Психологияны оқытудағы жанама тәсіл

Л.С.Выготскийдің айтуынша жоғарғы психологиялық функциялар жасанды характерге ие.( знак) Белгінің пайда болуы және оның қолданылуы адамның санасына дамуындағы тәрбиеанің жаңа сатысы болып табылады.Педагогикалық психологияда «көрнекілік» сөзді көп пайданылады.Адамның қабылдау санасында психологоиялық образдар орын алады: қабылдауы, елестеуі, ойлауы. Сондықтан белгілі бір заттың анық көрінуі және абстрактылы бейнелігі- символикалық моделіне дейін оқыту.Бірақ барлық затты көре алмайды. Көрнекіліктің психологиялық принцпы туралы А.Н. Леонтьев былай дейді: Нақты бір зат анық: егер оқушыының жұмыс барысында көрнекі материал мен танысу, міне осы білім алу процесін құрайды. Нақты бір объектіні көру методикасында психологияны мынандай түрге бөледі:

    • Табиғи
    • Бейнелеу тәсілі
    • Белгімен, бедермен

Пәннің дерексіздік күшінде психологиялық ғылымда білім беруде табиғи тәсілдер қолданылмайды. Бейнелеу көрнекілік тәсіліне мыналар жатады:

  • Суреттер, фотосуреттер.
  • Суретшілердің еңбектері.
  • Плакаттар

Фотосуреттер. Психологтың кабинетінде атақты психологтардың протреттері болуы тиіс.Мүмкіндігінше олардың қысқаша биографиясыда болуы керек. Сезімді үйрену барысында фотосуреттерді орынды пайдалану. Бір жағдайда адам әртүрлі сезімді қабылдауы мүмкін. Мысалы: бір адам әңгіме жүргізгенде оңай, екінші адаммен қиын болады. Олар әртүрлі қабылдайды.Бұл жағдайда психотерапевт немесе психиатор сезімді жақсы сезе білуі керек. Мұндай процесте адамның әдісі үлкен рөл ойнайды. Студенттердің опытты көбеюі үшін бейнеленген фотосуреттер жәрдем береді. Фотосуреттер мұғалімнің негізгі методикалық көрнекілігі болып қала бермейді. Суреттердің кескіндері, картиналары, фотосуреттері әрқилы тақырыптарда әрқилы жастар мен жұмыс алып баруда көмек береді.Жеке адамның, тұлғаның характерін, темпераменттін, сезімталдығын анықтауға мүмкіндік береді.

Психологияны үйретуде мұғалім модельді пайдалана отырып, студенттердің ойлау қабілетін көтеру керек.Психологияны оқыту әдістемесілық функцияның графиктік әдістері материалдарды кеңінен таныстыруға жәрдем береді. М.м. Сеченов былай деген: адамның ой-пікірі ішкі санасы арқылы өтіп, тіл арқылы жеткізеді. Атақты психолог Т.С.Абрамова, Л.С.Высготскийдің пікірін дамыта отырып, үлкен адам басынан үлкен өмірлік қиыншылық өткізген болса , оның өзін басқаратын жүйесі нашар болады. Сондықтан психолог мұндай кезде,өзін менге сезіндіре білу керек. Адам өзге адамдардың арасында ситуацияны басқару үшін жұмыс алып бару.Психолог клиентпен жұмыс істегенде «мен» моделін пайдаланғаны дұрыс. Мысал келтірейік: 1 – сынып оқушысының ата-аналар мен мектептегі қиыншылықтарды шешу.Ата – аналарына дұрыс консультация ,кеңес берген соң, олар оқу барысындағы қиыншылықтарды түсінеді.