- Әдебиеттің тегі дегеніміз бүгінгі көркем әдебиеттің түп тамыры. Атап айтқанда эпостық, лирикалық,драмалық тектерден әдебиетіміздің түрлі жанрлары мен түрлері қанат жаяды. Олардың бәрінің атын атап, түсін түстеу бірер лекцияның ауқымына сыймайды. Әдебиеттің тегі жайлы қазіргі таңда қыруар материялдар жарияланған. Лириканын «демі түрІнің бірі — сонет (итальянша зопеііо; копаге -сылдырау, сынғырау) арнаулы өлшеммен, ер түрлІ такырыпқа жазылатан сыршыл өлең; ХІП ғасырда Сицилияда туған; Данте, Пеірарка көп жазған; Кейін Батыс Европанын баска елдеріне кең тараған; классикалык үлгілерін 11Іекспир жасаған.
Сонеттін арнаулы өлшемі бар: көлемі — он төрт жол, алғашкы сегіз жолы — бірінші бөлім — катрен де, ақьірғы алты жолы — екінші бөлім —терцет. Алайда мазмүн жагынап бүл екі бөлімніц ара жігін ажырату киыи.
Сонет казіргі казақ лирикасьшда да бар. Соңғы кезде бүл түрмсн Е.
Әукебаев айналысып жүр.
Ал токсаныншы жылдарда казақ поэзиясындағы сонеггі X. Ерғалиев
одан әрі дамытып, ендіре жазды.
- Әдебиеттің түрі қазақ әдебиеттану ғылымында жан –жақты зерттеліп сарапталған. Прзалық, поэзиялық, драмалық түрдің өзі бірнеше түрге бөлінеді.Лирикалық түрден баска түрлері де толып жатыр; арнау (кейде ода, мадақтттау, шарықтау, кейде эпостық шығармаларда батырлардың ерлік істерін ,халыққа тигізген пайдасын паш ету мақсатында эпикалық деңгейде жырға қосқан шығармалар да аз емес. Әр такырыпқа туған әр алуан философиялық толғау), канцонетта (баяғының
серілік сезімдерін мадактаған көне әуен), романс (жалт еткен бір жақсы сезімді, көбінесе сүюді жырлау), пастораль (мадригал тәрізді малшы сазының бір түрі), эклога (бір мұң, бір сыр аралас назды сарын), эпиталама (жаңа косылған жас жұбайлардың жарастығын кұттықтайтын көне өлеңдердің бір түрі), эпитафия (дүниеден кеткен әлдебір қадірлі кісі жайлы жоқтау), эпиграмма (жеке біреулерді мінеп, мыскылдайтын сықақ өлең) т.б.
3Әдебиеттегі жанрлар жайлы қазақ әдебиеттану ғылымында белгілі бір қалыпттасқан ұғым жоққа тән. Әдебиет түрлерінің өзін көп жағдайда жанрға балайды. Әдеби басылымдарда да және әдеби сыни монографиялармен материялдарда әдебиеттің түрлерін жанр ретінде жариялайды. Мысалы, әңгіме, өлең, баллада, очерк жанры және т.т. Жанрларды бұлай салалап тексерудін біркатар мәні бар: әр түрінен акыннын әр қырынан тануга болады. Айталык, махаббат лирикасы. Абайдын осы саладағы лирикасынан не аңғаруға болады? Сез жок, акынның сүлулыкка көзкарасынан бастап гумаңизміне дейінгі талай