Жоспары:
1.Ғылыми процесс жүйесі.
2.Ғылыми қызметтің ерекшеліктері.
Қолданылатын әдебиеттер тізімі.
Негізгі:
1.Пошаев Д.Қ. Ғылыми – педагогикалық зерттеу негіздері Шымкент, 2003.
2.Асқаров Е., Балапанов Е., Қойшыбаев Б. Ғылыми зерттеулердің негіздері.Оқу-әдістемелік құрал. А., 2004.
3.Введение в научные исследование (Под. Ред. В.И.Журавлева).М,1998.
4.Герасимов И.Г. Структура научного исследование.- М,1995.
5.С.Мақпырұлы. Курстық және дипломдық жұмыстар. Қазақстан жоғары мектебі. 2005.№4.
6.Загвянский В.И. Учитель как исследователь.- М,1980.
7.Квиткина Л.Г.Научное творчество студентов.-М,1980
8.Е.С.Асқаров,Е.А.Қойшыбаева. Ғылыми зерттеулердің негіздері.А,2004.
9.Соколов В.Н. Педагогическая эвристика. М., 1995. С.110-206.
10.Эвристика. Разработано О.Е.Столяровой.
Қосымша:
1.Роках А.Г. Логика и эвристика научно-технических решений. Саратов, 1991, С.39-87.
2.Гурова Л.Л. Психологический анализ решений задач. Воронеж, 1976.С.32-52, 898-177, 236-304.
3.Шумилин А.Т. Проблемы теорий творчества. М., 1989. С.13-32,54-71.
4.Пушкин В.Н. Эвристика-наука о творческом мышлении. М., 1967.
5.Серебрянников О.Ф. Эвристические принципы и логические исчисления. М., 1970.
- Альтшуллер Г.С.Найти идею.Введение в теорию решения и:изобретательских задач. 2 изд. -Новосибирск: Наука. 1991, 224 с.
Лекция мәтіні :
1.И.Л.Павлов… “Оқыту, зерттеу, бақылау, тырысу, қалмау, жоғары әрекеттер, мұражайлық факторларға заңды іздеп табындыру, оларды бақылау”.
Ғылыми қызметте кіріскенде түсінік бойынша, олардың әрекеттерінің практикалық білім жұмыстарын (оқытушылар, әдістер, психологтар,т.б.)және мақсаты білімді маңызын ажырату. Егер де практикалық жұмысқа бұл беретін жоғары білімді және оқушыларды тәрбиелеу,сондай-ақ басқа да зерттеулер:
Жаңа ғылыми білім алу, түсіндіру, неге әртүрлі жағдайда болатын жақсы немесе жаман қорытындысы, және қандай жағдайда қорытынды жақсы немесе жаман болады.
Оқытушыға, әдіскерге, директорға білім ордасы өзінің жұмысына бір уақытта оқытады және әр жақтағы тәрбиенің ғылыми процесі,қандай да бір жақсы әрекеттерде оларға бермей, бірден қызмет ету, еңбек ғылымында керекті бөлімін күшейту, қызықтыру ,ереже бойынша тереңдетілген қандай да бір жағдайда, тәрбиелік оқу процесс аспектісі, мысалы, оқушылардың өзін бақылауы немесе мәдениеттілігі,т.б.
Осы үлгімен әр түрлі практикада және қызмет ету, зерттеу жұмыстарын педагогикалық былай жоспарлауға болады.
Практикада қызмет ету айырмашылығы және ғылыми педагогикалық әрекеттер:
| Педагогикалық-іс-тәжірибе. | Ғылыми-педагогикалық зерттеу. |
| Мұғалімдердің, тәрбиешілердің, мектеп психологтардың білімді сөз қозғап айтуы т.б.
Оқушыларды тәрбие, педагогикалық жобалар бойынша бақылау. Мақсат бойынша адам білімді болу. Білім мен тәрбиенің методта даму. Жалпы қорытынды жоспарлау конспект бойынша өтетін сабақтар жәіне әр түрлі мерекелер(сабан, ашық тәрбие сабан т.б.) |
Педагог-қызметіне байланысты білімдер, ойлар.
