Ұрықтың даму ақаулары және аурулары ұрықтың түрлі даму кезеңіне әсер етуші себептерге байланысты. Оларға бластопатия, эмбропатия фетопатии.
Бластопатия – ұрықты ұрықтанудан 15 күннен Бластопатия дамуына егіздердің бітісіп кетуі және бос қапшық. Бластопатиядағы көп жүктілі 3-4 апта үзіледі немесе ұрық өлімі байланысты.
Эмбриопатия – ұрықтың 15-ші күнінен ІІІ айды қоса бұзылықстары. Бұл уақытта жерден даму ақаулары, дамуы тоқтауы немесе ұрық өлімі болады.
Фетопатия – онтогенездің ІV айынан жүктілік аяқталғанша, яғни барлық органдар қалыптап болғаннан кейін Патогенезіне және себебіне байланысты инфекциялы және бейинфекциясы болады.
- Инфекциялы – ол кез-келген инфекция агенттен және процестік жайылуына ұрық организміне спецификация өзгерістерге әкеледі.
- Бейинсфекциялы – плоцена жетіспеушілгін және зат алмасу бұзылысынан экстрагентальды аурудан.
Фетопатиялардың барлығы себебіне қарамай клиника-морфолгиясы бір:
- Ұзындығы және дене салмағы өзгерісі.
- Мүшелерінің дамуының функциялық және морфологиялық қалуы.
- Дәнекер ткані артық өндірілуі мезенхимиялық элементінің гипертрофиясы және гипекртазиясы болады.
- Инфекция және токсикасы фетопатия геноррагиялық диатез және гепатоспленомегалиямен жүреді.
Третоксикалы фетолпатия – диффузды-токсин. Зобтың ауыр дәрежесінен пайда болады.
Диабетті фетопатия – ұрық артық салмағы, арқаулар жиілігі, мүшелер мен жүйелердің қызметі жетіспеуі.
Алдын-алуы – анасының ауруларын табу, жүктілікті қадағалау.
Емі – ұрықтың ауытқуы табылса энбрио-фетопатияны себебін жабу.
Тума ақау – Себебіне тұқым қуалаушылық, мультифактор, экзогенді.
Тума ақау – мутациядан пайда болады. Моногенді синдром және хромосомды ауру.
Мультифакальды ақау – қосарланған генетикалық және экзогенді факторлар.
Экзогенді – экзогенді әсерден.
ОЖЖ даму ақаулары: гидроцефалия, тамыр өзегі папиломасы нерв ақауы, микроцифалия. Spina bifida – омыртқа дорсальды дағдысының орта ақауы, жұлын каналының жалаңаштануы болады. Ол 1000 балаға 4 кездеседі. Оның кистозды және жасырын түрі бар.
Жүректің даму ақауы – 1000 балаға 8-9. Жиірек жалғыз қарынша, өкпе артер стенозды жүрекше аралық және қарынша аралық саңылау болады, ашыр артериялды ағым, жүректің сол жақ бөліктерінің гипопластикасы синдромы. Акушерлі тәжірибе эхокардограммадан кейін кардо немесе амниоцентез жүргізссе ақау табылады, сонда жүктілік үзіледі.
Бүйрек және зәр шығару жүйесі ақаулдары. Бүйрек поликистозы (Поттера синдром) – біріншілік бүйрек тостақанның кеңеюі бүйрек паренхимиялық кистозды болуына әкеледі. Егер процесс екі жақты болса жүктілік үзіледі.
Ұрықтың бет, мойын, қаңқа жүйесінің ақаулары
- Ерін орта жирығы – жоғарғы ерін ақауы, 0,2-0,7% кездеседі. Екі синдром ретте жүреді: орбитальды гипертелоризм және орбитальды гиптелоризммен.
- Алдыңғы құрсақ қабырғасының және АІЖ ақауы – нақ ет ақауы арқылы құрсақ мүшелерінің көкірек қуысына орналасқан. Ол орталық жүйке жүйесі жүрек ауқаумен бір жүреді. Нәрестелер алғаш сағатынан қайтыс болады.
- Ұрық гипоксиясы – ұлпалар мен мүшелеріне оттегі жетіспеушілігінен өзгерістер комплексі. Оттегі жетіспеішілігі фетогенез кезінде ұрық өзіне, орталық жүйке жүйесі бұзылуына, өлі туылуына себепші болады.
Ұзақтығына қарай жіктелуі: — жедел — жеделдеу — созылмалы.
Қарқынына қарай: — функционалды — метоболикалық — диструктивті.
Даму механизмі: — артерио-гипоксия -ишемиялы — гемиялы.
Клиникалық – ұрық қозғалысы бұзылысы. 1 сағат 3 рет аз қозғалса ұрық гипоклимияны білдіреді. Кардиотокография эхография, допплерометрия, УЗИжүргізу керек.
Емі – Анасының негізгі ақауларын емдеу, плоцентаны қан айналымын жақсарту, оттегімен қамтамасыз ету, анаплацента – ұрық жүйесін жақсарту.
Құрсақішілік инфекция – ұрықтың құрсақішілік жұғуы.
Себебі: бактерия, вирус, паразит, саңырауқұлақтар, қарапайымдылар, риккетсия. Қазіргі уақытта грант теріс микроорганизмдер маңызы зор.
Клиника: қоздырғыш түріне вируленттілер, оның жайылуына инфекция сатысына, қай уақытта инфекциеленген, оның ену жолына байланысты.
3 айға дейін заладанса, өзіндік түсік болады, жүктілік әрі дамуына плаценталы жетіспеушілігі. 3 айдан кейін инфекциялық фетопатия болады. Судың көп немесе су болады, ұрықта үнемі тахикардия ұрық дамуы баяулауы.
