ЕгемендіккеқолжеткізуімізбенҚазақстанРеспубликасыныңмемлекетболыпқұрылуы,оныңсыртқысаясаты,тарихы,ұлттықмемлекеттілігізеріттелебастады.Исламдініменмұсылманқұқығытүріктайпаларына,соныңішіндеқазақмемлекетініңорнығуына,пайдаболуына,құқықтықмәдениетіне,рухыныңдамуынаөзініңәсерінтигізеді.ИсламдініХІІ2-данастамуақытөмірсүріпкеледі.Меккегеқажылықетужылдан–жылғаөсетүсуде.Әлемніңқырықтанастаммемлекеттіисламдінінтұтынады.Мұныңөзіүлкендаму,цивилизация.Осыныңбарлығымұсылманқұқығынзеріттепбілуге,заңдыфакт.Студенттерінеөтетиімдіқажеттілік.
Соныменқатармұсылманқұқығынзеріттеудіңқажеттілігіоныңмұсылманелдерініңмұхайзаңдылықтарынаәсеретуі.Мұныңмақсатыосындағыүлкентәжірибеніңбіздіңреспубликамызүшіндеқажететкенін,мұндамұнайөндіру,мұнайбарлау,мұнайөңдеужәнемұнайтасымалдаумінеосылардыңтымқажеттігінжетебілу,меңгеру.
Сондай–ақеліміздіңбанкістеріүшінмұсылманелдеріндегібанкісісаласындағытәжірибиесінүйренуонызерттепталдауқажет–ақ.
Мұсылманқұқығыменисламдінідегенұғымдарбір–бірінееттенежақын.Мұныңсебебіисламдінібүкілдүниежүзімұсылмандарыүшін(біркелкі)өмірініңбарлықкездерінеарналғанқұқықтықжиынтықболыпесептеледі.
Мұсылманқұқығыішкіжәнехалықаралықнормалардантұрады.Бұлмұсылманқұқығысистемасынбелгілейді.Осынормаладыңнегізіндеонышарттытүрде:ішкіқұқықжәнехалықаралыққұқықдепболугеболды.
Исламқұқықтықтерминологиясындахалықаралықмұсылманқұқығы–“сийар”депаталады.
Мұсылманқұқықжүйесіоқупәніретіндетөмендегідейкөріністеболады.“Мұсылманқұқық”пәні,“Мұхаммедмемлекеттікқайраткержәнепайғамбарретінде”,“Мұсылманқұқықтеориянегіздері”,“мұсылманқұқықтар”,“Мұсылманқұқықжүйесі”,“Мұсылманқұқыққайнаркөздері”,“Мұсылманқұқықмектептері”,“Мұсылман–мұсылманазаматтыққұқығы”,“Исламжәнеотбасықұқығы”,“Мұсылманқылмыстыққұқығы”,“Мұсылманмемлекеттерініңқұқықсубьектілігі”,“Ислам,құқықдипломптия”,“Мұсылманмемлекеттерініңхалықаралықұйымдары”,“Мұсылманмемлекеттерініңшерттарқұқығы”,“Мүсылманқұқығындағысоғысжәнебейбітшілкмәселелері”,“Исламжәнеадамқұқығы”,“Халықаралықисламбанкқұқығы”,“Мұсылманқұқығыныңдамуы”.
МемлекеттердіңбірігуіжәнежаулапалудыңнәтижесіндеАзияда,сондай-ақЕвроппададаәскери–феодалдықжәнеәскери–бюрократтықмемлекеттерпайдаболды.Осындайжолмениндиядамоголдаримпериясы,қытайдатандинастясыныңимпериясыт.б.қалыптасты.КүштіинтерграциялықрөлЕвроппадахристиндінінде,Оңтүстік–ШығысАзиямемлекеттеріндебуддадінінде,Аравияжартыаралындаисламдініндеболды.
АрабияжартыаралыИранменСолтүстік–Шығысафрикааралындаорналасқан.570ж.Мұхаммедпайғамбардүнигекелгенкездеолжердетұрғындаразорнасқанболатын.Арабтаркөшпеліхалықболып,ИндияменСириякейінненсолтүстік-АфрикаменЕвроппамемлекеттеріарасындасауда–керуенбайланыстарынтүйелермен,басқадажүккөліктеріменқамтамасызететін.Мұхаммедпайғамбардыңшыққантегіболыпсаналатынқұрайштайпасыбірнешеуақыттанберікеруендеріңқауіпсіздігінқамтамасызеткен.
Мұхаммедпайғамбарлықты40жастан,яғнибіріншіретВлладинуахикелгенсәттенбастапжүргізді.Оладамдарғаөздінінекіруүшін“Алладанбасқатәңіржоқ,мұхаммедоныңемшісі”депайтудынасихатетті.ОлөзініңалғашқыуағызынөзініңтуыпөскенқаласыМеккегебастады.Бірақоныңбұлісәрекетіжергіліктіпутқатабынушылартарапынанқуғынғаұшырады.Нәтижедеөзіменпікірлесадамдарменқоңсымедина(бұрынғыясриб)қаласынакөшугемәжбүрболды.
