ХІХ ғ. екінші жартысы ХХ ғ. басындағы Жапония

Жапонкапитализмініңмонополизмгедейінгісатысыұзақболмады.Өнеркәсіптікдамудыңалғашқыкезінде-ақкапиталдыңшоғырлануынажағдайжасалды.Мемлекеттік нешесаясаты.1894-95жжжапон-Қытайсоғысынанкейінжапонкапитализмі имперализмсатысынаөттіде,1904-05жжорлпроцесаяқталды.Монополистік бірлестіктерпайдаболды.Олардыңнегзгіформасыконцерндер(дзайбацу),Мицуй, Мицубиси,Сумитама,Ясудат.б.

МонополиялардыңөсуніңнегізгіфакторыотаршылдықэспансияКореяны,Тайваньдытонады.ҚытайдыықпалсферасынабөлугеЖапонбелсендіқатысты.ЖапонсфераларыөзкапиталынТайвань,Корея,Қытайғажұмсалды.

ЖапонимперализмінҚ.И.Л.“әскери-феодалдық”депатаған.(патшалықресей)Жапонмонополияларыпомещиктермен,монархияларментығызбайланыстаболды.Жапонконцерндері-бұрынғыескікөпестікмонополиялықүйлерденпайдаболды.Англия,Франция,АҚШ-пенсалыстырғандаЖапонияда буржуазияемеспомещиктікбуржуазиялықмонархия басқарды. Буржуазиялықлиберализмжойылды, монопалистікбуржуазия помещиктермен, бюрократия,әскериқолыныңодақтасуыжалғасты.

Жапон-Қытайсоғысынанкейінбуржуазияпомещиктікпартиялардыңрөліөсті.Олардыңөкілдеріминистрлікқызметтеріндеболды.1900ждзютот.б.негізіндежаңапартия“СаясиДостарқоғамы”(Сэйюкай)ұрылды-оныХирабумиИтобасқарды.Бұлшаруаірімонополистікбуржуазияныңсаясипартиялардыөзінеқаратужайындағыүлкенқадамдепесептелді.Сэйтакайреакцияшылішкісаясатты,жәнеагресивтісыртқысаясаттықолдады.Жапонманархиясынкүшейтуүшінкүресті.1900-1913жжөнеркәсіптікөндірісініңкөлеміЖапонияда181%өсті,АҚШ-85%,ИрмаНияда-54%,Францияда-51%,Англияда-25%.ӨнеркәсіптікдамукөлеміненЖапониябіріншіорынғашықты.ОсыөндіріскөлеміИталияныарттақалдырыпФранцияғажақындады.Жапонияхалықаралықаренағашыққандадүниежүзіимпериялистікдержаваларменбөлініпқойғанеді,сондықтанЖапонияонысоғысарқылықайтақаратқысыкелді.

1894-95жжЖапон-ҚытайсоғысынанкейінЖапонбуржуазиясыныңотаршылдық эспансиясыкүшейді.ЖапонмонополистеріКореядатолықбақылауорнатуғатырысты.Жапония1900жҚытайғақарсы8державаларинтервенцияжасады,соныңбірі,22мыңдықәскержөнелді.

ИмпериялистікдержавалардыңҚытайдыбөлуүшінкүресіқарама-қайшылықтардыңшиеленісуінеалыпкелді.Ресей,Франция,Германия,ЖапонияҚытайғаЛяодунжақтастарынқайтарыпберугемәжбүрболды(Симононликелісімі).1896жорыс-қытайкелісіміжасалдыда,орыспатшасыныңпозицияларыныңҚытайда,әскериМаньчжурияданығаюынажағдайжасады,жәнеорыспатшасыЖапонияныңжоспарынакедергіболды.ОсындайжағдайКореядадаболды.

АнглияменАҚШЖапонияарқылыРесейдіңҚиырШығыстағыпозициясынәлсіретксікелді.1899жАнглияЖапонияғаәскеримақсаттарғаүлкеннесиеберді,олкездеЖапонверфьтеріәлікемежасауғашамасыкелмейтінеді.

1901жАнглияменЖапонияарасындаресмитүрдеодақтуралыкеліссөздербасталды.30.01.1902жағылшын-жапонодақтаскеліссөзгеқолқойды.Бұлекіимпералистік державалардыңагрессивті,басқыншылықмақсаттажасалғанодақеді.

Орыс-Жапонсоғысыағылшын-жапонкелісімініңжасалынуыЖапонияныңРесейге қарсы дипломатиялықсоғысыжағынандайындаудаүлкенрольатқарды. АнглияменбіргеАҚШЖапониянысоғысқаитермеледі.АмерикакапиталыМанчжурияғакөзтіктідеоларЖапониякүшіменРесейгеқарсысоғысашудықолдады,себебіолкездеРесейевропалықістергекірісеалмайтынеді.