Бір кездегі қуатты державаның кеңістігінде белең алған жедел сыртқа тебу үрдістері, «егемендік шеруі» және сонымен ұштасқан кейбір саяси қайраткерлердің желігі, 1991 жылы 8 желтоқсанда үш славян республикасы басшыларының оңаша Беловежье келісімін кенеттен жасасуы шиеленісті ахуал мен сол кездегі шекараларды қайта қарауға ұласқан Кеңес Одағының түпкілікті ыдырауына айқын алғышарттар туғызды. Аймақтардың егесі мен халықтар арасыңда үлттық алаусыздықтың бой көтеруінің айқын қатері пайда болды.
1991 жылғы 1 желтоқсанда шиеленісті сайлау алдындағы күрес нәтижелері қорытындыланғаннан кейін Н.Ә.Назарбаев дауыс беруге қатысқан қазақстандықтардың 98 пайызынан астамының қолдауын алып, бүкіл халық сайлаған түңғыш Президент болды.
Мемлекет басшысының алғашқы аса маңызды іс-қимылы-ньщ бірі оның бастамашылығымен езірленген «Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының атауын озгерту туралы», Қазақстан Республикасын әлемге жария еткен Заңға 1991 жылғы 10 желтоқсанда қол қойылуы болып табылды.
1991 жылғы 16 желтоқсанда «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңына Президенттің қол қоюының және жаңа тәуелсіз мемлекеттің шынайы егемендігін жариялаудың Қазақстан халықтары үшін еміршең маңызы болды. Ол завда:
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі Қазақстан хылқының еркін білдіре отырып, Адам қүқыларының жалпыға бірдей декларациясында, халықаралық қүқықтың жалпы жүрт таныған өзге де нормаларында баянды етілген жеке адамның қүқүлары мен бостандықтарының үстемдігін мойындай отырып, казақ үлтының озін-өзі билеу қүқын растай отырып, азаматтық қоғам және қүқылық мемлекет қүруға бел байлағандығын басшылыққа ала отырып, бейбітшіліксүйгіш сыртқы саясат жүргізе отырып, ядролық қаруды таратпау принципі мен қарусыздану процесіне адалдығын мәлімдей отырып, Қазақстан Республикасыньщ мемлекеттік тәуелсіздігін салтанатты түрде жариялайды.
Қазақстан Республикасы — тәуелсіз мемлекет
1-бап. Қазақстан Республикасы — тәуелсіз, демократиялық және қүқылық мемлекет. Ол өз территориясында екімет билігін толық иеленеді, өзінің ішкі және сыртқы саясатын дербес белгілеп жүргізеді.
2-бап. Қазақстан Республикасының барлық мемлекет-термен езара қатынасын халықаралық қүқық принциптері бойынша қүрады.
3-бап. Өзінің мемлекеттік тәуелсіздігін басқа мемлекеттер тануы үшін Қазақстан Республикасы ашық.
4-бап. Қазақстан Республикасының бүкіл террито-риясында Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдары, сондай-ақ ол таныған халықаралық қүқық нормалары қолданылады.
5-бап. Қазақстан Республикасының территориясы қазіргі шекараларында біртүтас, бөлінбейтін және кол сүғуға болмайтын территория болып табылады.
Қазақстан Республикасының халқы мен азаматы
6-бап. Тарихи тағдыр ортақтастығы қазақ үлтымен біріктірген республиканың барлық үлттарының азаматтары
Қазақстанның біртүтас халқын қүрайды, бүл халық Қазақстан Республикасындағы егемендіктің бірден-бір иесі және мемлекеттік биліктің қайнар көзі болып табылады, Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдары негізінде тікелей де, сондай-ақ езі сайлайтын мемлекеттік органдар арқылы да мемлекеттік өкімет билігін жүзеге асырады.
Республика азаматтары өздерінің үлтына, үстайтын дініне, қандай қоғамдық бірлестікке жататынына, тегіне, әлеумеггік және мүліктік жағдайына, шүғылданатын қызметіне, түрғылықты орнына қарамастан бірдей қүкықтар иеленіп, бірдей міндеткерлікте болады.
Казақстан Республикасы территориясында түратын және оның азаматы емес адамдар Қазақстан Республикасының Конституциясында, зандарывда жөне мемлектаралық шартга-рында көзделген қүқтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ міндеткерлікте болады, республиканың зандары мен мемлекетаралық шарттарына көзделген ерекшеліктер бүған жатпайды.
Азаматтық тең қүқылыққа қастандық жасау заң бойынша жазаланады.
7-бап. Қазақстан Республикасының өз азаматтығы бар. Басқа мемлекеттерде түратын, республика территориясын тастап шығуға мәжбүр болған барлық қазақтардың сол мемле-кеттердің азаматтығымен бірге, егер бүл олар азаматы болып отырған мемлекеттердің заңдарына қайшы келмейтін болса, Қазақстан Республикасының азаматгығьш алу қүқы таньшады.
Қазақстан Республикасы көші-қон процестерін реттеп отырады.
Қазақстан Республикасы жаппай куғын-сүргін, күштеп үжымдастыру кезеңдерінде, өзге де адамгершілікке жат саяси шаралар нәтижесінде республика терригориясьш тастап шығуға мәжбүр болған адамдардың және олардың үрпақтарының сондай-ақ бүрынғы одақтас республикалар территорияларыңда түратын қазақтардың өз территориясына кайтып оралуы үшін жағдай жасайды.
8-бап. Қазақ үлтының және Қазақстанда түратын басқа үлттар өкілдерінің мәдениетін, дәстүр-салтын, тілін қайта түлетіп, дамыту, үлттық қадір-қасиетін нағайту мемлекеттің аса маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.
Қазақстан Республшсасы республика шегінен тыс жерлерде түратын қазақтардың үлттық-мәдени, рухани және тілдік қажеттерін қанағаттандыруға қамқорлық жасайды, олар азаматы болып отырған мемлкеттермен жасалған шарттар негізінде бүл азаматтардың мүдделірін қорғайды.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік өкімет органдары
9-бап. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік өкімет билігі бүл биліктің зандық, атқарушы және сот билігі болып бөлінуі принципін басшылыққа ала отырып қүрылады және жүзеге асырылады.
Республика халқы атынан сейлеу қүқы Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі мен Презвдентіне беріледі.
10-бап. Заң шығару билігін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының және оның атқарушы екіметінің басшысы Президент болып табылады.
Сот билігін Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты мен Жоғарғы арбитраждық соты атқарады.
Конституцияны сот арқылы қорғайтын жоғары орган Қазақстая Республикасының Конституциялық соты болып табылады.