Биология сабақтарында зертханалық жұмысты тиімді пайдаланып, оқушылардың пәнге қызығушылығын арттырып теориялық білімді практикамен ұштастырудың маңызы зор. 10-сыныпта жалпы биология пәнінен «Пластидтер» тақырыбында өткен зертханалық сабақ үлгісін ұсынып отырмын.
Пластидтер тек өсімдіктерге ғана тән негізгі органоид. Бірақ ескеретін жай, ол өсімдіктердің ішінде саңырауқұлақтар, бактериялар, көк-асыл балдырлардың жасушаларында кездеспейді.Қалған жасыл өсімдіктердің жасушаларының цитоплазмасында шашырап жатады. Цитоплазмаға қарағанда тығыз болатындықтан жарық микроскобының көмегімен ғана көрінеді.
|
Пластидтер |
хлоропластар хромопластар лейкопластар | ( жасып түс)
(сары, қызғылт-сары, алқызыл түсті) (түссіз) |
Зертханалық жұмыс тақырыбы: Пластидтер
Мақсаты: Әр түрлі өсімдіктердің жасушаларын микроскоп арқылы қарап, пластидтердің түрін анықтау.
Құрал-жабдықтар: Микроскоп, (элодея жапырағының орнына) кез келген бөлме өсімдігі, картоп түйнегі, традесканция, қызыл бұрыш, қызан, пияз, сәбіз, заттық шыны, жабын әйнек, қандауыр, су, тамшуыр.
Жұмыс барысы:
- Бөлме өсімдігінің жапырақ өңін кішкене жұмсақ етімен қоса сылып алып, заттық шыныға салып, үстіне су тамызып, жабын әйнегімен жауып, микроскоп арқылы хлоропластарды қарау.
- Жемістер түстеріне-көңіл аударып, хромопластың маңызын түсіну. Жұмсақ етін қандауырдың ұшымен сылып алып, микропрепарат жасап, микроскоппен қарау.
- Традесканция жапырағының, пияз қабығының микропрепаратын микроскоппен қарау. Вакуольді, ядроның айналасындағы түссіз шар тәрізді лейкопластарды табу.
- Пластидтердің пішіндерін анықтап, түсін салыстырып, дәптерге суретін салу. Қорытындыны кестеге жазу.
| Пластидтер | Пішіні | Түсі | Ұқсас-тығы | Айырма-машылығы | Атқаратын қызметі | Қоры-тынды |