өзінің Қарулы Күштерін қүруға хақылы. Республика өз азаматтарының өскери қызмет атқару төртібі мен шарттарын дербес белгілейді, өз территориясында өскерлер қару-жарақ пен техника орналастыру мәселелерін шешеді.

17-бап. Қазақстан Республикасының өз мемлекеттік символдары — елтаңбасы, жалауы, әнүраны бар.

Қазақстан Республикасының астанасы — Алматы қаласы.

18-бап. Осы заң Қазақ ССР Мемлекетгік егемендігі туралы Декларациямен бірге республиканың жаңа Конституциясын өзірлеуге негіз болды.

Қазақстан Республикасының Конституциясы мен өзге де заң актілерінің нормалары аталған Заңға қайшы келмейтін болса ғана қолданылады.

Елдің жаңа мемлекеттілігін қүру Қазастан тәуелсіздігі мен егемендігінің жаңа нышандарын әзірлеп, қабылдауды да талап етті. Осынау жаңа мемлекеттік нышандарға ие болу тарихи факті Мемлекет басшысы «Қазақстан Республи-касыныңМемлекеттікжалауытуралы», «Қазақстан Респуб-ликасының Мемлекеттік Елтаңбасы туралы», «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Гимнінің музыкалық редак-циясы туралы» Қазақстан Республикасының заңцарына қол койған 1992 жылғы 4 маусымда жүзеге асты.

1992 жылғы 6 маусымда Республика Президентінің Резиденциясы үстіне көгілдір жалау — егемен Қазақстанның жаңа рәмізі кекке желбіреді.

Өткен онжылдықта Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның егемен мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы» (1992 жыл) атты хрестоматиялық кітабында көрсетілген президенттік басқару нысанына тән мемлекет қүрылысы, заң шығару және сот билігін реформалау, экономика мен әлеуметтік саланы түбегейлі реформалау үшін нормативтік база жасау жөніндегі стратегиялық міндеттерді іске асыру мақсатты түрде әрі жоспарлы жүзеге асырылады.

Қазақ халқының мемлекеттік төуелсіздік алуы туралы айта келсе Н.Ә.Назарбаевтың әділ жазып корсеткеніндей, „ «Жер шарының басқа бөліктеріндегідей емес, КСРО-ның ыдырауы, тарихи негізі жоқ атымен жаңа мемлекеттердің пайда болуына емес, тарихи тамыры теренде жатқан, кейін күшпен жойыла жаздаған мемлекеттіліктердің қайтадан қалпына келтірілуіне үласады. Біз тек КСРО-ның ыдырауының ғана емес, мемлекеттіліктердің жаңадан жавдаңдырылуы және заңцандырьшуыньщ жан-жақты күрделі процестеріне үласты деп айтқан болар едік»1.

Сонымен 1991 жылғы 16 желтоқсанда Егемендік туралы заң қабылданған еді. Біздің көз алдымызға мемлекет болып, шаңырақ котеруімізге және болашақ Ата Заңымыздьщ қабылдануына берік негіз қалаған, өлеуметтік-экономикалық және қоғамдық саяси дамуымыздың келешегіне айқын жол ашқан осы мемлекеттік төуелсіздік заңы екені анық.

Сол кездің өзінде Заң Қазақстан аумағының түтастығы және қол сүғылмайтындығы, билік бөлінісі, меншік түрле-рінің алуан салалығы мен теңцігі және оны қорғаудың кепіддігі, барлық үлптар мен үлыстардың қүқылық жағынантендігін және қоғамдық өмірдің барлық салаларында олардың тең мүмкіндіктері сияқты маңызды принциптерін жариялады.

Сонымен мемлекепік төуелсіздік туралы заң Қазақстанның мемлекет ретінде өз алдына отау тіккен, республикамыздың мәртебесін асқақтатқан, бүкіл әлем алдында Қазақстан деген ел бар екенін паш еткен туған тарихымыздағы 200 жылдан кейінгі түңғыш қүжат. Мүвда егемендіктің басты ерекшелік-тері болып табылатын белгілер — өз жер аумағымыз бен, азаматтығымыз, дербестігіміз бен ел ішіндегі мемлекеттік биліктің өз қолымызда екені, Конституция мен Заңдардың үстемділігі, өз бюджетіміз бен қаржы-несие жүйесі, пәрмеңді қүрылымдарымыз, халықаралық қатынастардағы еріктігіміз көрініс тауып, баршамыз үшін ең қымбаттысы — мемлекетгік егемендігіміздің классикалық нысандары — Елтаі^Шмыз, Туымыз, Әнүранымыз бекітілді.

1993 жылы қабылданған Конституцияға да осы Заң негіз етіп алынды. Бүл Заң қазақ үлтының тарихында еліміздің үлан-ғайыр жерінде 200 жылдан соң қайта қалыптасқан шынайы мемлекеттігіміздің бастауына айналды.