Солтүстік Америка халықтарының қоныстануы үшін ана ғұрлым қолайлы Солтүстік Америка қайуанаттар дүниесіне бай. 13 ғ дейін Солтүстік Американы астектеу және теночтер деген тайпалар мекендеген. Олар теноч Тытлон деген қала тұрғызған. Бірте бірте қалған халықтарды жаулап алу мемлекеттік дәрежеге дейін көтерілді. Археологиялық деректерде бұл тайпалардан бөлек сопо, тольтек, тайпалары мекендегені мәлім болды. Еңбек құралдары ұшы өткір таяқ, кетпен, және т.б.құралдар болды. бұл халықтар алтын күміс метелдарын өндіреді. Бұлардың киімі мен тұрмысы алуан болды. қарапайым адамдар қамыстан жасалған сырты сазбен қапталған жұпыны үйде тұрды бұлар тек қана жүгері егіп сонымен күн көрді, ал абыздар, билер бұлар ағаштан үй тұрғызып егінші шаруалар жалдап өздері қалаған асты ішіп отырды. Абыздар билеушілермен тығыз одақ болды. Археологиялық деректерде маия халқының камиьдары мен математикалық есептеулері таң қалдырды. өйткені сол жер дәл келіп отырды. Солтүстік Америкада археологиялық зерттеулерді Маир тайпаларының аты әлемге әйгілі болды. Маия тайпалары календармен есептеулері дәл келіп отырды. Осы Маия тайпаларының небәрі 3 цифры бола тұра бұлар күн, ай ұзақтығын дәлдікпен анықтап отырды.
Маия халқы әрбір 20 жылда алтын әшекеймен жазылған Эиерогривтік арнайы тас жазбалары қойылып отырды. Бұл Маия халқының көне жазбасы деп аталды. Маия халқының жазуын зерттеген Ю.В. Кнозоров болды. Маия тайпаларының қол өнері өте жоғарыда болды. Алтын өңдеу мен тасқа өюлар жасау бұлардың арнайы мамандығы болды. Маия тайпаларының басқа елдермен қарым қатынасы жоғар дәрежеге жетті. Бұлардың басқа тайпаларға үстемдік жүргізгені белгілі болып отыр. Қазір кальендерліқ жүйе мен астрономиялық жазудың шығуы Маия халқының ең негізгі жетістігі деп санайды.