Жемістер мен жидектер өздерінің тағамдық қасиетімен көкеністерді сәтті толықтырады. Бұлар көбіне сло бір заттардың көміртегінің органикалық қышқылдардың , минералдық тұздардың, пектиндердің, клечаткалардың, белоктардың көзі болып табылады. Ал көміртегі көкеністерде негізінен бояу ыдырайтын крахмал күйінде кездеседі, жемістер мен жидектер де глюкоза фруктоза сахароза күйінде кездеседі. Бұлар бойға анағұрлым тез сіңеді.
Жемістер мен жидектерде көкеніске қарағанда органикалық қышқылдар айтарлықтай көп болады мысалы лимон, алма , яньтарь т.б . олар ас қорыту сөлдерінің қорытылуына бөлінуіне және перистальтиканың күшеюіне әсер етеді.
Дәмі мен хош иісі жағынан әр алуан жидектер мен жемістер жас, мұздатылған, кептірілген жіне өңделген күйінде тамаша диеталық және емдік профилактикалық азық ретінде қолданылады. Олардан джемдер, павидлолар, компоттар, шырындар, пастилалар, тосаптар, мусстар жасалады. Мұздатылған жидектер жас жемістердің пайдалы заттарын дәмі мен хош иісін сақтайды. Жемістер мен жидек шырындары витаминдік сергектігі жағынан өте бағалы. Қарақаттың, таңқурайдың, шырғанақтың қаражемісті шетеннің жаңа тосабы жұртқа белгілі болып келеді.
Егістік жердегі топырақ ылғалдылығы, ауа райының әр түрлі болуына байланысты, сол жерде өсетін овощтар мен қарбыздың сорттары да әртүрлі болады. Мәселен, Қызылорда, Шымкент, Жамбыл облыстарының егістік жеріне түсетін қардың қалыңдығы 10-25 сантиметрден аспайды. Семей, Ақтөбе, Орал, Қостанай, Павлодар, Алматы облыстарында қардың қалыңдығы 15-28 сантиметр, егістік жердің үстіңгі қабатындағы топырақ ылғалдылығы 142-159 миллиметрден келеді. Демек, төменгі аталған облыстарға қарағанда көбірек.
Өсімдіктің вегетативтік дамуы кезінде егістік жерге түсетін ылғал мөлшері де бірдей емес. 1969-1974 жылдары агрометеоролгиялық бақылауларға қарағанда, аталған облыстарда ылғал жалпы алғанда 125-173 миллиметр мөлшерінде болған. Соған байланысты, жаз айларында өсімдіктің толық дамуы үшін оны қолдан суаруға тура келеді. Оған 106-154 күн керек. Бұл мерзімде овощтар мен қарбыз түгелдей пісіп, өсіп жетіле алмайды. Алқарбыздың пісіп жетілуіне 106-жылы күн жеткіліксіз. Көптеген облыстарда қарбыздың ерте пісетін сорттары ғана егіледі. Осыған орай овощтар мен қарбызды егу мерзімі барлық облыстарда бірдей емес, бірінде ерте, басқаларында кеш егіледі. Мысалы: Павлодар облысында апрель айының жылылығы-5-8 градус, Ақтөбеде-8,6 градус, Семей облысында-6-8 градус, Қостанай облысында-7-8 градус; Алматы облысында -12,0 градус. Ауа райының жылылығы осындай дәрежеде болғанда овощтарды егуге болмайды, егілген тұқым өнбей қалады. Ал Қызылорда, Жамбыл, Шымкент облыстарында апрель айында күн +13,1, +13,8 градусқа дейін жылы болады. Қарбыз тұқымы себілгенде осындай жылылық болса, тұқым жер бетіне өніп шыққанша ол +18,7, +20,6 градусқа жетеді. Мұндай жағдайда егілген тұқым тез арада жер бетіне өніп шығады.
Басқа облыстарда ауа райының жылылығы 5,8-12,0 градусқа дейін болғанда овощтарды себуге болады. Апрель айының ішінде мұндай жылылықта қарбыз тұқымын егуге болмайды. Бұларда май айының бірінші, екінші немесе үшінші онкүндігінен бастап қарбыз тұқымы себіледі. Мысалы, Ақтөбе, Орал, Павлодар облыстарында ттұқым майдың үшінші онкүндігінен бастап себілсе қарбыздың тез пісетін және орташа кезде пісетін сорттарының ғана өсіп дамуына мүмкіншілік болады. Ал кеш пісетін сорттардың өсіп дамуына ауа райының жылылығы жетіспейді. Мәдени дақылдың көктеуіне, өсуіне ауаның жылылығы күшті әсер етеді.
Ауа. Пияз басқа дақылдарға қарағанда салқынға төзімді. Тұқымы 1-2 градус жылылықта көктей береді. Ауаның жылылығы жоғарылаған сайын көктеу қарқыны арта түседі. Тұқымы себілгеннен кейін жылылық температура төмендесе де бір айға сақталып, өнгіштігін жоймайды. Жылылық 14-15 градус болғанда екі жетінің ішінде, 20-22 градус болса 6-80 күннен кейін көктеп шығады. Көктеп шыққан жас өскіндер -1-3 градус салқындыққа шыдайды, -5 градусқа жетсе көктеп шыққан көктері солып қалады.
Егер дұрыс қолданылса жеміс – жидек консервілерінде витаминдердің, минералдық тұздардың органикалық қышқылдардың едәір бөліктері сақталады.