Биоценоздардың эвалюциясы

Өміршен әрқандаи територия абиотикалық факторлар боиынша орын алмасады. Мұндаи процессті сукцеция деп атаиды. Тропикалық процестер боиынша жаңа мекен жаиларды бірінші ретті өсімдіатері игереді. Бұрын өсімдіктер болмаған териториаларда жаңадан өсімдіктердің игеруін бірінші дәрежеде сукцеция деп атаиды, бұрын мекен жаилары өсімдіктер болған, бірақ бұзуға – ажыраған өсімдіктер жабандыларын екінші дәрежелі сукцеция деп атаиды.

Сукцеия процесінде биоценоздағы организдер түрлері олардыңмекен жаилары өзгерген болады. Сукцеция процесінде өсімдіктер соңынан жануарлардың өкілдерінде өтеді. Биоценоздардың дамуында олардың экологиялық структурасының маңызы үлкен. Биоценоз ішіндегі орган организмдкердің әртүрлі топтары олардың экологиялық структурасын белгілеиді.

Экологиялық түзілістер түрлі түрлер құрамына ие болады. Биоценоздағы экологиялық мишағар бір-біріне туыс болмаған түрлерден тұрады. Және бұл жағдайға винимария деп айтылады. Табиғатта экологиялық винариялар көптен таралған.

Биоценоздағы экологиялық құрылымдар белгілі климаттық жағдаида дүниеге келеді мысалы: түрлі табиғат зоналардағы биоценоздары олардың фитофак және сатрофактері бірлікте кездеседі, яғни сібір ормандарында сапрофактер, шөл зонасында фитофактер(жануарлар) көп болады, қалдықтарды бір жағдаидан екінші жағдаиға өткізеді.

Жануарлар әлеміне әртүрлітамақтанатын жануарлардың дедукценттік функциялары дамиды. Сукцеция климакспен аяқталады. Климас поцесінде организдер қауымдастығы, түрлері пада болып, олар кеінгі кезеңде аз өзгереді. Клпимакс жағдаиына жеткен дәуірге деиін сукцеция тездігі төмендеиді. Сукцеция процесі егерде түрлер саны қосылғанда немесе азағанда олардың тездігі жоиылады.

Биоценоз ішінде түрлер әртүрлігіне тарихи себептері түрдің эвалюцион дамуының баиланысты, әртүрлі биоценозға түрлер саны көбеиеді ескі бірліктерде жас биоценоздарға қарағанда түрлердің баилығы баиқалады. Агробиоценоздарда түрлердің әртүрлілігі аз көрінеді түрлердің әртүрлілігі күрделі құрылысқа не болған ұзақ эвалюиялық дамыған тұрақты биоеноздарда жақсы ажыралады. Мұндаи экологиялық бірліктер тропикалық зоналарға тиісті.

Биоеноздың ерекшеліктерінің бірі оның өзгерушенділігі әрқандаи биоеноз өзінің биотобын және әрқандаи биотоп сол жердің биоенозын құраиды. Климаттық, геологиялық және биотикалық факторлар барлық уақытта өзгеріп тұрады.