КСРО-ның ыдырауы. Беловеж келісімі

КСРО басшылары 80-ші жылдардағы сыртқы саясаттағы және ішкі экономикалық дағдарыстарды әлі де айқын жеткілікті бағалай алмады.Л. Брежнев командиясының орнына келген ел басшылары М.Горбачв С. Лигачев, Н.Рыжнов-бұрынғыша ел проблемасыни ескі-әміршіл әдістермен шешуге болады деген сеніммен орылмады. Республикада бостандық пен тәуелсіздік беру туралы талаптар жергілікті жерлерде және Мооскваның өзінде естіліп келгенмен бұл бұрынғы жылдардағы сияқты жершілдік немесе ұлтшылдық, қарсыластардың әшеиін ойыны ретінде қабылдады. КСРО-ны жайлаған дағдарыстың терендігін түсінген зиялылардың азғантай тобы болды, олардың ішінен А.Д.Сохаровты, ж. т.б. айтуға болады.

Орасан зор ядролық арсенолы бар КСРО, үлкен армиясы бар болғанмен дәрменсіз еді. Төмен тұрмыс, экономикалық тоқырау ел наразылығын күшейте түсті.

1991 ж 1-июнді Прагада Варшавам шарты өз күшін жойды. Европаның шығысында үлкен саяси өзгерістер КСРО-ға да әсер тигізді.

1991 ж 19 тамыз оқиғасы М. Торбанов басқарған басшылыққа қарсы шықты. КПСС-ның беделі төмендеді.

Саяси партиялар құрыла бастады.Диалектиканың заның естен шығармауымыз керек. 1991 ж желтоқсан айы 1-2 РССР, Украйна , Беларусь басшылары Белапрус остинасы Минскіге жақын Беловеж орманында бас қосып 1922 ж 30 декабрдегі КСРО-ны құру туралы келісімді күшін жойды деп мәлімдеді. Олар тәуелсіз мем-р достастығын құруға қол қойды. Бұл кездесуге Қазақстан , Закавказье, Орта Азия республикалары президенттері шақырылмады. Халық арасында славян мемлекеттері өз пактісін құрып жатыр деген сөз тарай бастады. 1991 ж 13 желтоқсанда Орта Азия Рес-ры мен Қазақстан басшылары Ашкабадта бас қосты. 20 желтоқсанда Алматыдва 10 мем-т ел басшылары бас қосты. М. С. Тарбаев бұған шақырылған жоқ.. Сағат 17-де ТМД дүниеге келді.

Кейбір КСРОқұрамындағы елдер ТМД-ға кіруге бас тартты.(Молдава, Балтық, Грузия) басшылары кірді. Т М Д құру оңай болған жоқ. КСРО-ның мүлкін бөлісу, сомдық аймақ құру КСРО-ның ортақ керуен жолдарын бөлу қиындық әкелді.

Ресей саяси күштер арасында тұрақсыздықтар байқалды. 1992 ж Ресей мен Украина арасында Қара теңіз флоты үшін талас басталды. Ресей мен Қазақстан арасында Байқоңыр ғарыш аймағы проблема туғызды. Ресейде саяси дағдарыс терендей түсті ол президент Б. Н. Ельцин мен вице-президент генерал А. Рускай арасындағы алауыздық 1993 ж 3-4 қазандағы қан төгіске әкеліп соқты. Ресей през-і Б.Н.Ельцин мен Ресей жоғары кеші депутаттары арасындағы алауыэдық Ельциннің парламенті теретуммен жарлық берді. Жоғарғы кеңесі тараған Хосбритов бастаған деп-р Б. Н. Ельцинді жұмысынан босатып А. Туркаиды президент етіп тағайындады. Осындай алғыс карбалите конгрес ішкі істер минист т.б. министрлер тағайындалды. Мәскеуде жағдай асқына түсті. Қазанның 3-і күні парламент отырған Ақ үйді жақтаушылар Мәскеу қаласы әкімшілігі мен Остонино ғимаратына шабуыл жасады. Б. Н. Ельцинді жақтаушылар Ақ үйге шабуыл жасады. Бүліншілік басылды.

Чериомирдин, ресормилер жасала басталды. Көптеген мем-р кәсіпорындар жекешенді. Елде саяси партиялық дүниеге келді.

Ресейдегі саяси демократиялық жанару көп автономиялардың дербестігіне алып не ұмтылуына алып келді. 1994 ж орыс-шешен жанжалы басталды. Жохар Дудаев Шешеністан президенті болып сайланған соң елді Игкерен республикасы деп жариялап оны Ресей федератциясы құрамынын шығарды. Бұл соғыс орыс күшейтіп шешен жері аяусыз бомбылады. Ж.Дузаев қаза болды. Ел през-і немесе Асми Мосходов сайланды. 1999 ж тамызда шешен әскерлері Дағыстандағы Кере-мехи, гебон мохи ауылдарын басып алды. Бұл екінші орыс-шешен соғысына желеу болды. Парсы шығысы дерепспция Ресей Иракты қолдады. Балкан дағдарысында Ресей басшылығы Сербияны қолдап, оған өз әскерлерін кіргізді. Ресейді бірнеше рет үкімет дағдарысы болды. Елді губернияларға бөлді. Федероиикеңесін құрды. Б. Н. Ельцин күтпеген жерден В.В. Путинді президентке ұсынды