Табиғатта тірі организмдердің кеңісікте таралуы және олардың сыртқы орта факторларымен қатынасы организмдердің түзілісі типтігін белгілейді. Организмдердің бірлігінің түзілісіне төмендегі типтерге бөлу мүмкін.
- Организмдердің вертикал (ярус бойынша) бөлінуі.
- зонал (горизонталь) бөлінуі характері
- Мезгілдер бойынша активтілігі
- Қоректік заттар бойынша байланыс қатынастары
- Көбею — әулеттердің бір- бір імен қатынасы
- Топтар ортасындағы қатынастар байланысы
- Организмдердің бірге жасау характері (мутализм, бәсеке).
- схоластикалық қатынастар (кенеттен болатын әсер) характері
Белгілі бір биологиялық бірліктердің жалпы көрінісі олар ішіндегі түрлердің әртүрлілігіне және түрлердің салыстырмалы санына қарап анықталса, олардың өміршендігі мен тұрақтылығы топты пайда етуде қатынапсатын элементтердің активтіліне байланысты.
Биоценоздың әртүрлілігі, онда кездесетін түрлердің вертикал ярустар бойынша бөлінуі де белгілі маңызға ие. Өсімдіктердің ярустар бойынша бөлінуі жаықтың ылғалдылық ярустар бойынша таралуы – ағындық ресурстардан пайдалануға қаратылған. Яруста организмдер орта факторларынан тола пайдаланады және жоғарғы өнімге жітіседі.
Ярустар көбінше орманда анық байқалады. О жерде төменгі ярустарды ажырату мүмкін : 1) лишайник және мохтар ярусы ;2) шөптесін өсімдіктер ярусы ; 3) шала бұталар ярусы; 4) ағаштар ярусы. Кейбір жерлерде 6-7 ярустарды ажыратып бөлуге болады. Өсімдіктердің ярустылығы өз ретінде жануаолардың да ярустар бойынша таралуына алып келеді. Яғни топырақт іші, чырты, топтар іші ағаштарда түрлі жануарлар кездеседі.
Өсімдіктердің тамыр системасында топырақ қабаттарында төқменге қарап ярустар бойынша жайласқан болады. Мысалы : топырақ беті не шыққан ефемер, эфемероид және астықтас тұқымды өсімдіктер тамыры терең болмаған қабаттарда пияз, түйетабан, өсімдіктері, олардан тереңіректе бұта ағаштардың тамырлары 0,5-1,5 м тереңірекке дейін жетеді, жантақтардың тамыры 16-17 м тереңдікке жетеді.
Түрлердің гаризонталь бөлінуі климаттық зоналар бойынша әртүрлілігімен келіп шығады. Өсімдіктер экологиясы маманы р.Унттекер өсімдіктер бірліктеріне бірнеше класиффикацияны бірлестірген, оларды климат және ылғалдылық мөлшері бойынша графикке жайластырған. Унттэкер схемасы бойынша тропикалық және субтропикалық облыстарда температура орташа 200 тан 300 төңірегінде болып, өсімдіктер типтері жаңбырлы зона өсімдіктерінен шөл өсімдіктеріне дейін айналады. Құрғақшылық жағдайында бұталардасирек кездеседі. Мұндай жағдайлар орта азияда, Қызылқұм және Қарақұм шөлдерінде байқалады.