Киев тарихы
Адамзат қазіргі Киев тұрған жерді палеолит тұрған жерді палеолит дәуірінен мекендеген б.з І мың жылдығында Киевтіңорнында ежелгі славян тайпалараның мекендері болған. Киев б.з 6-7 ғғ орнаған. Киев аталу себебі аңыз қаһарманы Кидің атына байланысты шыққан. Киев 10 ғ жоғарғы ( ескі) және төменгі ( подол) қала болып екіге бөлінді. 11ғ қамал – қабырғамен қоршалған. Жоғарғы Киевтің композициялық кіндігі әулие – софияның соборы ( 1037-17ғ) қайта салынған фрескасымен мозоннасы және Выдувицкий монастыры сияқты ірі құрылыстар салынды.
Шығыс славян халықтарында (яғни орыс халқында) қалалардың пайда болуы – қолөнердің, сауданың дамуымен, қоғамдық қатынастардың орнауымен, княздық феодалдық құрылыстың орнауымен байланысты болды.
Словяндардың пайда болған ірі қалалары жекелеген феодалдық княздіктердің орталықтары болып табылды. Мысалы, Киев, Смоленск, Новгород, Чернигов, Реазан және т.б. қалалардың тез қарқынмен өсуі ІХ-Х ғасырларға тура келеді, ал ХІІ ғасырдың соңында ежелгі Русьте екі жүз ірілі-кішілі қалалар өмір сүрді.
Ежелгі Русь қалаларының өзіндік ерекшеліктерінің бірі-қолөнердің, тұрақты сауданың дамуымен, саяси жағынан княздық және боярлық билікпен ерекшеленді. Кейбір қалалар тайпалық одақтың орталықтары ретінде пайда болса, кейбіреулері сауда-қолөнер орталықтары ретінде бас көтерді. Қалалардың өсуіне және сол қалалардағы сауданың дамуына географиялық жағдаймен қолөнердің дамуына шикізаттың көптеп кездесуі әсер етті. Әрбір қалалар үш басты бөліктен құралады:
- Қорғаныс орталығы –«детица»;
- Сауда-қолөнер поселкасы-«посада»
- Сауда-саттық жасалынатын дүкендер –«торгалардан» құралды.
Киев архитектурасы Киев Хғасырда жоғарғы (ескі К) және төменгі (Подол) қала болып екіге бөлінді.ХІ ғасырда қамал-қабырғамен қоршалған. Жоғарғы Киевтің композициялық кіндігі Әулие Софияның соборы (1037, 17 ғ-да қайта салынған;фрескасы мен мозаикасы 11 ғ-дан қалған) болды,Киев-Печер лаврасы және Выдубицкий монастыры (Михайлов шіркеуі,1070-88)сияқты алғашқы ірі құрылыстар салынды (қазір сол кездегі «Алтын қақпаның»кейбір фрагменттері ғана сақталған.).ХІғасырдың аяғы мен ХІІ ғасырдың басында Брестовтағы Спас (1640-43ж. жөнделген.)және Кириллов (18 ғ-да жөнделген)шіркеулері ірге көтерді.ХІІІ-ХVІ ғ-да баяу қарқынмен дамыған.Киев құрылысы ХVІІғ-да кең қанат жайды,Никола Притиска (1631),Ильин (1692) шіркеулері сап түзеді.