Тамырдың сабақтары топырақтан су және ондағы ерiген заттарды жұтады. Минералды қоректену күрделi характерге ие болып биохимиялық және физикалық физиологиялық процестердi өз iшiне алады және екi сатыда жүредi.
1.Радиал транспорт минералды элементтердiң сабақтарында сарылуымен басталады . Жасушалар бөлiмi және ұлпалармен мәлiм қатынас нәтижесiнде Трахлит және Ксилема түтiкшелерiнде минералды заттардың болуымен аяқталады.
2.Ксилема шырынының транспорты. Ксилема түтiкшелерiндегi шырыны ендi өсiмдiктiң басқа бөлiмдерiне ендi трансперация үшiн және тамыр қысымы есебiне көтерiледi. Диффузиациялану қабықтағы еркiн қуыстар толық , иондар консентрациясы сырт ерiтiндiнi консентрациясына болғанша жалғасады.
Мембранадағы заттардың тасымалдануы механизмi төмендегiдей түрде (61-62 сурет).
Зат майда еритiн болса, май фазасына жай диффузияланады.
Лифофия тасымалдаушымен Гидрофия заттар диффузиясы.
Ион каналшалары арқылы жай диффузия.
Заттардың белсендi тасымалдаушылары арқылы өту.
Заттардың экзоцитоз және эндоцитоз жолдарымен өтуi зат немесе ион консентрация градиентi бойынша диффузиялану немесе тасымалдаушы белоктар . Белсендi тасымалдау иондар консентрация градиентi қарама-қарсы жүргенде пайда болады.Тасымалдаушы ақуыздар мембранадан 1 ерiген зат өткiзсе, оған онипорт дейiледi . Тасымалдаушы ақуыз 2-3 аты бiр бағытқа өтсе симпорт дейiледi. Егер қарама-қарсы бағытқа өтсе антипорт дейiледi.Минералды элементтердiң радиал тасымалдануы апопласт және симпласт жолымен амалға асады. Апопласт әрекетте зат немесе ион жасуша қабығына диффузия және алмасу адсорпциясымен тоқталады және консентрация градиентi бойынша қабықтан-қабыққа адсорпциялану жолымен иондар сорылу тамырдың iшкi эндодерма қабатына дейiн барады. Цтоплазмаға өтiп кейiн симпласт жолымен амалға асады.
Симпласт әрекетi заттардың тасымалдану негiзгi жолы болып есептеледi.
Цитоплазмаға кiрген зат эндоплзматикалық тор каналдары арқылы жасудан жасуға плазмадесмалар жәрдемiнде өтедi.
Иондар антогонизмi және теңдестiрiлген ерiтiндiлер түрлi элементтердiң өзара байланысуы қарым қатынасы пайда болу иондары антогонизм деп аталады.
Бұл түрдегi ерiтiндi өсiрiлген өсiмдіктiң солып, кейiн өлуге алып келедi. Өсiмдiктің тамыры калий,натрий,магний тұздарныда өсуден тоқталады. Химиялық таза тұдардың өзі де өсімдіктер үшін зиянды есептеледi. Егер оларға басқа тұздар ерiтіндісi қосылса, олардың зиянды әсерi жойылады. Антогонизм валенттiліктерi әртүрлi элементтер тұздар арасында күштi болады. Көпшілiк иондардың түрлi концентрацияларды таңдау жолымен өсiмдіктер жақсы өсетiн комбинадциялар табылады. Бұндай оптималды концентрациялар табу ерiтiндiсінің тепе-теңдiгi деп аталады.
