Эрамыздан алдыңғы IX ғасыра келіп алдыңғы заманда жасаған ата-бабаларымыз бутқатабынушылық дүниеқорлық байлыққа шаманизм тағы басқа осы сияқты көп құдайлыққа қарсы тәңірі (1 құдайық) табыну идеясы ілгері сүру әрекеті пайда болған. Алдындары көпқұдайлыққа құқықтары негізгілері салт-дәстүр әдет-ғұрыпқта жер жүзінде өмірдің мәні адамзат және шаруалары көбеюі кедергі болу еді.
Яғни, әрбір өнер иесі жылына бір-екі рет мал сойып, өз құдайына құрбандық қылу міндет еді. Оның үстіне көпқұдайлық перзенттері, әсіресе, ауыр болып адамдардың жақсы өмір сүруі үздіксіз шығармашылық жағынан шұғылданады. Әрбір үйде міндетті түрде сиыр, қой, ешкі болса қауырсындарын жұлып аяғын кесіп балта мен басына ұрып жоғары жағынан өлең айтып, билеп, қылыш, садақ, пышақ тығып алып өлтіріп тастайды.
Сол ескі ырым хайуанат дүниесіне қарағанда зұлымдыққа қарсы күрес Ежелгі Иран мемлекеттерінде ұзақ жылдар жалғастырады. VII ғасырдың аяғында бұл әрекетке халықтың көпшілігі бара-бара көбірек ілесіп бастайды. Оған Шығыстағы бірінші жазушы дін және көпшілікті-Зарадушт өзіне қаратады. Зарадушт біздің эрамыздан бұрынғы 623 жылы Хорезм Спитима ұрпағының бастағы Пурисашап отбасында дүниеге келді. Ол жас кезінен ақыл-ойы терең рухани қасиет бар еді. Маңдайында атақтылық белгісі тұрар еді, көзінде даналық белгісі. Көпқұдайлық ғұламалары осы бала көріпкел руханиятты алып шығып біліп оны жоғалту әрекетінде болады және екі жасында жатқан бөлмесін өртейді. От сөнген соң қараса құдайдың құдіретімен жас нәресте шоқтың үстінде ойнап отыр екен.
Содан соң Пурисашат баласының жеке қарамағына адам жалдап тәрбиесімен шұғылданды. Зарадушт сегіз жасқа толған соң оны заманының ғұламасы, жазушы, машайық атақты батырдың қолына тәрбиелеуге береді. Бала 16 жасқа дейін ұстазының діни әлемдік білімдерін үйренеді, халық өлеңдері, дастандарды жаттай бастайды, 32 әскери өнерлерді үйренеді.
Балиғат жасына жеткен кезде «карамбастан» емтиханнан өтіп кейін біраз уақыт өткен соң Ежелгі Иран соғысында қатысады. Соғыстан қайтқан соң нар түйелерді бағумен бірге тайпалар ортасында куәсі болды, бір құдайлық идеясы мүсәпірлердің өзгеше әңгімелері қатысатын еді. Күннен-күнге оның жағдайы өзгеріп барар, бар сайын соған басы игенін сезеді. Соның нәтижесінде ол 19 жасында өзі жасап (Жақсылыққа ерітетін Тәңірді) тұрған айналасын тастап «кісілерді руханиятқа жақсылыққа ерітетін Тәңірді» өзінің ой шығару ниетінде Саблан тауына шығып кетеді. Ол 20 жыл өсімдік тамырлары, тау мәуесі, құстардың етімен өмір сүреді. Он жыл биік Тәңірді әнұраны етіп өлеңдер жазады, әндер шығарады. 39 жасында халық арнасына барып елін адалдыққа және руханиятқа жетектейді. Ол қайтып өмірге келді. Өз еліне қайтқан Зарадушт нар жүйесіне мініп тайпа мен тайпа, ауылдармен ауылдарда жүріп көпқұдайлықты кесірі бір Тәңірдің шарапаты туралы айтатын «кори нек» жақсы еңбек «гуфтон нек» жақсы сөз, таза пәк «кори деп» қылатын еді. Тәңірі әр екі дүниені жаратушы! Ол сіздер шын қабыл қылуын болуын бұйырады дейтін еді Зарадушт. Бара-бара Зарадушт жақтаушылар көбейеді. Әсіресе жағдайы болмаған шаруалар сөзін жақтаған. Бара-бара бұл әрекетті жақтаушы көп адамдарды өзіне қаратқан. Бұл әрекеттің аяғында күдіктенген Иран әкімі Аржасы Зарадушттың жағындағы адамдар көбейгенін біліп, Аржасы Зарадуштты оның жағындағы адамдарды дарға асып өлтіруші туралы бұйрық таратады. Сол жылдары ол діни насихаттарды өзіндегі қалыптасқан Авестоны жаза бастады.
Бұл арада Зарадушт Шығыс Иран мемлекетіне өтіп сол жерде үзілді-кесілді дінге бағынып «Авестоны» жазып бітіреді. Авеста кітабын 12 мың өгіздің терінен жасалған қағазға алтын сумен көшіріп өз қазынасына қосты. Аржасы Зарадушты Иранда екеніне хабар тауып соң Аржасы қамауда жатқан Испандиярды Зарадушты ұстап әкелуі үшін босатады. Өйткені Испандияр бұндай істерге жақсы атқаратын еді. Осының нәтижесінде Иран патшасы қайтыс болады. Оның адамдары артқа қайтады. Бұл туралы жоғарыда тарихи да анық мәліметтер бар.
Александр Македонский Иранды басып алғаннан кейін Авестада жазылған ең нәзік керекті жерлерін аударып алып қалғанын жақтырып жібереді. Сансанилар ұрпақтарының патшасы Адашерге Авестаны қайтып тіктеуіне ықпал етеді.