610-620жылдараралығындамеккегежергіліктіпутқатабынушыларменжаңаисламдінініңөкілдеріарасындакүрестерболыпөтті.Ясрибқаласыныңхазраджжәнеаустайпаларыпайғамбарғақолғабыскөрсетті.Оларисламдыөміріменқорғауғаантетті.Пайғамбардыңсоңынанерушілермеккелікқұрайштайпасынанқысымкөрсеткенділіктен,оларданжасырынтүрдеЯсрибқаласынакөшті.Бұлкөш26-шілде622(621)жылыболды.Осыкезденбастапресмимусылманжылсонауыбасталды.
МұхаммедПайғамбарөзуақыттыңішіндеөзініңізін(жолын)қууышыларсанынмолайтатүсіп,630жылымеккеқаласынақайтаоралуғамүмкіндіктуды.Солуақыттамеккеқаласынақайтаоралуғамүмкіндіктуды.Солуақыттамеккеқаласыныңтұрғындарыдаоныңдінінекіргенболатын.Жаңадін“ислам”дегенатауғаиеболды.Ислам–“құдайғаберілу”,“құдайғақұлшылықету”дегенмағанабереді.
МұхаммедПайғамбарқайтысболғансәттебарлықАрабияоныңбилігіндеболатын.Оныңалғашқыорынбасарлары–абуБапр,Омар,Осман,Али,Әділхалифтердегенатқаиеболды.“Халиф”-“ізбасар,орынбасар”дегенмағанабереді.
Омархалифтіңтұсында(634-644)бұлмемлекеттеДамаск,Сирия,ПалестинажәнеФиникия,алкейінненЕгипетқосылды.
АрабдержавасыныңшығысжағыМесопатамияжәнеДерсияесебіненкеңейді.АлкелесіжүзжылдықтаарабтарСолтүстікАфрикаменИспанияныжаулапалды.Мұхаммед -исламныңнегізінқалаушы,АллаһтыңемшісіМұхаммедПайғамбар біздіңжылсанауымыздың570жылыдүниегекелген.Мұхаммед40жасқакелгендедіниойларғашомылабастады,оныңішкікүшқуатышарықтаушегінежетті.Онықандайдабіркөріністердауыстарбаулапалды.МеккежанындағыХиратауүңгіріндеолөздінинанымыменжетеқалатын.Олондаперіштенікөрді(Жабрайл)ПеріштеоғанАллаәмірінжеткізудісұрады.
Мұхаммедпайғамбар,Аллаемшісіретіндеалғашқыдаоныңжақынтуысқандары,кейіненмеккелікатақтысаудагерАбу-Бакір,кейінОсмен,тальхаж.б.б.мойындады.Мұхаммеджолынұстанушыларалғашқыдаелушақтыболған,оларжергіліктімеккеқоғамымен,әсіресе“құрайым”тайпасынанкөпқарсылықтаркөрді.Олар622жылымеккенітастапЯсрибқаласынакөшугемәжбүрболды.Ясрибқаласыкейінненмедина(пайғамбарқаласын)депаталды.
Мединада53жасармұхаммед–пайғамбармәртебесінресмиалып,мұсылманәдеп–ғұрып,заңдарынүйретебастады.Мұхаммедтіңжолынқууышылар,оныңжанынабірігіпуммааттықоғамқұрды.Бұлқоғамныңмәніендіқоғамғамүшеболушылартуыстықбелгілерібойыншаемес,исламғамүшелігінебайланыстыжүргізілді.Уммағакезкелгенисламдымойындағанадаммүшеболуғамүмкіндікболады.Көпұзамаймединелікпұтқатабынушыларисламдінінмойындайды.
Хижраның2-шіжылымұхаммедмұсылмандарғаиерусалимғақарап(намаз)емес,алмеккегеқарап,яғнимеккеліккаабақарапнамазоқудыбұйырды.Нәтижедеқұбылаөзгерді.
Хижраның626жылымеккеліктерменмединеліктердіңкүштерітеңболды,тараптаркеліссөзгемәжбүрболды.ДәлосытұстаМұхаммедпайғамбардыңдипломатиялыққабілетікөрінді.Худайближеріндеқолқойылғанжазбашакелісімшартқасәкес:меккеліктермединалықмұсылмандардыкабағажіберугеміндеттеледіжәнеосыуақытта(3күн)меккеліктерқолдаболмауғауәдеберді.Алөзкезегіндемединеліктермеккеліктердіңкеруендерінетиіспейтінболды.
630жылымеккесоғыссызмединеліктергеберілді.Мұхаммедмеккеніжаңа–исламдінініңорталығынаайналдырды.Каабадаашықтұрдепұттарменпайсимволдаржойылдыжәнебабахансоларынорындаумұсылмандардыңбаспарызыныңбірінеайналды.
631жылы,яғнихажраның9жылдытарихшылар“елшілікжылы”депатады.МеккеліктердіңбилігіндеболғанБедуинтайпасыМұхаммедпайғамбарғаөзерініңдінгекіретініжайлыелшілержіберді.
Хажыраның10жылыМұхаммедөзініңотбасыменбіргемеккегеұлыхатшысапарынжасады.Бұлхажтарихта“аль–хажальакбар”дегенатпененді. Осыхаждансоң 3айдан кейінпайғамбардүниеденөтті.