Үйрету процестерге педагогикалық факторлар, дамулар, пайда болуын бақылау. Мақсат бойынша жаңа ғылыми педагогикалық бөлімі. Жалпы қорытынды жоспарлау түрі үлгі бойынша және мақала ғылыми есеп, доклад, бап, монография оқу құралдары т.б. |
2.Ғылыми қызметтің ерекшеліктері.
Сөз еткен кезде оларды міндетті түрде біліп ерекше ғылыми қызметін ұйымдастыру.Оларды жалпы көптеген мәні бар және айырмашылықтары бар ерекше қабілетті ғылыми жұмыс.
Негізгі байланыс және ғылыми жұмыстардың мақсаттары. Ғылымда және басқа да мамандықтарда, табиғи еңбектерде көрінеді.
Ғалым жалпы ғылыммен айналыспайды, жаңа да педагогикалық “жалпы” ғылыммен айналыспайды, ол нақты пән жүргізілетін жұмыстарға толықтыру керек, нақты мақсатын қою және биіктерге жету.
Сонымен ғылыми жұмыстар “кеңиді”, кейін қорытынды шешімдер болмайды. Ол енді жаңадан басталатын жұмыстарға күрт әсерін тигізу мүмкін, кейбірін алдын-ала ескеру қажет.
1.Ең негізгісі сапалы ғылыми жұмыстарға, соның ішіндегі ерекше жұмыстарға тоқталу керек, қалғаны “жәй бір-бірімен байланысатын”, “жәй құбылыстар”, бүгінгі әдебиеттерге жазылған.
2.Ескертеміз, жұмысқа кірісу үшін, міндетті түрде бәрін білу керек, не істелген алдыңғы жұмыстарда және әдеби ғылыми жұмыстарда.
3.Ғылымды білу керек: ғылыми терминология және қатал жүргізу өзінің түсіну аппаратың.Біз осы туралы айтсақ мысалы,
оқуда тәрбиеде,ата-аналар жиналысында, барлық көпшілік осы терминді түсінеді.
Біз осы ғылым туралы айтсақ, ғылыми тіл де түсінік, міндетті түрде сұрақтар туады: “Қандай түсінікте оқу түсінуге қолданады,тәрбие дамиды”?
Сондай-ақ ғылыми педагогикалық әдебиетте, кітаптарда, мысалы: “оқу” түсінуге минимум бойынша “тәрбие”-бойынша даму нақты жағдайда қызмет міндетті түрде сұраққа жауап беруі қажет.
Қандай түсінікте қолданады осы және басқа да түсініктер?
Осы проблемамен мектепте М.И.Махмудов, И.Я.Лернер, Т.В.Кудрявцев айналысады.
Әр қайсысы ғылыми сала өзінің жеке түсінің аппаратын қолданады.Сонымен, енді қолданатын ғылыми қызмет мысалы: “даму ”термині бойыншаЛ.И.Махмудовтың пікірінше,оқу термині.
Т.В.Кудрявцевтың ойынша, толық ғылыми түсінік болады, жаңа ешқандай ғылыми білім санамен қызмет болу мүмкін емес, сондай-ақ, айтпасақта, жазбасақта, ол білім мектептерден басталады.
Ғылыми жұмыстардың қорытындысы, кез-келген ғылыми жұмыстардың шешімі жазбаша түрде –есеп бойынша, доклад, реферат, бап, кітап, және т.б.
Ол талап етеді екі негізгі орын: Біріншіден, жазбаша түрде өзінің ойын, пікірін жәнеқорытындысын қатал ғылыми тіл де. Ауызша түрде ол қолданылмайды
Екіншіден, әр түрлі ғылыми жұмыстардың мақсаты-адамдарға жаңа білім беру және жеткізу.
Онда ол ғылым ойында қалса, ол білім жоғалады.Әр бір ғылым күнделікті дамиды және өзінің жұмыстарын жүргізеді.