Диагностика: иммунологиялық, бактериологиялық тәсіл.
Алдын алуы:
- Этнограпты
- 1-12 фотоплацентты комплексті 20-22 – 28-30 апта антиагрегатты, вазоактивті препарат.
- Микробиоценез организмнің бұзылысына – ацилакт, бифдумбактерин.
- Жыныстық қатынастағы дамды емдеу.
Гестацияонды трофобласты ауру – карион пролиферациясынан ХГ болады. ГТА көпіршікті тығын және трофобласты ісікке әкелуі.
- Көпіршік тығыны – карион талшықтары өсіп,, оның бойында көпіршіктер түрлі көлемді пайда болады.
Себебі: токсин анықталған.
Диагностика: УЗИ, ангиография, трансабдоминальды биопсия.
Емі: жатырды қыру, вакуум асперация, киссар тілігі.
- Харионкарцинома — әйел жыныс мүшесінің катерлі ісігі.
Себебі: ұрық патологиясы, ана организмі патологиясы.
Клиникасы: қанды бөлінділер, жыныс жолынан қан кету. Жатырды тазалаудан кейін рецедивті, ұзақ уақыт, аннемия әкеледі. Бели болады. Клиника метастаздан кейін пайда болады.
Диагностика: зәді, ангиография, гистроспальпингография.
Емі Хирургиялық, химиятерапия, гармонотерапия және сәулелі.
- Көп сулылық – аминотикалық қуыста қағанақ суы көп болуы.
Этологиясы және потегенезі: қант диабеті, невротикалық, резус қайшылық, инфекция. Ол жүктілік ортасында және екінші жартысында дамиды.
Клиника: іш ауырсуынаы, антікпе, PS жиелігі, ісінулер, эалпы мазасыздық.
Емі: Жедел басталуына, қан айналым және тыныс жетіспеушілігі, жүктілік қағанақты тесу арқылы үзіледі.
- Аз сулық – қағанақ суы аздығы 500 мл.
Этиология: эпитеми аннионы секрециясы аздығы бір ұрықты егіздікте жиі кездеседі.
Клиникасы: іш ауруы, көбіне ұрық қозғалуына өзіндік бауы басылып қалса ұрық өлімі болады.
Диагностикасы: іші кіші болады, ұрық аз қозғалысы.
Емі: қан айналымын жақсарту витаминатерапия.
- Плацентарлы жетіспеушілік – плацентаның морфафункция және компенсаторлы-дағдылану механизмнің бұзылуы.
Жіктелуі: Оранласуына 1. гемодинамикалық 2. плацентарлы мембраналы 3. ұлпалы – паренхимиялы.
Тағы 1. біріншілік 2. екіншілік 3. жедел 4. созылмалы түрі бар.
Этиологиясы және потегенезі: жүктілік ағымы асқынуы немесе экстрагенетиальді ауру.
Потогенез: плацентаның морфологиялық өзгеруінен және қызметінен бұзылуы.
Клиникасы: белгілері бала жолдасының орналасқан жеріне байланысты, оның ажырауы, оның көлеміне байланысты, созылмалы. ПЖ ұрық өсуі төмендеуі, ұрық гипоксиясы болады.
Диагностикасы:
— жатыр деңгейін, іш айналымы.
- гармондар анықтау және сәйкестіру
- қанда фермент активтілігін анықтау.
- УДЗ
- жатыр артериясы және ұрық тамырларын допплерометрия жүргізу.
Емі: станционарды емдеу.
- негізгі ауруды емдеу
- оксигена терапия
- энергеиканы жақсарту
- вазактивті препарат (трентал, курантил, эуфиллин 4 -6 аптада)
- СЗП 150 мл в/в кап. Реополиглюкин 400-500 мл 10% в/в кап. 3-4 р/д.
- әйел кеңес жағдайы.
- УФО
- Ақуызды диета
- ККБ
- Эуфиллин (ношпа, папверин) 0,15 внутрь 2 р/д
- Трентал
- Ферроплекс
- Антиамин
Алдын алу:
- зиянды факт жою
- тағамның демалысын, ұйқысын ұйымдстыру.
- Ди учет
- Станционарда алдын-алу емдеу.
Жүктілік көтере алмау (ЖКА
Барлық жүктілердің 10-25% кездеседі. Оның 5-10% алуын ала босану.
ЖКА – бұл жүктіліктің 37 аптасына дейін үзілуі аборт толық түсік болмау, босану болмауы, алдын-ала босану, үйреншікті көтере алмау.
Ерте аборт – 12 аптаға дейін, кеш – 13-22 апта, аралас жүктіліктің үзілуі. Алдын ала босану – 22-37 апта аралықта үзілуі.
Толық түсік болмауы – 22 аптаға дейін жүктілікте ұрық өлімі.
Борсану болмауы – 23-37 апта ұрық өлімі.
Жіктелуі: — әлеуметтік – биологиялық
- иммунологиялық
- эндокринды
- инфекционды
- генетикалық
- экологиялық
- жатырлы
- эстрагентальды ана ауруы
- себебі белгісіз.
- Эндокрин – айқын гормональды өзгеріс бедеулікте әкеледі, гармон түрі – плацента ЖКА. Аналық безі ауруы, гиперандремия себепші болады.
- иммуналды – анасына 50% әкесінің генеикасы болғандығын ол бөтен дене ретінде қабылдайды.
- Генетикалық – бұл жүктілік ерте үзілуіне немесе тума ақауларына әкеледі.